Rękodzieło

Rękodzieło (ang. handmade) to wszystkie wyroby, dzieła, twory człowieka, które powstały w sposób nieprzemysłowy - najczęściej bez użycia maszyn, przy pomocy rąk i prostych narzędzi. Jednocześnie posiadają określone walory artystyczne, najczęściej mają w sobie zawarty motyw kultury, regionu, kraju z którego pochodzą. Wyroby rękodzielnicze mogą być tworzone okazjonalnie lub przez dłuższy czas w sposób zorganizowany. Od 1964 istnieje Światowa Rada Rękodzieła (ang. Word Crafts Council), czyli międzynarodowa organizacja non-profit, której głównym zadaniem jest niesienie wsparcia i popularyzowanie twórców, wykonawców i samych dziel rękodzielniczych poprzez m.in. organizowanie wystaw produktów. Twórcą rękodzieła może być każdy, kto posiada zdolności manualne, tzw. zacięcie artystyczne, ogromną wyobraźnię i rozwiniętą kreatywność. Wszystkie te cechy pozwalają na tworzenie unikalnych, niepowtarzalnych produktów.

TL;DR

Rękodzieło to wyroby, które powstają przy użyciu rąk i prostych narzędzi, mające walory artystyczne. Istnieje organizacja Światowa Rada Rękodzieła, która wspiera i promuje twórców rękodzielniczych. Rękodzieło ma różne rodzaje, a jego artystyczne aspekty pozwalają odróżnić je od przemysłowych produktów. Może być także podstawą do prowadzenia działalności gospodarczej. Przy rejestracji działalności trzeba wybrać odpowiednią kategorię z kodów PDK.

Główne rodzaje rękodzieła

Rękodzieło można podzielić na kilka grup, w zależności od rodzaju wykorzystanych materiałów, technik, metod produkcji:

• garncarstwo tradycyjne (naczynia tworzone z gliny na kole garncarskim),
• ceramika,
• tkactwo tradycyjne (w wykorzystaniem krosna),
• szydełkowanie,
• robótki na drutach,
• wikliniarstwo, plecionkarstwo,
• rzeźba (głównie w drewnie przy użyciu tradycyjnych, dawnych metod i narzędzi),
• produkty użytkowe wytwarzane chałupniczo (najczęściej wykonane z drewna),
• scrapbooking (ręcznie tworzone i ozdabiane albumy ze zdjęciami, pamiątkami),
• decoupage (ręczne zdobienie poprzez naklejanie wzorów z papieru i pokrywanie go lakierem),
• lepienie z różnego rodzaju mas (solnej, papierowej, plastycznej),
• hafciarstwo,
• koronkarstwo

To nie wszystkie kategorie, ponieważ jest to dziedzina rozwijająca się i otwarta na pomysłowość twórców.

Walory artystyczne rękodzieła

Przedmioty wykonane ręcznie, co jakiś czas wracają do łask. Zwiększa się na nie zainteresowanie ze strony konsumentów. Jedną z największych zalet takich produktów, są artystyczne aspekty, które pozwalają odróżnić twór rękodzielniczy od tzw. przemysłówki. "Finezyjne malatury, misterne koronki, delikatne hafty, precyzyjne zdobienia w drewnie, gładkie brzuśce naczyń ceramicznych, szorstkie wełniaki znajdywane w terenie, często nadal wytwarzane przez lokalnych rzemieślników i rękodzielników, cieszą się zainteresowaniem wielu środowisk - zarówno naukowych, jak i artystycznych". Kreacja i duży stopień oryginalności zapewniają odróżnienie produktów na rynku zbytu. "Dzieła sztuki tworzone były przez wieś na własny użytek dla zaspokojenia potrzeb codziennego życia i własnych doznań estetycznych". Dzieła rękodzielnicze są uważane za małe dzieła sztuki, mimo iż ich najważniejszym zadaniem jest bycie funkcjonalnym. XXI wiek przyniósł zainteresowanie rękodziełem ze strony nabywców, stąd tak szybki wzrost liczby twórców na rynku zbytu.

Rękodzieło jako sposób na biznes

Samo w sobie rękodzieło jest formą produkcji, może zatem być podstawą do traktowania go jako źródło dochodu. Jeżeli przybiera formę jednorazowego wytworzenia i sprzedaży nie ma potrzeby rejestrowania swojej działalności. Jednak w przypadku, gdy praca wytwórca rozwija się i przynosi coraz większe korzyści finansowe, warto zastanowić się nad zarejestrowaniem działalności rękodzielniczej. Polskie prawo dopuszcza dowolną formę rejestracji działalności (poza opcją spółki partnerskiej):

• jednoosobowa działalność gospodarcza,
• spółka cywilna,
• spółka prawa handlowego: jawna, komandytowa, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjna.

Przy rejestracji działalności należy wybrać odpowiednią kategorię z ogólnopolskiego zestawienia kodów PDK. Należy wyszukać na liście odpowiednie kody, określające w sposób możliwie najdokładniejszy przedmiot działań wytwórczych. Poniżej lista najczęściej wybieranych kodów:

• 16.24.Z Produkcja opakowań drewnianych,
• 16.24.Z Produkcja pozostałych wyrobów z drewna, produkcja wyrobów z korka, słomy i materiałów używanych do wyplatania,
• 21.41.Z Produkcja ceramicznych wyrobów stołowych i ozdobnych,
• 32.12.Z Produkcja wyrobów jubilerskich i podobnych,
• 32.13.Z Produkcja sztucznej biżuterii i wyrobów podobnych,
• 32.20.Z Produkcja instrumentów muzycznych,
• 47.77.Z Sprzedaż detaliczna zegarków, zegarów i biżuterii prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.
• 47.78.Z Sprzedaż detaliczna pozostałych nowych wyrobów prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.
• 47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub internet.

Rękodzieło — artykuły polecane

Syndykat — Hand made — Sieć sklepów — Ośrodek SPA — Gospodarstwo agroturystyczne — Rodzaje sklepów — Agrobiznes — Wejście na rynek zagraniczny — Turystyka biznesowa

Bibliografia

• Brzezińska A.W., Kucharska S. (red.) (2018), Twórcy / Wytwórcy / Przetwórcy. Wokół problematyki wzornictwa regionalnego, Kalisz
• Grzeszczak W. (2009), Zdarzyło się w Szetlewku. Muzyka i sztuka ludowa w działalności edukacyjnej i artystycznej środowiska Szkoły Podstawowej w Szetlewku, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Zagórów, Zagórów
• Kisielewski A. (red.) (2015), Sztuka i nie-sztuka. Rozważania o kulturze artystycznej, kulturze popularnej i kulturze najszerzej pojętej, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok
• Strona internetowa: Jak sprzedawać rękodzieło, gov.pl
• Strona internetowa: Klasyfikacja kodów PDK, gov.pl
• Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców Dz.U. 2018 poz. 646
• Więckowski T. (1987), Ginące piękno. Artystyczne rękodzieło ludowe w Polsce, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa

Autor: Mateusz Mordarski