Wykształcenie
Z Encyklopedia Zarządzania
| Wykształcenie |
|---|
| Polecane artykuły |
Wykształcenie - wiedza zdobyta na podstawie ukończenia szkół i placówek (publicznych bądź prywatnych) realizujących podstawy programowe zgodne z wymogami Prawa Oświatowego. Wiedza ta musi być poświadczona dokumentem ukończenia danej szkoły, placówki.
TL;DR
Wykształcenie to wiedza zdobyta poprzez ukończenie szkół zgodnie z wymogami prawa oświatowego. Istnieje wiele rodzajów wykształcenia, takich jak podstawowe, średnie, zawodowe i wyższe. Wykształcenie posiada wiele zalet, takich jak poprawa pozycji społecznej i zawodowej, ułatwione znalezienie pracy i dostęp do wiedzy. Jednak ma też ograniczenia, takie jak konieczność odbycia kursów w określonym czasie i wysokie koszty. Istnieją również inne podejścia do zdobycia wykształcenia, takie jak samokształcenie, praktyka zawodowa i usługi edukacyjne.
Rodzaje wykształcenia
Na podstawie Art. 20 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo Oświatowe oraz art. 77 Ustawy z dnia 20 lipca 2018r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce:
- Wykształcenie podstawowe - posiada je osoba, która:
- zakończyła pozytywnie edukację w szkole podstawowej, lub
- zakończyła pozytywnie edukację w szkole artystycznej, której zakres kształcenia odpowiada zakresowi szkoły podstawowej, lub
- zakończyła pozytywnie podstawowe studium zawodowe
- Wykształcenie zasadnicze branżowe - określa osobę, która
- ukończyła szkołę branżową I stopnia, lub
- zdała egzaminy eksternistyczne, które obejmują zakres podstawy programowej ogólnego kształcenia dla branżowej szkoły I stopnia, ponadto ukończyła kurs zawodowy kwalifikacyjny, uzyskała świadectwo oraz dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe
- Wykształcenie średnie branżowe - posiada je osoba, która:
- Ukończyła branżową szkołę II stopnia, lub
- Spełnia warunki z ust. 2 pkt 1 lub 2 i zdała egzaminy eksternistyczne, które obejmują zakres podstawy programowej ogólnego kształcenia dla szkoły branżowej II stopnia i przy tym, ukończyła kurs zawodowy kwalifikacyjny, posiada świadectwo oraz dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe na poziomie technika
- Wykształcenie średnie - osoba z takim wykształceniem:
- Zakończyła z pozytywnym skutkiem szkołę ponadpodstawową o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit a i b, lub
- Zakończyła z pozytywnym skutkiem szkołę artystyczną, której zakres nauczania odpowiada zakresowi liceum ogólnokształcącego, lub
- Zakończyła z pozytywnym skutkiem szkołę ponadgimnazjalną, nie licząc szkół zawodowyh, zasadniczych szkół zawodowych, oraz szkół specjalnych, które przysposabiają do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, lub
- Zakończyła z pozytywnym skutkiem szkołę ponadpodstawową bądź szkołę artystyczną, która realizuje kształcenie ogólne w zakresie szkoły ponadpodstawowej działające w systemie oświaty przed dniem 1 stycznia 1999r., nie licząc szkół zasadniczych zawodowych oraz szkół zasadniczych bądź innych równorzędnych.
- Wykształcenie gimnazjalne - posaida osoba, która:
- Zakończyła ze skutkiem pozytywnym gimnazjum, lub
- Zakończyła ze skutkiem pozytywnym szkołę artystyczną, która realizowała kształcenie w zakresie gimnazjalnym oraz zdała egzamin gimnazjalny zgodnie z przepisami 3b ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2017r.
- Wykształcenie zasadnicze zawodowe - przypisane jest osobie, która:
- Ukończyła z pozytywnym skutkiem zasadniczą szkołę zawodową, szkołę zasadniczą bądź inną szkołę równorzędną, lub
- Zaliczyła egzaminy eksternistyczne, które obejmowały podstawę programową kształcenia ogólnego dla zasadniczej szkoły zawodowej, a ponadto ukończyła kursy zawodowe kwalifikacyjne oraz posiada świadectwo i dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe (Ustawa Prawo Oświatowe 2016, s. 26-28).
- Wykształcenie wyższe - posiada je osoba, która uzyskała dyplom ukończenia studiów na konkretnym kierunku oraz profilu:
- W przypadku studiów pierwszego stopnia - licencjat, inżynier lub równorzędny potwierdzający wykształcenie wyższe na tym samym poziomie
- W przypadku studiów drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich - magister, magister inżynier albo równorzędny potwierdzający wykształcenie wyższe na tym samym poziomie (Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce 2018, s. 40).
Dokumenty potwierdzające wykształcenie
- Świadectwo ukończenia szkoły podstawowej
- Świadectwo gimnazjalne
- Świadectwo ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej
- Świadectwo Maturalne
- Dyplom potwierdzający ukończenie studiów wyższych pierwszego stopnia
- Dyplom potwierdzający ukończenie studiów wyższych drugiego stopnia
Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Wykształcenia ISCED
"Odsetki osób o najwyższym i najniższym poziomie wykształcenia według klasyfikacji ES-ISCED w 26 krajach. Europejski Sondaż Społeczny 2010" (Z. Sawiński 2012, s. 101):
| Wyższe II-stopnia | Poniżej średniego |
|---|---|
| Ukraina 29,4 | Portugalia 58,6 |
| Rosja 26,0 | Hiszpania 31,1 |
| Słowacja 19,4 | Cypr 29,6 |
| Polska 15,4 | Grecja 25,7 |
| Bułgaria 13,5 | Wielka Brytania 22,7 |
| Estonia 13,3 | Finlandia 17,8 |
| Norwegia 13,3 | Francja 17,8 |
| Belgia 11,4 | Dania 10,2 |
| Niemcy 11,1 | Holandia 9,0 |
| Szwecja 10,9 | Chorwacja 8,2 |
| Szwajcaria 10,7 | Izrael 7,8 |
| Francja 10,6 | Bułgaria 6,6 |
| Izrael 9,9 | Szwajcaria 6,1 |
| Chorwacja 8,6 | Słowenia 6,1 |
| Dania 8,4 | Estonia 4,1 |
| Irlandia 8,4 | Węgry 3,9 |
| Czechy 7,6 | Polska 3,6 |
| Wielka Brytania 7,0 | Ukraina 3,3 |
| Węgry 6,2 | Rosja 3,2 |
| Portugalia 4,4 | Niemcy 3,1 |
| Cypr 3,9 | Norwegia 2,3 |
| Grecja 3,4 | Słowacja 0,9 |
| Słowenia 2,3 | Czechy 0,8 |
Wykształcenie - zalety
Wykształcenie posiada szereg zalet:
- Uwiarygodnia pozycję społeczną i zawodową - wykształcenie jest jednym z głównych czynników, które wpływają na to, jak pracownik jest postrzegany w społeczeństwie i w środowisku zawodowym.
- Łatwiejsze znalezienie pracy - uzyskane wykształcenie jest również czynnikiem decydującym o tym, jakiego rodzaju pracę możesz znaleźć. Jeśli posiadasz wykształcenie, które jest wymagane w danej branży, Twoje szanse na zatrudnienie są zdecydowanie większe.
- Daje dostęp do wiedzy - wykształcenie obejmuje nie tylko uczenie się wymagań i wiedzy w danej dziedzinie, ale także daje dostęp do nowych źródeł wiedzy. Możesz uczyć się od innych ludzi posiadających wykształcenie, które może Ci pomóc w twoim rozwoju.
- Zwiększa Twoją samoocenę - wiedza, którą zdobywasz wraz z wykształceniem, może znacznie zwiększyć Twoją samoocenę i pewność siebie. Wynikiem tego jest większa pewność siebie i więcej pewności w swoich działaniach.
Wykształcenie - ograniczenia
Wykształcenie ma szereg ograniczeń i słabych stron:
- Konieczność odbycia kursów w wymaganym czasie może być trudna dla niektórych osób.
- Uczenie się i uczenie się wymaga ciężkiej pracy i czasu, a nie wszyscy mogą sobie na to pozwolić.
- Uczenie się tradycyjnym sposobem może być monotonne i nudne dla niektórych osób.
- Koszty ukończenia szkoły lub kursu mogą być wysokie dla niektórych osób, a także zawężać dostęp do wykształcenia.
- Kursy często są ograniczone do określonych konkretnych dziedzin lub tematów, co może być ograniczające dla osób, które chcą poszerzyć swoją wiedzę w innych dziedzinach.
- Niektóre szkoły oferują wąski zakres tematyczny, co może być ograniczające dla osób, które chcą uzyskać szersze wykształcenie.
Wykształcenie - inne związane podejścia
Ponadto wykształcenie może być uzyskane przez:
- Samokształcenie: jest to proces, w którym osoba uczy się własnym wysiłkiem, często poszerzając swoją wiedzę poprzez czytanie książek, korzystanie z internetu, uczestnictwo w szkoleniach i kursach.
- Praktyka zawodowa: jest to proces uczenia się i doskonalenia swoich umiejętności poprzez bezpośrednią pracę w danej dziedzinie.
- Usługi edukacyjne: są to instytucje edukacyjne oferujące szkolenia, kursy i programy nauczania, które umożliwiają uzyskanie odpowiedniego wykształcenia.
Bibliografia
- "Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku. Prawo Oświatowe" Dz. U. 2017 poz. 59
- Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce Dz.U. 2018 poz. 1668
- Z. Sawiński (2012) Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Wykształcenia ISCED: wzorzec z Sevrès czy wymysł Szatana? Edukacja, 4
Autor: Karolina Kaczmarczyk
