Styl autokratyczny
| Styl autokratyczny |
|---|
| Polecane artykuły |
Styl autokratyczny "bazuje on na zarządzaniu zorientowanym na władzę, której źródłem jest autorytet formalny; pracownicy są całkowicie uzależnieni od przełożonego będącego główną figurą w organizacji lub jej części"[1]. W przypadku stylu autokratycznego dochodzi do scentralizowania władzy. Zarządzanie głównie charakteryzuje się wydawaniem poleceń, gdzie przełożony sam podejmuje decyzje. Kierownik autokrata jest skupiony na zadaniach, a nie na ludziach. Tworzy się dystans pomiędzy pracownikami a kierownikiem[2].
Styl jaki wybierze kierownik jest uwarunkowany poprzez jego osobowość, wiedzę i doświadczenie. Poprzez wcześniejsze obserwacje przełożony - pracownik, zostały nakreślone schematy zachowania w organizacji. Kierownik posiada przekonanie, że podchodząc w odpowiedni sposób do swojej roli, będzie kierował z duża efektywnością. Wierzy on, że styl autokratyczny jest odpowiednim stylem kierowania podwładnymi[3]. Kierując w ten sposób pracownikami powoduje on straty w organizacji, ponieważ wykonując zlecone zadania nie wychylają się, nie przejmują żadnej inicjatywy. Nie mogą też samodzielnie podejmować decyzji, maleje ich odpowiedzialność za pracę[4].
TL;DR
Artykuł opisuje styl autokratycznego zarządzania, który opiera się na władzy i autorytecie przełożonego. Kierownik autokrata koncentruje się na zadaniach, a nie na ludziach, co prowadzi do dystansu pomiędzy nim a pracownikami. Styl ten powoduje brak inicjatywy i odpowiedzialności u pracowników. W artykule opisano także cechy stylu autokratycznego oraz rodzaje autokratycznych kierowników. Styl autokratyczny może być skuteczny w sytuacjach, gdzie potrzebna jest szybka decyzja lub ryzyko.
Cechy stylu autokratycznego
Zasadnicze cechy, które możemy zauważyć u menedżera autokraty, to[5][6][7]:
- sam przydziela zadania podwładnym według własnego uznania,
- dokładnie formułuje polecenia, bądź rozkazy,
- nie pozwala na dyskusje z pracownikiem,
- kontroluje wykonywanie zadań,
- ustala cele, kierunek, który ma obrać zespół,
- ważna jest ilość wykonanych zadań, a nie jakość,
- nie bierze udziału w pracy zespołu,
- nie interesują go stosunki interpersonalne w zespole,
- utrzymuje duży dystans na linii przełożony-podwładny,
- często stosuje sankcje, przymus,
- motywuje pracowników strachem przed nim samym oraz jego karami,
- ukrywa konflikty w zespole,
- bezpośrednio ocenia pracowników bez wcześniejszych ustaleń,
- w ocenianiu podwładnych stosuje formułę "tell and sell" ("powiedz i oczekuje wykonania"), przekazuje wyniki pracy bez możliwości odniesienia się do ocen,
- w zespole nie budzi sympatii, lecz wzbudza nieufność,
- jego zarządzanie może być powodem donosicielstwa w zespole.
Podział kierowników-autokratów
Wyodrębniono cztery rodzaje menadżerów, których cechuje styl autokratyczny[8]:
- kierownicy autokraci - sami dzielą pracę w zespole, nakreślają jego cele, egzekwują ich realizację poprzez system kar i nagród, nie biorą udziału w pracy zespołu, tworzą duży dystans w stosunku do podwładnych, stosunki interpersonalne panujące w zespole nie są dla nich ważne,
- kierownicy autokraci surowi - działają sprawiedliwie według reguł i zasad, nie wychodzą poza schemat nawet w kwestii kreatywności pracowników, chcą posiadać jak najwięcej władzy, podwładni się ich boją ponieważ są zastraszani,
- kierownicy autokraci życzliwi - są bezwzględni wobec pracowników, lecz w przypadku posłuszeństwa stosują też nagrody, przejawiają troskę o swoich podwładnych, ale uważają, że tylko oni wiedzą jak im pomóc, w zamian liczą na podziękowania,
- kierownicy autokraci nieudolni - charakteryzuje ich nadużywanie władzy, gdyż ich nieprzewidywalność i wiara w to, że są nieomylni skutkuje kłamstwami oraz despotycznym zarządzaniem podwładnymi.
Oddziaływanie kierownika na podwładnych
Występują warunki, w których zastosowanie stylu autokratycznego sprawdza się. W głównej mierze zależy to od relacji pomiędzy kierownikiem a pracownikiem, rodzaju realizowanych zadań oraz wpływu jaki zostaje wywierany na podwładnych. Jeśli relacje są dobre, a pracownicy wykonują codzienne, proste zadania, będą posłusznie wykonywać polecenia. W przypadku złych relacji, gdzie trudność realizowanych zadań jest duża, podwładni będą ignorować kierownika demokratę. Sprawdzi się tutaj kierownik autokrata[9]. Styl autokratyczny ma zastosowanie w sytuacjach, gdzie trzeba szybko podjąć decyzję lub ryzyko. Stosując ten styl w organizacji, gdzie kierownika i podwładnych bardzo różnią kwalifikacje, wiedza czy doświadczenie, może skutkować pozytywnymi efektami[4].
Przypisy
- ↑ (B. Mikuła, A. Pietruszka-Ortyl 2019, s. 27)
- ↑ (M. Sidor-Rządkowska 2013, s. 31)
- ↑ (A. Stabryła, S. Wawak 2014, s.16)
- ↑ 4,0 4,1 (A. Michalska 2015, s. 21)
- ↑ (P. Żukowski, R. Galla 2009, s.25)
- ↑ (M. Sidor-Rządkowska 2013, s.128)
- ↑ (A. Michalska 2015, s. 18)
- ↑ (A. Michalska 2015, s. 19-20)
- ↑ (M. Sidor-Rządkowska 2013, s.32-33)
Bibliografia
- Galla R., Żukowski P. (2009), Style kierowania przejawiane przez menedżerów w zarządzaniu organizacją, Problemy profesjologii, nr 1
- Michalska A. (2015), Style kierowania menedżerów w sytuacjach trudnych, Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Techniczno-Przyrodniczego, Bydgoszcz
- Pietruszka-Ortyl A., Mikuła B. (2019), Zachowania organizacyjne. Zarys problematyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
- Sidor-Rządkowska M. (2013), Kształtowanie nowoczesnych systemów ocen pracowników, Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 31-33, 128
- Stabryła A., Wawak S. (2014), Problemy zarządzania organizacjami w społeczeństwie informacyjnym, Mfiles. pl
Autor: Alicja Wojciechowska
