Wkłady na żądanie

Wkłady na żądanie, czyli wkłady a vista to depozyty bankowe płatne na żądanie klienta banku. Są one zdeponowane w banku na czas nieokreślony, dzięki temu właściciel takiego depozytu może w każdej chwili rozporządzać zgromadzonymi tam środkami pieniężnymi bez utraty należnego oprocentowania. Depozyty terminowe są pod tym względem ograniczone, bo w razie niedotrzymania terminu przechowywania depozytu następuje częściowa lub całkowita utrata odsetek. Wkłady na żądanie są gromadzone głównie na rachunkach bieżących i pomocniczych podmiotów gospodarczych oraz rachunkach oszczędnościowych i oszczędnościowo-rozliczeniowych ludności. Rachunki te służą przede wszystkim do przeprowadzenia rozliczeń pieniężnych z wyjątkiem rachunków oszczędnościowych co oznacza że gromadzone środki mają charakter typowego pieniądza transakcyjnego.

TL;DR

Wkłady na żądanie to depozyty bankowe, które można wypłacić w dowolnym momencie bez utraty odsetek. Są gromadzone głównie na rachunkach bieżących i oszczędnościowych. Posiadanie rachunku bankowego jest konieczne do korzystania z tych depozytów. Wkłady na żądanie są ważne dla banków, ponieważ wiążą klienta z bankiem, zachęcają do korzystania z innych usług, są źródłem taniego kapitału i są wykorzystywane w działalności kredytowej banku. Oprocentowanie rachunków a vista jest zazwyczaj niskie.

Rachunek bankowy

Operacje depozytowe opierają się na przepisach dotyczących rachunków bankowych, stąd też posiadanie rachunku bankowego jest niezbędne do przeprowadzenia takich operacji. Rachunek bankowy powstaje w drodze umowy, z punktu widzenia banku jest ona zawsze dobrowolna. Umowa rachunku bankowego to stosunek cywilnoprawny, której treść jest objęta zakresem definicji ustawowej w art. 725 Kodeksu cywilnego. Przez tą umowę bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Zatem prowadzenie rachunku bankowego obejmuje przede wszystkim przyjmowanie, ewidencjonowanie i przechowywanie środków pieniężnych.

Posiadaczem rachunku bankowego może być osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jeżeli posiada zdolność prawną (czyli jest podmiotem praw i obowiązków). (Szelągowska A. i in. 2017, s 115-116)

Posiadacze rachunku 'a vista'

Posiadaczami rachunku bankowego a vista są:

• gospodarstwa domowe, które gromadzą środki pieniężne na rachunku bieżącym, zwanym także rachunkiem oszczędnościowo-rozliczeniowym (ROR), który jest tzw. rachunkiem a vista. Środki na rachunku ROR stanowią pieniądz transakcyjny gospodarstw domowych, ale także oszczędności, przy czym większa część oszczędności jest przekazywana na depozyty terminowe. Wpłaty na rachunek a vista dokonywane są w formie gotówkowej i bezgotówkowej (przelew). Służy on także regulowaniu bieżących płatności (czynsz, rachunek telefoniczny) przez gospodarstwa domowe.
• podmioty gospodarcze, których wkłady na żądanie stanowią ich pieniądz transakcyjnych, niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej, a którym mogą dysponować w każdej chwili. W przypadku przedsiębiorstw z rachunków tych regulowane są wszelkie zobowiązania wobec dostawców i innych kontrahentów, organów podatkowych, pracowników. Rachunek bieżący przedsiębiorstw charakteryzuje się wielką liczbą zapisów dokonywanych każdego dnia na tych rachunkach. Bank prowadzący rachunek staje się ważnym partnerem przedsiębiorstwa zapewniając mu aktualny i w najwyższym stopniu wiarygodny obraz zrealizowanych wpływów i wypłat.

Oprocentowanie

Oprocentowanie rachunków bankowych płatnych na żądanie jest z reguły niskie, a w niektórych krajach nawet nieoprocentowane. W Polsce wysokość oprocentowania różni się w zależności od banku. Z reguły oprocentowanie rachunków a vista podmiotów gospodarczych jest niższe niż dla gospodarstw co wynika z dużej ilości transakcji bezgotówkowych, których koszty przeprowadzenia ponosi bank. Jednak duża liczba prowadzonych rachunków bieżących stanowi dla banku relatywnie znaczny kapitał pieniężny o niskim koszcie jego pozyskania, którym banki mogą rozporządzać w dłuższym okresie.

Ponadto dla banków wkłady na żądanie mają również istotne znaczenie, ponieważ:

• wiążą klienta z bankiem,
• zachęcają klienta do korzystania z innych produktów i usług banku,
• stanowią źródło taniego kapitału ze względu na niskie oprocentowanie,
• stanowią kapitał, który bank wykorzystuje w swojej działalności kredytowej.

Wkłady na żądanie — artykuły polecane

Kredyt konsumpcyjny — Rodzaje kredytów — Rozliczenia bezgotówkowe — Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy — Konto bankowe — Kredyt wekslowy — Faktoring odwrotny — Instrumenty rynku pieniężnego — Faktoring wymagalnościowy

Bibliografia

• Głuchowski J. (red.) (1999), Bankowość. Podręcznik dla studentów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań
• Grzelczak M. (2016), Miary obrotu gotówkowego i bezgotówkowego oraz tendencje ich zmian w Polsce w ciągu ostatnich kilkunastu lat
• Kosiński B. (red.) (2017), Podstawy współczesnej bankowości, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Niczyporuk P., Talecka A. (2011), Bankowość. Podstawowe zagadnienia, Temida2, Białystok
• Płókarz R. (2017), Bankowość osobista. Personal Banking, Premium Banking, CeDeWu, Warszawa
• Srokosz W. (2011), Instytucje parabankowe w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa
• Szelągowska A. (red.) (2017), Bankowość. Instytucje, operacje, zarządzanie, Poltext, Warszawa
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939
• Żukowska H., Żukowski M. (red.) (2013), Obrót bezgotówkowy w Polsce, Wydawnictwo KUL, Lublin

Autor: Paulina Kononowicz, Urszula Paluch