Ubezpieczenie nieruchomości

Ubezpieczenie nieruchomości to rodzaj ubezpieczenia, w którym poszkodowany otrzymuje pomoc finansową w przypadkach losowych związanych z uszkodzeniem nieruchomości, kradzieżą, itp.

Ubezpieczenie nieruchomości jest jedną z form minimalizowania ryzyka wystąpienia zdarzeń powodujących negatywne skutki dla ludzi. Najbardziej popularne są ubezpieczenia komercyjne, umowy podpisywane z zakładami ubezpieczeniowymi. Ubezpieczenia można podzielić na dwa typy - majątkowe i osobowe. Ubezpieczenie nieruchomości należy do tej pierwszej grupy - zakład ubezpieczeniowy wypłaci ustalone odszkodowanie za szkodę spowodowaną zajściem określonego w umowie zdarzenia. W teorii nieruchomość można ubezpieczyć od każdego ryzyka, jednak zdarzenia wymienione w umowie muszą być losowe i niezależne od woli ubezpieczającego się, a ich skutki możliwe do zrekompensowania poprzez wypłatę odszkodowania w formie pieniężnej (K. Lewandowski 2006 s. 61-62) Do obowiązków osoby ubezpieczającą nieruchomość zalicza się:

• dbanie o ubezpieczoną nieruchomość,
• bieżące zdawanie relacji zakładowi ubezpieczeniowemu o stanie przedmiotu ubezpieczenia,
• staranie się o minimalizowanie strat po nastąpieniu wypadku losowego wskazanego w ubezpieczeniu (K. Lewandowski 2006 s. 86)

TL;DR

Ubezpieczenie nieruchomości to forma minimalizacji ryzyka związanego z uszkodzeniem nieruchomości. Może obejmować odszkodowanie za kradzież, uszkodzenia spowodowane ogniem i inne zdarzenia losowe. Wysokość odszkodowania jest ustalana subiektywnie, a naprawienie szkody może polegać na naprawie, zwrocie przedmiotu ubezpieczenia lub wypłacie odszkodowania. Umowa ubezpieczenia regulowana jest przez kodeks cywilny i może pełnić różne funkcje, takie jak wyjaśnianie wypadków czy stabilizowanie sytuacji na rynku nieruchomości.

Rodzaje ubezpieczeń nieruchomości

• Ubezpieczenie od kradzieży, włamania i rabunku - wyjęcia rzeczy z posiadania danej osoby i przełożenia jej w posiadanie innej osoby, bezprawnego dostępu do cudzych urządzeń, sforsowania materialnego zabezpieczenia, które jest stałym elementem konstrukcji nieruchomości.
• Ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych - katastrof naturalnych, wybuchu, uderzenia przez statek powietrzny, wydostania wody/cieczy/pary z kanalizacji (K. Lewandowski 2006 s. 101-104)

Ustalanie wysokości odszkodowania

Wartość szkody, jaką można ponieść w przypadku nieruchomości należy obliczać w sposób subiektywny - określona wartość będzie miała taką wysokość, jaką ma ona dla osoby poszkodowanej. Ubezpieczający posiada osobisty stosunek do składników własnego mienia i przykładowo zniszczenie części nieruchomości, chociaż dla innych oznaczałoby wyburzenie i postawienie nowej, ze względu na wartość osobistą dla poszkodowanego, będzie wymagało remontu ocalałej części.

Wyjątkowo kłopotliwym aspektem wyznaczania wysokości odszkodowania jest kwestia utraconych korzyści. Nie pojawia się ona równocześnie ze szkodliwym wypadkiem, lecz w okresie rekonwalescencji. Efektem szkody jest uniemożliwienie pomnażania majątku, które miałoby możliwość wystąpienia, gdyby nie zaszły wypadek. Unaocznia to sytuacja, w której remont nieruchomości nie został zakończony w ustalonym terminie. Wysokość szkody nie jest odpowiadająca uszczerbkowi na majątku spowodowanemu wniesieniu opłaty za czynsz w tym okresie, lecz oczekiwanemu zyskowi, który zostałby osiągnięty, gdyby lokal był zdatny do prowadzenia na jego terenie działalności gospodarczej. (K. Lewandowski 2006 s. 64-65)

Naprawienie szkody

Według art. 363 k.c. naprawienie szkody ma nastąpić w zależności od woli idecyzji poszkodowanego w jeden z następujących sposobów:

• naprawienie zniszczonej rzeczy,
• zwrot przedmiotu ubezpieczenia,
• restytucja naturalna, czyli zamiana zniszczonej rzeczy, np. wybudowanie nowego budynku na miejscu zniszczonego,
• przywrócenie stanu prawnego sprzed nastąpienia szkody, np. zwolnienie z zobowiązania,
• wpłata odszkodowania pieniężnego (K. Lewandowski 2006 s. 70)

Umowa ubezpieczenia

Umowę ubezpieczenia reguluje kodeks cywilny, a konkretnie art. 805-834. Jak głosi ast. 805 paragraf 1 k.c. towarzystwo ubezpieczeniowe zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia w przypadku zajścia zdarzenia wymienionego w umowie, a osoba ubezpieczająca się zobowiązuje się do opłacania składki ubezpieczeniowej. Zawieranie umów ubezpieczeniowych na rynku nieruchomości pełni oprócz kompensacji szkód kilka innych funkcji:

• wyjaśnianie okoliczności negatywnych wypadków,
• ubezpieczanie roszczeń osób trzecich zagrożonych przez działania ubezpieczającego,
• stabilizowanie sytuacji na rynku nieruchomości, np. gwarancja finalizacji kontraktów, zabezpieczanie roszczeń spowodowanych nieuniknionym na rynku nieruchomości ryzykiem, skłanianie graczy rynkowych do osiągania standardów biznesowych (ponieważ są wymagane do zawarcia umowy). (K. Lewandowski 2006 s. 73-4)

Moment, w którym dochodzi do zawarcia umowy zależy od ustaleń pomiędzy stronami. Może to być równoczesne z opłaceniem składki, wręczeniem polisy lub z jakimkolwiek innym zdarzeniem. Według art. 814 k.c. odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego zacznie się od kolejnego dnia po dniu zawarcia umowy i nie wcześniej niż kolejnego dnia po opłaceniu składki ubezpieczeniowej. Umowa zostanie uznana za nieważną, jeśli zdarzenie losowe wskazane w umowie już się stało lub możliwość zajścia wypadku stała się nierealna (K. Lewandowski 2006 s. 82-84)

Ubezpieczenie nieruchomości — artykuły polecane

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej — Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków — Odszkodowanie — Ubezpieczenie komunikacyjne — Umowa ubezpieczenia — Ubezpieczenie na życie — Ubezpieczenie majątkowe — Umowa hotelowa — Regres — Strumień materiałów

Bibliografia

• Lewandowski K. (2006), Ubezpieczenie nieruchomości, LexisNexis, Warszawa
• Roszak M. (2012) Programy obowiązkowych ubezpieczeń nieruchomości budynkowych i lokalowych w przykładowych czterech krajach Europy. Możliwość implementacji wybranych rozwiązań w Polsce. "Wiadomości Ubezpieczeniowe", Nr 3
• Saniewski A., Wydra M. (2009) Ubezpieczenia tytułu prawnego do nieruchomości "Wiadomości Ubezpieczeniowe", Nr 3
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Wicka A. (2015), Wydatki na ubezpieczenia w gospodarstwach domowych rolników w latach 2009-2013, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, Vol. 17, Nr 5

Autor: Karolina Dziubek

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.