Zarządzanie strategiczne
| Zarządzanie strategiczne |
|---|
| Polecane artykuły |
Zarządzanie strategiczne według klasycznej definicji Alfreda Chandlera oznacza określanie długookresowych celów, kierunków rozwoju i metod działania przedsiębiorstwa w kontekście alokacji jego zasobów. (Nasierowski W. 2018, s. 13) Zarządzanie strategiczne to także proces informacyjno-decyzyjny, który jest wspierany przez takie funkcje przedsiębiorstwa jak planowanie, organizacja, motywacja i kontrola. Ma wspomagać rozwiązywanie problemów dotyczących jego rozwoju i przetrwania, uwzględniając przy tym wpływ otoczenia. (Sołtysik M. 2016, s. 224)
Cechy charakterystyczne
Zarządzanie strategiczne posiada kilka cech charakterystycznych, które wyróżniają go na tle innych koncepcji zarządzania (Nasierowski W. 2018, s. 14,):
- zarządzanie strategiczne bazuje na danych ilościowych,
- niepewność odnosząca się do wyników planowania jest dość wysoka
- strategie zarządzania można opierać na różnych przykładach, regułach i teoriach
- nie ma jednego, najlepszego sposobu opracowywania strategii
- opracowana strategia powinna uwzględniać ilościowe jak i jakościowe podejście, a także metody dedukcyjne czy empiryczne.
Podział koncepcji zarządzania strategicznego
{{#ev:youtube|IcH9OZ_28v0|480|right|System zarządzania strategicznego - model (Sławomir Wawak)|frame}} Podstawowy podział koncepcji zarządzania strategicznego wyróżnia: (Lisiński M. 2011 s. 13, Pierścionek Z. 2011, s. 31-32)
- koncepcje oparte na paradygmacie racjonalności strategicznej, które opierają się na założeniu, że za pomocą strategii można statecznie zarządzać przedsiębiorstwem i zakładają, że można przewidzieć przyszłe warunki otoczenia. Proces przygotowania, wdrażania i nadzoru jest bardzo sformalizowany. W ramach tej grupy koncepcji wyróżnia się: szkołę ilościową, szkołę planowania strategicznego, szkołę harwardzką i szkołę pozycjonowania macierzowego.
- koncepcje oparte na paradygmacie zachowań strategicznych, które bazują na doświadczeniu i sprawdzonych, praktycznych metodach. Nie wykorzystują przyjętych, teoretycznych technik. Do grupy tych koncepcji należą: szkoła behawioralna, szkoła ewolucyjna.
Cykl organizacyjny zarządzania strategicznego
Zarządzanie strategiczne jest cyklem organizacyjnym złożonym z trzech etapów (Żółtowska I. 2009, Romanowska M. 2017, 23-25):
- Planowanie Strategiczne – w pierwszej kolejności ustala się cele, które są oparte na analizie przeszłych i teraźniejszych działań przedsiębiorstwa, następnie przygotowuje się plan działania. Etap I w zarządzaniu strategicznym jest częścią konceptualną, która wykorzystuje liczne techniki i sposoby, by wybrać jak najlepszą strategię działania przedsiębiorstwa
- Wdrażanie strategiczne – jest to etap, który koncentruje się na wprowadzeniu przyjętej koncepcji i realizacji jej założeń, plan powinien być wdrażany przy uwzględnieniu rzeczywistych możliwościach i warunkach. W tym etapie przeprowadza się operacjonalizację celów, tworzy się sprawny system zarządzania i ustala się budżet potrzebny do realizacji strategii
- Nadzór strategiczny – bardzo ważny etap, który pozwala określić stopień realizacji przyjętych założeń oraz reagowania na błędy i odchylenia. W sprawowaniu kontroli pomaga System Wczesnego Ostrzegania.
Czynniki skuteczności
W każdym przedsiębiorstwie o skuteczności zarządzania strategicznego mogą decydować różne czynniki. Przyjmuje się jednak, że skuteczność w głównej mierze zależy od (Janasz K., Janasz W., Kozioł K., Szopik-Depczyńska K. 2010, s. 30-31):
- procesu wymiany informacji pomiędzy wszystkimi szczeblami decyzyjnymi
- skoordynowanej współpracy poszczególnych szczebli
- wzajemnego darzenia się zaufaniem
- współudziału w procesie ustalania metod wspomagających realizację zamierzonych celów
- zaangażowania w przygotowanie i wypełnienie strategii.
Ewolucja zarządzania strategicznego
Zarządzanie strategiczne wciąż się rozwija, jednak coraz częściej rodzą się wątpliwości czy w obecnie szybko rozwijającym się świecie jest szansa przewidzieć przyszłe warunki rynku i na ich podstawie oprzeć strategię działania firmy. Coraz częściej przedsiębiorstwa wybierają zamiast zarządzania strategicznego koncepcję zarządzania operacyjnego, który zakłada wykorzystywanie bieżących sytuacji i szybkość działania. Warto jednak zauważyć, że coraz częściej pojawiają się liczne problemy i komplikacje, które pokazują, że konieczne jest działanie "z wyprzedzeniem”, na przykład przewidzenie wprowadzenia nowego produktu, który w danym okresie będzie najbardziej opłacalny. Zarządzanie strategiczne ma zatem rację bytu, jednak potrzebne są zmiany, które pozwolą dostosować się do obecnych wymagań. Ewolucja powinna dotyczyć czterech wymienionych niżej obszarów:
- procesu zarządzania strategicznego, gdzie konieczne jest znalezienie złotego środka pomiędzy uporządkowanymi regułami działania, a elastycznością
- podmiotów zarządzania strategicznego, czyli umożliwienie uczestnictwa w procesie zarządzania większemu gronu uczestników
- formy strategii, której zapis będzie prosty, uniwersalny i elastyczny
- treści strategii, czyli podejmowanie jasnych i konkretnych wyborów strategii uwzględniając kompromis z przeciwstawnymi rozwiązaniami. (Kaleta A. 2017, s. 41-42)
Bibliografia
- Janusz K., Janusz W., Kozioł K., Szosik-Depczyńska K. (2010). Zarządzanie strategiczne. Koncepcje. Metody. Strategie, Difin, Warszawa.
- Kaleta A. (red.) (2011). Ewolucja zarządzania strategicznego w trakcie rozwoju przedsiębiorstw, C.H.Beck, Warszawa.
- Lisiński M. (2011). Przegląd paradygmatów zarządzania strategicznego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie" nr 856, Kraków.
- Nasierowski W. (2018). Formułowanie strategii przedsiębiorstwa. Klasyka, Difin, Warszawa.
- Pierścionek M. (2011). Zarządzanie strategiczne w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa.
- Romanowska M. (2017). Planowanie strategiczne w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
- Sołtysik M. (2016). Specyfika zarządzania strategicznego Metodyka projektowania strategii organizacyjnych przedsiębiorstwa. Praca doktorska, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.
- Żółtowska M. (2009). Zarządzanie Strategiczne. (Konspekt wykładu ZAH).
Autor: Dominika Skura
