Kultura uczestnictwa

Kultura, która zachęca konsumentów oraz fanów do aktywnego udziału w procesie tworzenia oraz dystrybucji nowo powstałych treści.

W latach 90' XX w. często podkreślało się wpływ interaktywnych technologii medialnych, które głównie tworzyły kulturę. Dziś skłania się bardziej do kultury uczestnictwa, gdzie twórcy reklam, gier, producenci medialni, osoby zarządzające siecią, blogerzy wskazują na bardzo dużą aktywność konsumentów w tworzeniu kultury.

Zdefiniowanie kultury uczestnictwa spowodowało wyłonienie się silnego kontrastu w porównaniu do wcześniejszego przekonania o roli mediów. Pasywna postawa medialnej publiczności nie jest już dzisiaj oczywista. Rozróżniano również wyraźnie rolę konsumenta i producenta. Pod wpływem kultury uczestnictwa granice te zacierają się. Mówi się raczej o współdziałaniu tych dwóch podmiotów, o interakcjach między nimi zachodzących. Wzajemne oddziaływanie jest różnorodne, gdyż nie wszyscy uczestnicy są sobie równi. Producenci korporacyjni wciąż posiadają większą władzę w porównaniu z konsumentami. Konsumenci również różnicują swoje uczestnictwo, często z powodu różnych umiejętności do tworzenia kultury (jedni nie posiadają ich w ogóle, inni posiadają wybitne).

Przykłady zastosowania

U podstaw wyłonienia się kultury uczestnictwa leży, zdaniem H. Jenkins'a Web 2.0. Serwisy internetowe, które w ten sposób są potocznie określane są tworzone głównie przez użytkowników danego serwisu. Nasilenie tworzenia Web 2.0. nastąpiło po 2001 roku.

Powszechnie znanymi serwisami Web 2.0. w Polsce są np.: nasza-klasa.pl, grono.net, oraz ogólnoświatowe witryny takie jak YouTube, MySpace czy Wikipedia. Następuje tam kontakt wszelkiego rodzaju subkultur, społeczności fanowskich oraz kultur uczestnictwa. Witryna YouTube daje możliwość konkurowania treści amatorskich z komercyjnymi. Użytkownicy oceniają, komentują, zwracają uwagą na szczegóły (często zabawne, kompromitujące bądź popełnione pomyłki), które stają się powszechnie znane, dzięki aktywności użytkowników, a mogłyby zostać nie zauważone, gdyby nie możliwości ponownego odtworzenia i analizy, jakie daje YouTube.

Cechy kultury uczestnictwa

Kultura uczestnictwa to termin, który odnosi się do sposobu, w jaki ludzie angażują się w różne aspekty życia społecznego, politycznego i kulturalnego. Kultura uczestnictwa może mieć różne cechy, ale oto kilka z nich:

• Aktywność społeczna: Kultura uczestnictwa sprzyja aktywności obywatelskiej i społecznej. Obejmuje to udział w wyborach, działalność w organizacjach pozarządowych, włączanie się w inicjatywy społeczne i udział w lokalnych społecznościach.
• Współpraca: Kultura uczestnictwa promuje współpracę i wspólną pracę nad rozwiązywaniem problemów społecznych. Ludzie współdziałają, aby osiągnąć cele, które uważają za ważne.
• Dostępność informacji: Ważnym elementem kultury uczestnictwa jest dostępność informacji i transparentność działań rządowych i instytucji. Dzięki temu obywatele mogą podejmować bardziej świadome decyzje.
• Rozwój umiejętności obywatelskich: Kultura uczestnictwa stawia na rozwijanie umiejętności obywatelskich, takich jak zdolność do krytycznego myślenia, komunikacji, negocjacji i rozwiązywania konfliktów.
• Różnorodność i inkluzja: Kultura uczestnictwa promuje różnorodność i inkluzję, umożliwiając ludziom o różnych perspektywach i doświadczeniach udział w procesach decyzyjnych i kulturalnych.
• Odpowiedzialność i zaangażowanie: Kultura uczestnictwa zachęca do uczestnictwa obywateli nie tylko w procesach wyborczych, ale także w codziennym życiu społecznym. Obywatele są bardziej świadomi swoich praw i obowiązków.
• Troska o dobro wspólne: W kulturze uczestnictwa istotne jest troszczenie się o dobro wspólne i dbanie o sprawy publiczne. Ludzie angażują się w działania, które służą ogólnemu dobru.
• Edukacja obywatelska: Kultura uczestnictwa często uwzględnia edukację obywatelską, która pomaga ludziom lepiej zrozumieć system polityczny, procesy demokratyczne i swoje prawa i obowiązki.

Oczywiście, te cechy kultury uczestnictwa mogą różnić się w zależności od kontekstu kulturowego, społecznego i politycznego danego kraju. Niemniej jednak, wspólne jest to, że kultura uczestnictwa sprzyja zaangażowaniu obywateli w życie społeczne i polityczne oraz promuje aktywną rolę obywatelską we wspólnocie.

Kultura uczestnictwa — artykuły polecane

Blog — Serwis społecznościowy — Marketing szeptany — Marketing mobilny — Interfejs użytkownika — Opinia publiczna — Poczta elektroniczna — Generacja Z — Komunikacja wizualna

Bibliografia

• Grad J., Badania uczestnictwa w kulturze artystycznej w polskiej socjologii kultury, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1997
• Jenkins H. (2007), Kultura konwergencji - zderzenie starych i nowych mediów, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
• Krajewski M. (2013), W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze, Kultura i Społeczeństwo, nr 1

Autor: Agnieszka Czerwonka