Kryterium maksyminowe

Kryterium maksyminowe (Walda) to kryterium podejmowania decyzji zaprezentowane w 1950r przez Abrahama Walda (1902-1950). Kryterium to reprezentuje podejście pesymistyczne w podejmowaniu decyzji (zakłada że zajdzie sytuacja najmniej korzystna dla podejmującego decyzję).

Stosowanie

Według kryterium Walda należy najpierw dla każdej strategii (każdego wiersza) macierzy wypłat, określić minimalną wartość(wygrana). A następnie wybrać strategię, dla której minimalna wygrana, jest największa.

$v={\underset {i}{max}}\{{\underset {j}{min}}\{a_{ij}\}\}$

Przykład

Przykład: Mamy tablicę wypłat z czterema możliwymi decyzjami i trzema możliwymi stanami natury:

${\underset {Strategie}{}}\diagdown {\overset {Stany\ natury}{}}$	I	II	III
T1	200	100	120
T2	0	300	−200
T3	0	300	500
T4	−100	200	0

Szukamy minimalnych wygranych dla każdej strategii, a następnie wybieramy największą:

Strategie	${\underset {j}{min}}\{a_{ij}\}$
T1	100
T2	−200
T3	0
T4	−100

Podsumowując: Według kryterium Walda powinno się wybrać strategię T1.

Przykłady zastosowania kryterium maksyminowego w ekonomii

W ekonomii kryterium maksyminowe znajduje zastosowanie w różnych obszarach. Przykłady takiego zastosowania to wybór strategii inwestycyjnej, wybór dostawcy oraz wybór strategii cenowej.

Przy wyborze strategii inwestycyjnej kryterium maksyminowe polega na wyborze strategii, która zapewnia minimalny możliwy zysk. Jest to szczególnie istotne w przypadku inwestycji, które wiążą się z wysokim ryzykiem. Dzięki temu kryterium inwestor ma pewność minimalizacji strat, nawet w przypadku nieprzewidzianych okoliczności.

Wybór dostawcy na podstawie minimalnej możliwej jakości produktu to również zastosowanie kryterium maksyminowego. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi dokonać wyboru pomiędzy kilkoma dostawcami, a jakość produktu jest kluczowym kryterium. Wybierając dostawcę na podstawie minimalnej możliwej jakości produktu, firma minimalizuje ryzyko otrzymania niskiej jakości towaru.

Kolejnym przykładem zastosowania kryterium maksyminowego w ekonomii jest wybór strategii cenowej. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi ustalić odpowiednią cenę swojego produktu, biorąc pod uwagę minimalny możliwy zysk. Dzięki kryterium maksyminowemu firma minimalizuje ryzyko osiągnięcia niskiego zysku.

Przykłady zastosowania kryterium maksyminowego w zarządzaniu

Kryterium maksyminowe znajduje również zastosowanie w dziedzinie zarządzania. Przykłady zastosowania tego kryterium to wybór strategii marketingowej, wybór strategii rozwoju produktu oraz wybór strategii rekrutacji.

Przy wyborze strategii marketingowej kryterium maksyminowe polega na wyborze strategii, która minimalizuje ryzyko osiągnięcia niskiego zysku. Jest to szczególnie ważne w przypadku firm, które działają na konkurencyjnym rynku i muszą konkurować o klientów. Dzięki kryterium maksyminowemu firma minimalizuje ryzyko niepowodzenia i osiąga lepsze wyniki finansowe.

Wybór strategii rozwoju produktu na podstawie minimalnej możliwej sprzedaży to kolejny przykład zastosowania kryterium maksyminowego. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi zdecydować, które produkty rozwijać dalej, biorąc pod uwagę minimalną możliwą sprzedaż. Dzięki temu kryterium firma minimalizuje ryzyko inwestycji w produkty, które mają niewielki potencjał sprzedażowy.

Wybór strategii rekrutacji na podstawie minimalnej możliwej jakości kandydatów to kolejne zastosowanie kryterium maksyminowego w zarządzaniu. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi dokonać wyboru pomiędzy kilkoma kandydatami na stanowisko, a jakość kandydatów jest kluczowym kryterium. Wybierając kandydatów na podstawie minimalnej możliwej jakości, firma minimalizuje ryzyko zatrudnienia niewłaściwej osoby.

Przykłady zastosowania kryterium maksyminowego w planowaniu strategicznym

Kryterium maksyminowe znajduje również zastosowanie w planowaniu strategicznym. Przykłady zastosowania tego kryterium to wybór strategii rozwoju firmy, wybór strategicznych partnerów oraz wybór obszaru działalności.

Wybór strategii rozwoju firmy na podstawie minimalnego możliwego zysku to zastosowanie kryterium maksyminowego. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi zdecydować, jakie obszary rozwoju są najbardziej opłacalne, biorąc pod uwagę minimalny możliwy zysk. Dzięki temu kryterium firma minimalizuje ryzyko inwestycji w nierentowne obszary.

Wybór strategicznych partnerów na podstawie minimalnej możliwej wartości dodanej to kolejne zastosowanie kryterium maksyminowego w planowaniu strategicznym. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi wybrać partnerów biznesowych, biorąc pod uwagę minimalną możliwą wartość dodaną. Dzięki temu kryterium firma minimalizuje ryzyko nawiązania współpracy z partnerami, którzy nie przynoszą oczekiwanych korzyści.

Wybór obszaru działalności na podstawie minimalnej możliwej konkurencji to kolejny przykład zastosowania kryterium maksyminowego w planowaniu strategicznym. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi zdecydować, w którym obszarze działać, biorąc pod uwagę minimalną możliwą konkurencję. Dzięki temu kryterium firma minimalizuje ryzyko rywalizacji z innymi firmami i osiąga przewagę konkurencyjną.

Korzyści z wykorzystania kryterium maksyminowego w procesie podejmowania decyzji

Wykorzystanie kryterium maksyminowego w procesie podejmowania decyzji niesie za sobą wiele korzyści. Niektóre z tych korzyści to minimalizacja ryzyka, koncentracja na minimalnej wartości oraz zapewnienie bezpiecznej podstawy do podejmowania decyzji.

Minimalizacja ryzyka jest jedną z głównych korzyści wynikających z wykorzystania kryterium maksyminowego. Dzięki temu kryterium podejmowane decyzje minimalizują szanse na poniesienie strat i niepowodzeń. Jest to szczególnie istotne w przypadku sytuacji, w których występuje wysokie ryzyko.

Kolejną korzyścią jest koncentracja na minimalnej wartości. Kryterium maksyminowe pozwala skupić się na minimalnym wyniku, co może być korzystne w przypadku niepewnych warunków. Dzięki temu podejmowane decyzje są bardziej ostrożne i uwzględniają ewentualne negatywne scenariusze.

Zastosowanie kryterium maksyminowego zapewnia również bezpieczną podstawę do podejmowania decyzji. Minimalizacja ryzyka i skupienie na minimalnej wartości sprawiają, że decyzje są bardziej przemyślane i oparte na solidnych podstawach. Dzięki temu unika się impulsywnych i nieprzemyślanych decyzji, które mogą prowadzić do niepożądanych konsekwencji.

Ograniczenia związane z wykorzystaniem kryterium maksyminowego w procesie podejmowania decyzji

Wykorzystanie kryterium maksyminowego w procesie podejmowania decyzji niesie ze sobą także pewne ograniczenia. Niektóre z tych ograniczeń to brak uwzględnienia potencjalnych korzyści z bardziej optymistycznego podejścia, możliwość przeoczenia strategii o większym potencjale zysku oraz brak elastyczności w przypadku zmieniających się warunków.

Brak uwzględnienia potencjalnych korzyści z bardziej optymistycznego podejścia jest jednym z głównych ograniczeń kryterium maksyminowego. Koncentracja na minimalnej wartości może prowadzić do pominięcia strategii, które mają większy potencjał zysku. W niektórych przypadkach bardziej optymistyczne podejście może przynieść lepsze rezultaty.

Możliwość przeoczenia strategii o większym potencjale zysku jest kolejnym ograniczeniem kryterium maksyminowego. Koncentracja na minimalnym wyniku może powodować, że bardziej ryzykowne, ale potencjalnie bardziej dochodowe strategie zostaną pominięte. W takiej sytuacji istnieje ryzyko utraty szansy na większe zyski.

Brak elastyczności w przypadku zmieniających się warunków jest kolejnym ograniczeniem kryterium maksyminowego. Strategie oparte na minimalnym wyniku mogą nie być odpowiednie w sytuacjach, gdy warunki zmieniają się i pojawiają się nowe możliwości. W takiej sytuacji konieczne jest dostosowanie strategii do nowych warunków, co może być trudne w przypadku kryterium maksyminowego.

Porównanie kryterium maksyminowego z kryterium Hurwitza

Kryterium maksyminowe a kryterium Hurwitza to dwa różne podejścia do podejmowania decyzji. Istnieją istotne różnice między tymi kryteriami, zarówno pod względem uwzględniania minimalnej i maksymalnej wartości, jak i wag przypisywanych wynikom.

Kryterium maksyminowe koncentruje się na minimalnej wartości i minimalizacji ryzyka. Decyzje podejmowane w oparciu o to kryterium minimalizują straty i unikają niepowodzeń. Jest to podejście pesymistyczne, skupione na minimalnym wyniku.

Kryterium Hurwitza uwzględnia zarówno minimalną, jak i maksymalną wartość. Polega ono na przypisaniu odpowiednich wag wynikom, biorąc pod uwagę poziom optymizmu lub pesymizmu decydenta. Dzięki temu kryterium możliwe jest uwzględnienie zarówno ryzyka strat, jak i szans na osiągnięcie korzyści.

Różnice między tymi kryteriami wynikają z różnic w podejściach do podejmowania decyzji. Kryterium maksyminowe skupia się na minimalnym wyniku i minimalizacji ryzyka, podczas gdy kryterium Hurwitza uwzględnia zarówno minimalne, jak i maksymalne wartości, uwzględniając wagę przypisaną wynikom.

Porównanie wyników i konsekwencji wyboru strategii w oparciu o oba kryteria może być różne. W przypadku kryterium maksyminowego decyzje są bardziej ostrożne i skoncentrowane na minimalnym wyniku. W przypadku kryterium Hurwitza decyzje są podejmowane na podstawie uwzględnienia zarówno minimalnej, jak i maksymalnej wartości, z uwzględnieniem odpowiednich wag.

Przykłady sytuacji, w których kryterium maksyminowe może być bardziej odpowiednie, to sytuacje, w których minimalizacja strat i ryzyka jest kluczowa. Przykładem może być sytuacja, w której firma musi podjąć decyzję o inwestycji, a minimalizacja ryzyka strat jest ważniejsza niż szanse na wysokie zyski. W takim przypadku kryterium maksyminowe może być bardziej odpowiednie niż kryterium Hurwitza.

Porównanie kryterium maksyminowego z kryterium Bayesa

Kryterium maksyminowe a kryterium Bayesa to dwa różne podejścia do podejmowania decyzji. Istnieją istotne różnice między tymi kryteriami, zarówno pod względem podejścia pesymistycznego i bayesowskiego, jak i procesu aktualizacji wiedzy.

Kryterium maksyminowe to podejście pesymistyczne, skupione na minimalnym wyniku i minimalizacji ryzyka. Decyzje podejmowane w oparciu o to kryterium minimalizują straty i unikają niepowodzeń. Kryterium Bayesa, z drugiej strony, to podejście bayesowskie, które uwzględnia aktualizację wiedzy i podejście optymistyczne.

Kryterium Bayesa uwzględnia aktualizację wiedzy, co oznacza, że podejście do podejmowania decyzji zmienia się w miarę pojawiania się nowych informacji. W przypadku kryterium Bayesa decyzje są podejmowane na podstawie aktualnej wiedzy i prawdopodobieństwa wyników. Jest to podejście optymistyczne, które uwzględnia szanse na osiągnięcie korzyści.

Różnice między tymi kryteriami wynikają z różnic w podejściach do podejmowania decyzji i uwzględnianiu aktualizacji wiedzy. Kryterium maksyminowe skupia się na minimalnym wyniku i minimalizacji ryzyka, podczas gdy kryterium Bayesa uwzględnia aktualizację wiedzy i podejście optymistyczne.

Zobacz też

• Kryterium minimaksowe

Kryterium maksyminowe — artykuły polecane

Kryterium minimaksowe — Model Markowa — Wariant — Schemat Bernoulliego — Tablica decyzyjna — Teoria gier — Prawdopodobieństwo — Podejmowanie decyzji — Techniki negocjacyjne

Bibliografia

• Jędrzejczyk Z., Skrzypek J., Kukuła K., Walkosz A. (2002), Badania operacyjne w przykładach i zadaniach Pod redakcją Karola Kukuły, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Trzaskalik T. (2008), Wprowadzenie do badań operacyjnych z komputerem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Jacek Habura