E-urząd

E-urząd to platforma elektroniczna umożliwiająca załatwianie spraw urzędowych przez Internet, bez konieczności fizycznego pojawienia się w placówce jednostki administracji publicznej. Platformy tego typu umożliwiają kontakt z urzędnikiem, pobieranie formularzy oraz ich elektroniczne wypełnianie i składanie.

Ważnym elementem e-urzędu jest weryfikacja tożsamości petenta. Służy do tego podpis elektroniczny (podpis kwalifikowany), mechanizm pojedynczego logowania (z ang. single sign-on, SSO) lub dokument tożsamości wyposażony w odpowiednią warstwę elektroniczną.

Funkcjonujący w Polsce e-urząd to ePUAP czyli Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej. Usługa operująca w ramach ePUAPu, umożliwiająca składanie pism elektronicznych ze skutkiem prawnym to profil zaufany (eGO).

TL;DR

E-urząd to platforma umożliwiająca załatwianie spraw urzędowych przez Internet. W Polsce działa ePUAP, które oferuje usługi takie jak składanie pism elektronicznych i kontakt z urzędnikami. Usługi mają skutek prawny dzięki weryfikacji tożsamości petenta. Podstawy prawne dla e-urzędu to m.in. ustawy o informatyzacji działalności podmiotów publicznych. EPUAP oferuje profil zaufany, umożliwiający bezpłatną weryfikację tożsamości i podpisywanie dokumentów. Profil zaufany można założyć przez Internet lub w punkcie potwierdzającym.

Zakres działania e-urzędu

W ramach e-urzędu realizowane są usługi takie jak:

• informacje o sprawach jakie mogą zostać załatwione w urzędzie, wraz wykazem dokumentów wymaganych do ich realizacji,
• elektroniczne wersje wzorów pism urzędowych,
• składanie pism elektronicznych,
• przesyłanie dokumentów do urzędu,
• kontakt z urzędnikiem odpowiedzialnym za prowadzoną sprawę.

Dzięki wykorzystaniu mechanizmów werifikujących tożsamość, usługi świadczone w e-urzędzie mają skutek prawny. Do komunikacji służy elektroniczna skrzynka podawcza (ESP). Zakres usług może obejmować zarówno usługi centralne jak i lokalne.

Podstawy prawne dla działania e-urzędu w Polsce

Podstawy prawne umożliwiające stworzenie portalu e-administracji w Polsce to:

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 2007 r. w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 (Dz. U. 2007 nr 61 poz. 415),
• Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. 2005 nr 64 poz. 565),
• Ustawa z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (DZ.U. 2016 poz. 1579).

Ustawą wprowadzającą do polskiego porządku prawnego instytucję elektronicznej platformy usług administracji publicznej ePUAP oraz profilu zaufanego była nowelizacja ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. 2005 nr 64 poz. 565). Nowelizacja ta została uchwalona 12 lutego 2010 roku (Dz. U. 2010 nr 40 poz. 230).

Informatyzacja administracji publicznej w Polsce wynikła z potrzeby zwiększania dostępności usług urzędowych on-line jak również zobowiązań Polski jako państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej

Pierwsza wersja platformy ePUAP została uruchomiona 14 kwietnia 2008 roku. 17 sierpnia 2015 roku uruchomiono drugą wersję platformy, która jest dostępna aktualnie dla patentów. Z platformy mogą korzystać osoby mające numer PESEL, konto na portalu oraz możliwość potwierdzenia swojej tożsamości w Internecie.

System przewiduje następujące metody potwierdzania tożsamości:

• bezpłatny profil zaufany (eGo),
• płatny certyfikat kwalifikowany.

Usługi realizowane w ramach ePUAPu obejmują zakres kompetencyjny:

• samorządów (np. dopisanie do spisu wyborców),
• urzędów stanu cywilnego (np. wydanie odpisu aktu urodzenia),
• Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (np. weryfikacja wysokości emerytury),
• Narodowego Funduszu Zdrowia (np. złożenie wniosku o wydanie Europejskiej Karty Ebezpieczenia Zdrowotnego)
• urzędów skarbowych,
• urzędów pracy (np. rejestracja jako osoba bezrobotna),

i innych urzędów administracji publicznej.

Profil zaufany

Profil zaufany (eGO) jest istotnym elementem ePUAPu, który umożliwia bezpłatną weryfikację tożsamości. Identyfikuje on jednoznacznie petenta korzystającego z usług e-urzędu. Pełni on również funkcję podpisu elektronicznego, nadając dokumentom podpisanym z jego użyciem moc prawną.

Profil można założyć przez Internet lub w punkcie potwierdzającym (w wybranych urzędach). Profil zaufany w pierwszym przypadku można założyć:

1. Za pomocą internetowego konta bankowego. Logowanie na profil zaufany odbywa się wtedy przez infrastrukturę bankowości online.
2. Za pomocą dowodu osobistego z warstwą elektroniczną. Logowanie na profil zaufany odbywa się z użyciem czytnika NFC oraz oprogramowania e-dowodu.
3. Za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Logowanie na profil odbywa się z użyciem aplikacji PZ Signer.

Profil zaufany aktywny jest 3 lata. Po tym czasie należy ponownie wnieść o jego weryfikację.

Obok ePUAPu, profil zaufany wykorzystywany jest również na innych portalach administracyjnych takich jak:

• Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców (CEPiK),
• Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej (CEIDG),
• Platforma Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (PUE ZUS).

E-urząd — artykuły polecane

E-Government — Rejestr firm — Centralna ewidencja działalności gospodarczej — Centralna ewidencja pojazdów — Podpis kwalifikowany — Profil zaufany — Rejestr KRS — E-deklaracje — Numer REGON

Bibliografia

• Kuchta Ł. (2017), Dokonanie czynności prawnej z wykorzystaniem podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP jako swoista szczególna forma czynności prawnych, "Roczniki Administracji i Prawa nr XVII (zeszyt specjalny)", s.315-335
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 2007 r. w sprawie Planu Informatyzacji Państwa na lata 2007-2010 (2007), Dz. U. 2007 nr 61 poz. 415
• Sieniewska B. (2016), Rozwój e-administracji w Polsce, "Ekonomiczne Problemy Usług", nr 123, 137-147
• Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (2005), Dz. U. 2005 nr 64 poz. 565
• Ustawa z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej Dz.U. 2016 poz. 1579

Autor: Judyta Krowicka

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.