Pluralizm: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
(LinkTitles.) |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
</ul> | </ul> | ||
}} | }} | ||
'''Pluralizm''' – pojęcie to oznacza wielość, różnorodność. Odnosi się do sytuacji w państwie lub organizacji, kiedy różne grupy mogą wyrażać swoje interesy oraz brać udział w sprawowaniu władzy. Pluralizm wiąże się z szanowaniem różnic społecznych i kulturowych oraz równością poglądów. Pluralizm wiąże się z postępem naukowym, ponieważ chroni przed zastojem badawczym dotyczącym poziomu teoretycznego i empirycznego (M. Szyszkowska 2018, s. 225-232). Ponadto pluralizm nie pozwala na zastosowanie tylko jednego rozwiązania danego problemu, który może posiadać istotne braki. | '''Pluralizm''' – pojęcie to oznacza wielość, [[różnorodność]]. Odnosi się do sytuacji w państwie lub organizacji, kiedy różne grupy mogą wyrażać swoje interesy oraz brać [[udział]] w sprawowaniu władzy. Pluralizm wiąże się z szanowaniem różnic społecznych i kulturowych oraz równością poglądów. Pluralizm wiąże się z postępem naukowym, ponieważ chroni przed zastojem badawczym dotyczącym poziomu teoretycznego i empirycznego (M. Szyszkowska 2018, s. 225-232). Ponadto pluralizm nie pozwala na zastosowanie tylko jednego rozwiązania danego problemu, który może posiadać istotne braki. | ||
* '''Pluralizm kulturowy''' jest związany z wysiłkiem grup mniejszościowych, aby podtrzymywać własną tożsamość etniczną. Mniejszości społeczne dodatkowo pracują, aby uzyskać polityczny i ekonomiczny wpływ w społeczeństwie dominującym. | * '''Pluralizm kulturowy''' jest związany z wysiłkiem grup mniejszościowych, aby podtrzymywać własną [[tożsamość]] etniczną. Mniejszości społeczne dodatkowo pracują, aby uzyskać polityczny i ekonomiczny wpływ w społeczeństwie dominującym. | ||
==Pluralizm polityczny== | ==Pluralizm polityczny== | ||
'''Pluralizm polityczny''' – jest to jedna z zasad funkcjonowania w państwach demokratycznych, która polega na występowaniu dwóch lub więcej partii politycznych, które reprezentują zróżnicowane programy i poglądy oraz walczą o to aby przejąć władze w państwie. Pluralizm polityczny wiąże się z tym, że może występować wiele organizacji w państwie (M. Chmaj 2004, s. 150). Ważnym wskaźnikiem pluralizmu jest: | '''Pluralizm polityczny''' – jest to jedna z zasad funkcjonowania w państwach demokratycznych, która polega na występowaniu dwóch lub więcej partii politycznych, które reprezentują zróżnicowane programy i poglądy oraz walczą o to aby przejąć władze w państwie. Pluralizm polityczny wiąże się z tym, że może występować wiele organizacji w państwie (M. Chmaj 2004, s. 150). Ważnym wskaźnikiem pluralizmu jest: | ||
* swobodne działanie opozycji politycznej | * swobodne [[działanie]] opozycji politycznej | ||
* legalność | * legalność | ||
Kraje o ustroju demokratycznym funkcjonują w oparciu o zasadę pluralizmu politycznego. Zasada ta ma swoje korzenie w idei wolności jednostki oraz zachowania równości wszystkich obywateli w zróżnicowanym społeczeństwie demokratycznym. System demokracji pluralistycznej zakłada, że społeczeństwo jest całością złożona z jednostek i grup społecznych, które dążą do zrealizowania własnych interesów. | Kraje o ustroju demokratycznym funkcjonują w oparciu o zasadę pluralizmu politycznego. [[Zasada]] ta ma swoje korzenie w idei wolności jednostki oraz zachowania równości wszystkich obywateli w zróżnicowanym społeczeństwie demokratycznym. [[System]] demokracji pluralistycznej zakłada, że [[społeczeństwo]] jest całością złożona z jednostek i grup społecznych, które dążą do zrealizowania własnych interesów. | ||
==Pluralizm teoretyczny== | ==Pluralizm teoretyczny== | ||
Linia 35: | Linia 35: | ||
==Pluralizm ekonomiczny== | ==Pluralizm ekonomiczny== | ||
'''Pluralizm ekonomiczny'''-pluralizm ten jest związany z występowaniem mechanizmów rynkowych tzw. niewidzialnej ręki. Pozwala on na istnienie wielu przedsiębiorstw zarówno państwowych jak i prywatnych. Żadne z przedsiębiorstw nie są faworyzowane i dlatego, też zapewniona jest wolna konkurencja. Odniesienie sukcesu na rynku zależy od konsumenta i jego wyboru w warunkach wolnej konkurencji i swobody. | '''Pluralizm ekonomiczny'''-pluralizm ten jest związany z występowaniem mechanizmów rynkowych tzw. niewidzialnej ręki. Pozwala on na istnienie wielu przedsiębiorstw zarówno państwowych jak i prywatnych. Żadne z przedsiębiorstw nie są faworyzowane i dlatego, też zapewniona jest wolna [[konkurencja]]. Odniesienie sukcesu na rynku zależy od konsumenta i jego wyboru w warunkach wolnej konkurencji i swobody. | ||
==Pluralizm społeczny== | ==Pluralizm społeczny== | ||
'''Pluralizm społeczny''' – według tego rodzaju pluralizmu społeczeństwo jest zbiorem, wielu różnych grup, które ze sobą konkurują. Istotnym w tym przypadku jest szanowanie odmienności kulturowej i społecznej oraz akceptacja równości poglądów. Dzięki temu mniejszości narodowe mają prawo do zachowania odmienności. | '''Pluralizm społeczny''' – według tego rodzaju pluralizmu społeczeństwo jest zbiorem, wielu różnych grup, które ze sobą konkurują. Istotnym w tym przypadku jest szanowanie odmienności kulturowej i społecznej oraz [[akceptacja]] równości poglądów. Dzięki temu mniejszości narodowe mają [[prawo]] do zachowania odmienności. | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Linia 49: | Linia 49: | ||
* Szubka T.(2011),[http://pau.krakow.pl/KwartalnikFilozoficzny/KF_XXXIX_2011_z2_02.pdf ''Ontologia, pluralizm pojęciowy, deflacjonizm''], Kwartalnik filozoficzny, tom XXXIX , zeszyt 2 | * Szubka T.(2011),[http://pau.krakow.pl/KwartalnikFilozoficzny/KF_XXXIX_2011_z2_02.pdf ''Ontologia, pluralizm pojęciowy, deflacjonizm''], Kwartalnik filozoficzny, tom XXXIX , zeszyt 2 | ||
* Szyszkowska M.(2018), ''Wieloświatopoglądowość społeczeństwa jako istotny warunek demokracji'', Temida 2, Białystok, s. 225-232. | * Szyszkowska M.(2018), ''Wieloświatopoglądowość społeczeństwa jako istotny warunek demokracji'', Temida 2, Białystok, s. 225-232. | ||
* Wojewoda M. (2010), [https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15195/pluralizm_aksjologiczny.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Pluralizm aksjologiczny i jego implikacje we współczesnej filozofii religii''], Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice. | * [[Wojewoda]] M. (2010), [https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/15195/pluralizm_aksjologiczny.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Pluralizm aksjologiczny i jego implikacje we współczesnej filozofii religii''], Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice. | ||
{{a|Klaudia Szczygieł}} | {{a|Klaudia Szczygieł}} | ||
[[Kategoria:Pojęcia podstawowe]] | [[Kategoria:Pojęcia podstawowe]] |
Wersja z 01:47, 21 maj 2020
Pluralizm |
---|
Polecane artykuły |
Pluralizm – pojęcie to oznacza wielość, różnorodność. Odnosi się do sytuacji w państwie lub organizacji, kiedy różne grupy mogą wyrażać swoje interesy oraz brać udział w sprawowaniu władzy. Pluralizm wiąże się z szanowaniem różnic społecznych i kulturowych oraz równością poglądów. Pluralizm wiąże się z postępem naukowym, ponieważ chroni przed zastojem badawczym dotyczącym poziomu teoretycznego i empirycznego (M. Szyszkowska 2018, s. 225-232). Ponadto pluralizm nie pozwala na zastosowanie tylko jednego rozwiązania danego problemu, który może posiadać istotne braki.
- Pluralizm kulturowy jest związany z wysiłkiem grup mniejszościowych, aby podtrzymywać własną tożsamość etniczną. Mniejszości społeczne dodatkowo pracują, aby uzyskać polityczny i ekonomiczny wpływ w społeczeństwie dominującym.
Pluralizm polityczny
Pluralizm polityczny – jest to jedna z zasad funkcjonowania w państwach demokratycznych, która polega na występowaniu dwóch lub więcej partii politycznych, które reprezentują zróżnicowane programy i poglądy oraz walczą o to aby przejąć władze w państwie. Pluralizm polityczny wiąże się z tym, że może występować wiele organizacji w państwie (M. Chmaj 2004, s. 150). Ważnym wskaźnikiem pluralizmu jest:
- swobodne działanie opozycji politycznej
- legalność
Kraje o ustroju demokratycznym funkcjonują w oparciu o zasadę pluralizmu politycznego. Zasada ta ma swoje korzenie w idei wolności jednostki oraz zachowania równości wszystkich obywateli w zróżnicowanym społeczeństwie demokratycznym. System demokracji pluralistycznej zakłada, że społeczeństwo jest całością złożona z jednostek i grup społecznych, które dążą do zrealizowania własnych interesów.
Pluralizm teoretyczny
Pluralizm teoretyczny-dopuszcza wiele metod i teorii podczas wyjaśniania zjawisk. Jest przeciwieństwem monizmu teoretycznego. Jego zwolennicy uważają iż podczas wyjaśniania badanych faktów należy wziąć pod uwagę kilka teorii a nie opierać się tylko na jednej (T. Paleczny 2007, s. 175-213). Ponadto warto uwzględnić kilka hipotez lub teorii, aby badania były wiarygodne.
Pluralizm filozoficzny
Pluralizm filozoficzny- (z łacińskiego pluralis oznacza wielość). Pluralizm w filozofii to stanowisko ontologiczne według, którego nasza rzeczywistość jest złożona z różnych bytów, nieposiadających jednego mianownika. Pluralizm filozoficzny reprezentują:
- Empedokles
- Anaksagoras
- Leibniz
- egzystencjaliści
Innym określeniem dla tego rodzaju pluralizmu jest stanowisko metodologiczne według, którego uwzględniamy wiele metod i teorii podczas wyjaśniania zjawisk. Pluralizm ten pozostaje w opozycji z monizmem.
Pluralizm ekonomiczny
Pluralizm ekonomiczny-pluralizm ten jest związany z występowaniem mechanizmów rynkowych tzw. niewidzialnej ręki. Pozwala on na istnienie wielu przedsiębiorstw zarówno państwowych jak i prywatnych. Żadne z przedsiębiorstw nie są faworyzowane i dlatego, też zapewniona jest wolna konkurencja. Odniesienie sukcesu na rynku zależy od konsumenta i jego wyboru w warunkach wolnej konkurencji i swobody.
Pluralizm społeczny
Pluralizm społeczny – według tego rodzaju pluralizmu społeczeństwo jest zbiorem, wielu różnych grup, które ze sobą konkurują. Istotnym w tym przypadku jest szanowanie odmienności kulturowej i społecznej oraz akceptacja równości poglądów. Dzięki temu mniejszości narodowe mają prawo do zachowania odmienności.
Bibliografia
- Chmaj M. (2004), Encyklopedia wiedzy polityczne, Wydawnictwo Sokół, Toruń
- Jodkowski K. (1990), Wspólnoty uczonych, paradygmaty i rewolucje naukowe, „RRR 22, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
- Kuciński J.(2012), Zasady ustroju politycznego państwa w konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa, s.342-387.
- Paleczny T.(2007), Interpersonalne stosunki międzykulturowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. s. 175-213.
- Piwowarski S.(1980), Pluralizm społeczno-kulturowy a religia, "Roczniki nauk społecznych", t. 8, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
- Poznański J.(2018),Zagadnienia pluralizmu w filozofii nauki-Stanowiska Zygmunta Hajduka,Roczniki filozoficzne, nr.2
- Szubka T.(2011),Ontologia, pluralizm pojęciowy, deflacjonizm, Kwartalnik filozoficzny, tom XXXIX , zeszyt 2
- Szyszkowska M.(2018), Wieloświatopoglądowość społeczeństwa jako istotny warunek demokracji, Temida 2, Białystok, s. 225-232.
- Wojewoda M. (2010), Pluralizm aksjologiczny i jego implikacje we współczesnej filozofii religii, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Autor: Klaudia Szczygieł