Koszty wypadków przy pracy

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199, poz. 1673) za wypadek przy pracy uznaje nagłe zdarzenie, powodujące uraz u osoby poszkodowanej i wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem: zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
• czynności w interesie zakładu pracy, nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Oprócz wypadków śmiertelnych, powodujących urazy bezpowrotne i czasowe, występują też wypadki nie powodujące urazów u pracowników. Są one przyczyną powstawania strat materialnych i jest ich dużo więcej.

Koszty

Koszty bezpośrednie, które ponosi pracodawca w związku z wypadkiem (leczenie i odszkodowania) stanowią tylko 20% łącznych kosztów. Pozostałe 80% stanowią koszty pośrednie (nie objęte ubezpieczeniem i nie rejestrowane przez instytucje ubezpieczeniowe).

Koszt wypadku to teoretyczna wartość zwiększająca koszty własne przedsiębiorstwa, o którą w związku z zaistniałym wypadkiem zmniejsza się wielkość zysku lub powiększa wysokość poniesionych strat. Koszty wypadków dzielą się na koszty kontrolowane i koszty niekontrolowane przez przedsiębiorstwo. Kosztami kontrolowanymi są wszystkie nieubezpieczone koszty wypadków oraz te koszty ubezpieczone, na których wysokość przedsiębiorstwo może oddziaływać np. dodatkowa, podwyższona składka na ZUS (do wysokości 7%) z tytułu pogorszenia warunków pracy.

Obliczanie kosztów całkowitych

Aby obliczyć koszt wypadku należy:

• określić spowodowane przez wypadek straty i wydatki,
• zebrać i zarejestrować dane niezbędne do obliczenia poszczególnych składników kosztów,
• obliczyć straty, wydatki i ich koszt ogólny.

Całkowity koszt wypadku przy pracy to różnica między sumą poszczególnych składników kosztów a otrzymanymi odszkodowaniami. Do obliczenia kosztu ogółem można skorzystać ze wzoru:

KO = (Kcs + Kpmit + Kz + Kzp + Ksm + Kn + Kś + Ki) - O, gdzie:

Kcs - koszt czasu straconego,

Kpmit - koszt pomocy medycznej i transportu,

Kz - koszt zastępstw,

Kzp - koszt zakłóceń w produkcji,

Ksm - koszt strat materialnych,

Kn - koszt napraw,

Kś - koszt świadczeń,

Ki - koszty inne,

O - odszkodowania otrzymane z instytucji ubezpieczeniowej.

Skutki wypadków przy pracy

Wypadki przy pracy mogą mieć poważne konsekwencje zarówno dla pracowników, jak i dla przedsiębiorstw. Różne rodzaje obrażeń i uszkodzeń ciała, które mogą się zdarzyć w wyniku wypadku, obejmują złamania kości, skręcenia, skaleczenia, oparzenia czy nawet uszkodzenia narządów wewnętrznych. Te obrażenia często wymagają długotrwałego leczenia i rehabilitacji, co wiąże się z wysokimi kosztami zdrowotnymi.

Ponadto, wypadki przy pracy mogą prowadzić do konsekwencji psychologicznych dla poszkodowanych. Pracownicy, którzy doświadczyli wypadku, często odczuwają stres, lęk czy depresję, które mogą wpływać na ich zdolność do powrotu do pracy i prowadzenia normalnego życia. Te skutki psychologiczne wypadków przy pracy są często niedoceniane, ale mają istotny wpływ na dobrostan pracowników.

Kolejnym aspektem są koszty związane z leczeniem i rehabilitacją poszkodowanych pracowników. Przedsiębiorstwa są zobowiązane do zapewnienia opieki zdrowotnej dla poszkodowanych pracowników, co wiąże się z nakładami finansowymi. Koszty te mogą obejmować wizyty u lekarzy, hospitalizację, zabiegi chirurgiczne, fizjoterapię oraz zakup specjalistycznego sprzętu medycznego. Te wydatki mogą negatywnie wpływać na budżet przedsiębiorstwa i prowadzić do konieczności dokonywania cięć kosztów w innych obszarach.

Wypadki przy pracy mają również wpływ na utratę czasu pracy i wydajności. Poszkodowani pracownicy często muszą przejść okres rekonwalescencji, co oznacza, że nie są w stanie wykonywać swoich obowiązków zawodowych. To prowadzi do opóźnień w realizacji projektów, zmniejszenia produkcji oraz konieczności angażowania innych pracowników w zastępstwo. W rezultacie, przedsiębiorstwa ponoszą straty finansowe związane z utratą wydajności pracy.

Dodatkowo, wypadki przy pracy mogą mieć negatywny wpływ na reputację przedsiębiorstwa i relacje z klientami. Jeśli firma jest uznawana za niebezpieczne miejsce pracy, może to wpłynąć na jej wizerunek w społeczności lokalnej i utrudnić pozyskiwanie nowych klientów. Ponadto, jeśli przedsiębiorstwo jest odpowiedzialne za wypadek, może to prowadzić do roszczeń odszkodowawczych ze strony poszkodowanych pracowników lub ich rodzin.

Koszty wypadków przy pracy — artykuły polecane

Koszt transportu — Dochód netto — Systemy płac — Koszty uzyskania przychodów — Pozapłacowe koszty pracy — Ubezpieczenie wypadkowe — Przeciętne wynagrodzenie — Rodzajowy układ kosztów — Podróż służbowa

Bibliografia

• Cascio W. F., Kalkulacja kosztów zasobów ludzkich, Oficyna ekonomiczna - Dom wydawniczy ABC, Kraków 2001
• Danuta Koradecka, Bezpieczne i zdrowe miejsca pracy - szanse i zagrożenia związane z wdrażaniem dyrektyw EU w zakresie bhp, Instytut Pracy I Spraw Socjalnych
• Kowal E. (2002), Ekonomiczno-społeczne aspekty ergonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań
• Rzepecki, J. (2005). Społeczne koszty wypadków przy pracy w Polsce. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka, (7/8), 34-37
• ŻŻXXXX Wypadek.pl, Metody zbierania danych i obliczania skutków wypadków przy pracy, www.wypadek.pl/bibl/oprac/pawlowska1.htm, data odczytu: 12.04.06

Autor: Justyna Grabowska