Metoda praw własności

Metoda praw własności
Polecane artykuły
Metoda konsolidacji proporcjonalnej Ujemna wartość firmy Metoda konsolidacji pełnej Kapitał zapasowy Przychody finansowe Inne inwestycje krótkoterminowe Grupa kapitałowa Wycena składników bilansu Model wyceny bilansowej oparty na wartości przeszacowanej

Metoda praw własności jest stosowana w przypadku sprawowania współkontroli nad jednostką współzależną będącą spółką handlową oraz wyceniając udziały w jednostce stowarzyszonej. Jednostką stowarzyszoną jest spółka handlowa, na którą znaczący inwestor (spółka handlowa, która posiada co najmniej 20% głosów w organie stanowiącym) wywiera znaczący wpływ (zdolność do wpływania na politykę finansową i operacyjną innej jednostki, ale nie będącą kontrolą lub współkontrolą). Jest to taka metoda rozliczania, według której inwestycja jest początkowo ujmowana według ceny nabycia, a następnie po dniu nabycia jej wartość jest korygowana odpowiednio o zmianę udziału inwestora w aktywach netto jednostki, w której dokonał inwestycji. Zysk lub strata inwestora obejmuje udział inwestora w zysku lub stracie jednostki, w której dokonał inwestycji,

Zasady stosowania

Na świecie istnieje kilka nazw metody praw własności. Jedną z nich jest "metodą konsolidacji liniowej" (on-line consolidation), a więc jest to przeciwieństwo do konsolidacji pełnej "pozycja po pozycji" lub line-by-line. W tej metodzie wyodrębnia się w skonsolidowanym bilansie, w pozycji aktywa trwałe, "Udziały w jednostkach podporządkowanych wyceniane metodą praw własności". Wartość tych udziałów stanowi cena nabycia skorygowana o różnicę między tą ceną nabycia udziałów a wartością udziałów w kapitale własnym tych jednostek. Tą cenę nabycia powiększa (pomniejsza) się o przypadające na rzecz jednostki dominującej lub innej jednostki grupy kapitałowej zwiększenia (zmniejszenia) kapitału własnego tej jednostki podporządkowanej, jakie nastąpiły od momentu początkowej wyceny do dnia bilansowego (w tym zmniejszenia z tytułu rozliczeń z właścicielami). Jeżeli różnica, pomiędzy ceną nabycia udziałów, a wartością udziałów w kapitale własnym, jest dodatnia, to wykazujemy "Wartość firmy?, w przeciwnym wypadku, a więc ujemnej różnicy, wykazujemy "Ujemną wartość firmy". Istotą tej metody jest zwiększenie lub zmniejszenie wartości inwestycji odpowiednio do wyniku finansowego wygospodarowanego przez jednostkę, w którą inwestujemy oraz do zmian w jej aktywach netto. Wartość tych zmian wynika z:

• procentu własności do aktywów netto jednostki,
• wartości zysku (straty) jednostki, w którą inwestujemy i innych zmian w jej aktywach netto,
• decyzji tej jednostki w sprawie podziału wyniku finansowego.

Podsumowując, jeżeli aktywa netto jednostki, którą wyceniamy tą metodą wzrosną (zmaleją), to jednostka dokonująca skonsolidowanej wyceny podwyższy (obniży) wartość lokaty o odpowiedni do praw własności udział w tym wzroście (spadku).(Belok D. 2009. Str 14-22)

Strona Wn (zwiększająca)

Po stronie Wn (zwiększającej) wartość udziałów zawiera się:

• nabyte udziały (pierwotnie wycenione w cenie nabycia i pomniejszone o wartość firmy z konsolidacji lub powiększone o ujemną wartość firmy),
• każdorazowe podwyższenie kapitału w wyniku objęcia dodatkowych udziałów. Jeżeli także i tutaj występuje dodatnia lub ujemna wartość firmy, cenę nabycia udziałów należy pomniejszyć lub powiększyć o wykazane różnice,
• udział w zysku finansowym podmiotu podległego, jaki przypada podmiotowi dominującemu lub znaczącemu inwestorowi. Udział w wyniku należy pomniejszyć o część zysków zrealizowanych pomiędzy jednostkami powiązanymi, jakie przypadają na podmiot dominujący (znaczącego inwestora). Przeciwstawna do udziału w wyniku finansowym jest adekwatna pozycja w rachunku zysków i strat,
• udział w aktualizacji majątku trwałego lub z innych tytułów zwiększających kapitał własny podmiotu stowarzyszonego.(Dr Helin A. 2009)

Strona Ma (zmniejszająca)

Po stronie Ma (zmniejszającej) wartość udziałów należy ująć:

• każdorazowe obniżenie lub umorzenie kapitałów z odpowiednią korektą wartości firmy,
• sprzedaż całości lub części udziałów z odpowiednią korektą wartości firmy,
• udział w stracie finansowej poniesionej przez podmiot stowarzyszony, przeciwstawna jest tutaj adekwatna pozycja w rachunku zysków i strat,
• wypłatę dywidendy przez podmiot stowarzyszony,
• inne korekty dokonane na kapitałach własnych podmiotu stowarzyszonego, np. różnice powstałe przy wkładach aportem (Dr Helin A. 2009)

Bibliografia

• Belok D (2009) Wycena inwestycji metodą praw własności, Wydawnictwo Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, str 14-22, Katowice
• Dr Helin A (2009) "Ustawa o Rachunkowości 2009. Komentarz. Wydanie 4"], wydawnictwo Warszawa: C.H. Beck, Warszawa
• Gmytrasiewicz M. Karmańska A. (2004) Rachunkowość finansowa, wyd. Difin, s. 698-706, Warszawa
• Kalwat T. (2004) Konsolidacja sprawozdań finansowych metodą pełną. Poradnik praktyczny, wyd. Difin, s. 17-19, Warszawa
• Remlein M. (2001) Sprawozdania finansowe grup kapitałowych - metody konsolidacji, wyd. Stowarzyszenie Księgowych, s. 25 "110, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591

Autor: Tomasz Pająk