Zwolnienie lekarskie

Zwolnienie lekarskie wystawiane jest w celu usprawiedliwienia nieobecności w pracy pracownika, w przypadku stwierdzenia, że jest on niezdolny do pracy. Zwolnienie lekarskie wydaje lekarz, lekarz dentysta lub felczer który podpisał umowę z ZUS-em upoważniającą go do wystawiania zaświadczeń lekarskich ZUS ZLA lub e - ZLA o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby lub w celu konieczności zapewnienia opieki choremu członkowi rodziny. Lekarze i lekarze dentyści w trakcie odbywania stażu podyplomowego nie są upoważnieni do wystawiania zaświadczeń lekarskich. Zwolnienie jest podstawą roszczeń o wypłatę świadczeń chorobowych (Stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 31 marca 2006r, Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 07 marca 2016 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa)

Zaświadczenie lekarskie jest poufne, tzn., że nie może być udostępniane osobom postronnym.

TL;DR

Zwolnienie lekarskie to zaświadczenie wystawiane przez lekarza, które usprawiedliwia nieobecność w pracy z powodu choroby. Zaświadczenie może być w formie papierowej lub elektronicznej. Aby otrzymać zasiłek chorobowy, pracownik musi dostarczyć zwolnienie lekarskie w ciągu 7 dni. Jeśli czas niezdolności do pracy nie przekracza 33 dni w roku, pracownik otrzymuje wynagrodzenie chorobowe. Zwolnienie lekarskie nie może być wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeśli pracownik przebywa na zwolnieniu powyżej 3 miesięcy. Średnia długość zwolnień lekarskich wynosi 12,38 dni.

Forma wystawienia

Zaświadczenie lekarskie może być złożone w formie pisemnej (ZUS ZLA) lub w formie dokumentu elektronicznego (e - ZLA). Wystawiając zwolnienie w formie elektronicznej dokument musi być uwierzytelniony z wykorzystaniem certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP za pośrednictwem systemu informatycznego udostępnionego przez ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił wzór zaświadczenia lekarskiego wystawionego w formie dokumentu elektronicznego. Lekarz przekazuje zwolnienie lekarskie e-ZLA elektronicznie do ZUS. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udostępnia e-ZLA pracodawcy na jego profilu na PUE ZUS nie później niż w dniu następującym po dniu otrzymania e-ZLA bez, lecz nie podaje numeru statystycznego choroby. Informacja jest przekazywana również pracownikowi posiadającemu profil świadczeniobiorcy na PUE ZUS.

Do końca 2017 r. lekarze mogą wystawiać papierowe zwolnienia według obowiązujących do tej pory zasad. W formie papierowej u pracodawcy ze zwolnieniami mogą mieć kontakt tylko osoby, które muszą sprawdzać czy druk jest prawidłowo wypełniony przez lekarza. Jeżeli są w nim błędy, np, nazwisku, numerze, adresie itd., to należy oddać je pracownikowi, aby ten zwrócił się do lekarza, w celu naniesienia poprawek. Będą one ważne, jeżeli każda zostanie potwierdzona podpisem i pieczątką lekarza. Ani pracodawca, ani pracownik nie może dokonywać korekt w treści zwolnienia. Może to zrobić tylko lekarz który wystawił zaświadczenie ZUS-ZLA.

Zasiłek chorobowy

Zasiłek chorobowy przysługuje osobie ubezpieczonej, która stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.Pracownik musi dostarczyć pracodawcy pisemne zwolnienie lekarskie, jeśli tego nie zrobi, nie dostanie zasiłku chorobowego lub wynagrodzenia za czas choroby. Zaświadczenie trzeba dostarczyć w ciągu 7 dni (do tego okresu wlicza się soboty i niedziele), aby zasiłek został wypłacony w pełnej przysługującej pracownikowi wysokości. Jeżeli ten termin zostanie przekroczony, to zasiłek chorobowy lub opiekuńczy obniża się o 25%., poczynając od 8 dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zwolnienia. Obniżka ta nie dotyczy wynagrodzenia za czas choroby.Gdy lekarz wystawi zaświadczenie e - ZLA pacjent nie musi osobiście dostarczać zwolnienia pracodawcy. W tym przypadku nie obowiązuje termin 7 dni na dostarczenie zwolnienia oraz obniżenie zasiłku chorobowego czy opiekuńczego z powodu przekroczenia tego terminu.

Czas niezdolności do pracy

Jeżeli czas niezdolności do pracy nie przekroczył łącznie 33 dni w roku kalendarzowym, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wynagrodzenie chorobowe przysługuje pracownikowi w wys. 80% jego wynagrodzenia. Nigdy nie może być niższe, natomiast może być naliczane w sposób korzystniejszy dla pracownika, jeżeli wynika to z przepisów obowiązujących u danego pracodawcy.(Dz. U. 2005 nr 31 poz. 267) Jeżeli zwolnienie lekarskie nie przekracza 6 dni, pracodawcy nie obowiązuje zapłata wynagrodzenia za pierwszy dzień. Począwszy od 34 dnia choroby pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS.

Zasady przyznawania i wypłaty świadczeń chorobowych są uregulowane w ustawie z 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 159) oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Opieki Socjalnej z 27 lipca 1999r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w wyniku kontroli lekarza orzecznika ZUS (Dz.U. Nr 65, poz 741 ze zm.), a ponadto w art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974r. - Kodeks pacy (Dz. U. Z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm)

Zwolnienie lekarskie jest wystawiane w przypadku stwierdzenia niezdolności do pracy pracownika. Pracownik zobowiązany jest wykorzystać je zgodnie z celem, tj. Stosować się do zaleceń lekarskich, aby jak najszybciej odzyskać zdolność do wykonywania pracy. W żadnym wypadku nie wolno pracownikowi w trakcie trwania zwolnienia wykonywać pracy na rzecz innego lub tego samego pracodawcy, świadczyć usług, prowadzić firmy, itp. Gdyby okazało się, że pracownik wykorzystał zwolnienie niezgodnie z przeznaczeniem, może to stanowić powód uzasadniający rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Kodeks pracy dopuszcza rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w sytuacji, gdy pracownik przebywa powyżej 3 miesięcy na zwolnieniu lekarskim i był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy, lub gdy pracownik był zatrudniony dłyżej niż 6 miesięcy i przebywa na zwolnieniu dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące. Pracodawca może rozwiązać umowę jeśli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową Rozwiązać umowę można po upływie 3 miesięcy nieobecności pracownika z powodu choroby. (k. p. art. 53).

Przeciętna długość zaświadczeń lekarskich wystawionych w 2015 roku z tytułu choroby własnej osobom ubezpieczonym w ZUS ogółem wynosi 12,38 dni. U mężczyzn długość zaświadczeń to 11,61 natomiast u kobiet 13,03 dni. Według danych z 2015 roku zarówno kobiety jak i mężczyźni najczęściej długość absencji chorobowej wynosiła do 6 dni.

Zwolnienie lekarskie — artykuły polecane

Karta pracy — Zasiłek macierzyński — Zasiłek chorobowy — Ubezpieczenie chorobowe — Urlop okolicznościowy — Świadczenie urlopowe — Nagroda jubileuszowa — Pracownik — Urlop wychowawczy

Bibliografia

• Gajdzik B. (2014), Zarządzanie absencjami w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, nr 1 (96)
• Nałęcz M. (2005), Prawo Pracy. Kodeks pracy wraz z przepisami wykonawczymi, C.H Beck, Warszawa
• Padzik K. (2002), Leksykon HRM. Podstawowe pojęcia z dziedziny zarządzania zasobami ludzkimi, C.H. Beck, Warszawa
• Strona internetowa: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ZUS
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
• Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636

Autor: Joanna Pawłowska, Magdalena Zapiór

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.