Gwarancja bankowa

Gwarancja bankowa (inaczej list gwarancyjny) jest to zabezpieczenie banku w przypadku, gdyby klient banku nie spełniał określonych zobowiązań wynikających z umowy zawartej między nim a bankiem. Gwarancja stanowi dokument stwierdzający, że zobowiązania klienta banku wobec osoby trzeciej zostaną w oznaczonym terminie wypełnione przez bank w sytuacji, gdyby klient nie zrealizował ich samodzielnie. Gwarancja daje beneficjentowi pewność wykonania umowy przez jego kontrahenta. Udzielnie gwarancji następuje na wniosek przedsiębiorstwa, podlega on analizie i ocenie - podobnie jak wniosek kredytowy.

Bank, który udziela gwarancji bankowej jest zmuszony aby dokonać zobowiązania gotówkowego na poczet profitenta owej gwarancji w sytuacji, w której utworzą się czynniki, upoważniające profitenta do nakazu zapłacenia. Czynniki te, powstają zazwyczaj w momencie, kiedy zleceniodawca zabezpieczenia nie wywiązuje się z zapewnień, które złożył profitentowi. Mechanizm ten przyzwala kontrahentowi-wierzycielowi uchronić się gdyby wystąpił jakikolwiek problem finansowy czy jako zła wola kontrahenta-dłużnika. Należy pamiętać, że gwarancja bankowa może być zaletą również ze strony zleceniodawcy gdyż wystawienie jej tworzy wiarygodny wygląd w oczach partnerów. Dodatkowo, w związku z tym banki pozwalają zazwyczaj na taką gwarancję jedynie podmiotom, które są w dobrej kondycji finansowej oraz tym, które dobrze rokują utrzymaniem takiego stanu w okresie jej trwania.

TL;DR

Gwarancja bankowa jest zabezpieczeniem, w którym bank zobowiązuje się do pokrycia zobowiązań klienta wobec osoby trzeciej. Jest to forma umowy między bankiem, klientem i beneficjentem. Gwarancja może dotyczyć spłaty kredytu, zapłaty za towar lub cło. Treść i forma gwarancji zależą od celu, a bank pobiera prowizję za udzielenie gwarancji. Gwarancja traci ważność po upływie określonego czasu lub w innych określonych przypadkach.

Rodzaje gwarancji bankowej

Wyróżniamy gwarancje zabezpieczające:

• spłatę kredytu;
• zapłatę za zakupiony towar,
• zapłatę cła.

Treść i forma gwarancji bankowej

Końcowy wygląd i zawartość gwarancji bankowej jest zależna zwłaszcza od celu, w zależności od czynnika, z którym ma być ona wystawiona. Jedną z najważniejszych rzeczy jest to, że osoby pracujące nad jej dokładnym spisaniem, wspólnie starają się dążyć do tego, aby jej zawartość była zrozumiała i dokładna oraz nie budziła wątpliwości od żadnej ze stron. Każda gwarancja bankowa zawiera: wytyczną chronionej wierzytelności i profitenta, kwotę gwarancji, dokumenty, które są wymagane, termin jej trwania i zobowiązanie do wypłaty świadczenia gotówkowego. Istota pozostałych informacji w gwarancji zależy od jej rodzaju. W gwarancji powinny również znajdować się takie informacje jak:

• bezwarunkowa lub warunkowa forma gwarancji,
• termin realizacji wypłaty,
• możność powiększenia lub zmniejszenia sumy gwarancji,
• forma żądanej zapłaty,
• czynniki, które mogą powodować ustanie gwarancji,
• zezwolenie dla banku do zweryfikowania tożsamości profitenta,
• miejsce, w którym doszło do podpisania gwarancji,
• prawo, któremu podlega gwarancja.

Strony, uczestnicy gwarancji bankowej

Gwarancja bankowa jest formą umowy, w której uczestniczą:

• zleceniodawca,
• beneficjent gwarancji,
• gwarant (bank).

Sporządzanie takiej gwarancji bankowej mogą nakazywać firmy, które są klientami danego banku. Zleceniodawca nie należy do żadnej ze stron gwarancji - zależność prawna tworzy się między bankiem - podmiotem zobowiązanym a profitentem - podmiotem uprawionym. Zdarza się, że dochodzi do konieczności, w której należy dołączyć do porozumienia kolejnego banku, który działa po stronie profitenta. Wtedy bank zleceniodawcy, posiadając instrukcje od swojego klienta, zwraca się z wnioskiem do kolejnego banku o sporządzenie gwarancji i tym samym przekazuje swoją regwarancję. Powstaje wtedy zobowiązanie, w wyniku którego zapewnia pokrycie tej gwarancji jeśli bank gwarantujący otrzymałby żądanie od profitenta. Powstaje wtedy gwarancja pośrednia.

Podstawa prawna

Podstawą prawną istnienia gwarancji bankowej jest Prawo Bankowe Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. z późniejszymi zmianami art. 80 do 92.

Prowizja za udzielenie gwarancji bankowej

W zamian za przyznanie gwarancji, banki biorą prowizję, do której zapłaty zobowiązany jest dłużnik na fundamencie umowy, która została zawarta z bankiem do udzielenia gwarancji bankowej. Wysokość tej prowizji zależna jest od różnych czynników a zazwyczaj wynosi procent od wysokości całej sumy gwarancji, którą bank przekaże profitentowi gdyby zobowiązanie to zostało niewykonane lub wykonane nienależycie przez dłużnika. Trzeba również pamiętać, że efektywność przyznania gwarancji może się różnić w zależności od pozostawienia przez banki pisemnej formy gwarancji. Brak pisemnej gwarancji może prowadzić do unieważnienia owej umowy gwarancyjnej.

Wygaszenie gwarancji bankowej

Gwarancja bankowa jest znacząca tylko przez dany czas, tak więc jeśli minie ustalony czas przez profitenta, nie można już przeprowadzać praw które z niej wynikają. Biorąc pod uwagę praktykę, gwarancja bankowa może stracić swoją ważność również z innych, mniej czy bardziej pewnych czynników, które są wskazane w umowie gwarancji. Może się tak stać w przypadku, kiedy:

• zleceniodawca gwarancji jest w stanie udokumentować wypełnienie własnego zapewnienia wobec jej profitenta,
• beneficjent zaprzestanie z zabezpieczenia, które mu przysługuje, zwróci papier gwarancji czy pisemnie dokona potwierdzenia zwolnienia z przyjętego zobowiązania,
• zaistnieją inne powody, które znajdują się w treści gwarancji

Gwarancja bankowa — artykuły polecane

Czek — Żyrant — Akredytywa — Poręczenie wekslowe — Gwarant — Trasat — Awal — Weksel — Akredytywa dokumentowa

Bibliografia

• Brzeski J. (2016), Gwarancje ubezpieczeniowe i bankowe jako zabezpieczenie umowy o roboty budowlane - zagadnienia praktyczne, Magazyn autostrady, nr 3
• Flejterski S., Świecka B. (red.) (2007), Elementy finansów i bankowości, CeDeWu, Warszawa
• Heropolitańska I., Andrzejuk B. (2012), Gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe, Wolters Kluwer, Warszawa
• Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2010), Bankowość: podręcznik akademicki, Poltext, Warszawa
• Tefelska A. (2005), Gwarancja bankowa, Studenckie Zeszyty Naukowe, 8/11
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939
• Zaleska M. (2016), Bankowość bez tajemnic, Difin, Warszawa

Autor: Sebastian Kasperczyk, Karolina Bednarczyk