Polisa ubezpieczeniowa

Polisa ubezpieczeniowa - jeden z podstawowych dokumentów ubezpieczeniowych. Jest to dokument stwierdzający zawarcie umowy ubezpieczeniowej. Tradycyjnie wystawiany jest przez ubezpieczyciela ubezpieczającemu. Istnieje pewien minimalny zbiór danych, które powinny znaleźć się na polisie. Są to między innymi: dane ubezpieczającego. W przypadku osób fizycznych najczęściej wymagane jest imię i nazwisko, adres i numer pesel. Gdy ubezpieczającym jest osoba prawna ubezpieczyciel zazwyczaj wymaga większej ilości danych.

Należą do nich nazwa firmy, adres siedziby firmy, regon, NIP, PKD podstawowej działalności lub działalności związanej bezpośrednio z zawieranym ubezpieczeniem. Oprócz tego na polisie powinny znaleźć się także dane ubezpieczonego (jeśli polisę zawierana jest przez osobę inną niż ubezpieczony). W niektórych sytuacjach ubezpieczyciel wymaga także danych uposażonego lub uposażonych z umowy ubezpieczenia. Kolejnym niezbędnym elementem polisy ubezpieczeniowej jest okres ubezpieczenia, najczęściej 1 rok. Ponadto na polisie powinno się umieścić sumę ubezpieczenia.

W niektórych przypadkach suma ubezpieczenia to minimalna suma gwarancyjna, którą nakłada na nas ustawodawca. Najczęściej w takich przypadkach na polisie znajdziemy informację, że sumą ubezpieczenia jest minimalna suma gwarancyjna zgodnie z odpowiednią ustawą. W większości ubezpieczeń dobrowolnych ubezpieczyciel stosuje franszyzy redukcyjną lub integralną. Wysokości tych franszyz zazwyczaj są zawarte w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Jednak gdy wysokość franszyzy różni się od tych w ogólnych warunkach ubezpieczenia powinno się umieścić odpowiedni zapis w polisie ubezpieczeniowej.

Wystawiający polisę ma obowiązek umieszczenia na niej informacji o rodzaju ubezpieczenia oraz ogólnych warunkach ubezpieczenia mających zastosowanie. Ponadto wszelkie postanowienia dodatkowe lub odmienne od ogólnych bądź szczególnych warunków ubezpieczenia winno się umieszczać w treści polisy. Zwyczajowo moment dostarczenia polisy ubezpieczającemu wyznacza początek ochrony ubezpieczyciela.

TL;DR

Polisa ubezpieczeniowa jest dokumentem potwierdzającym zawarcie umowy ubezpieczenia. Na polisie powinny znajdować się dane ubezpieczającego i ubezpieczonego, okres ubezpieczenia oraz suma ubezpieczenia. Istnieją różne rodzaje polis, takie jak polisy ochronne, ochronno-oszczędnościowe, morskie czy na życie. Polisa nie jest samodzielnym papierem wartościowym, ale dokumentem dowodowym. Istnieją jednak wyjątki, gdzie polisa może być przedmiotem obrotu.

Rodzaje

W zależności od udziału w polisie elementu oszczędnościowego, polisy na życie dzielimy na dwie grupy:

• polisy ochronne
• polisy ochronno-oszczędnościowe

W zależności od podziału oraz terminu wypłaty zgromadzonych środków ubezpieczenia ochronno-oszczędnościowe możemy podzielić na cztery kategorie:

• polisy kapitałowe
• polisy połączone z funduszem
• polisy rentowe
• polisy posagowe.

W ubezpieczeniach morskich wyróżniamy następujące rodzaje polis:

• polisa PPI (Policy Proof of Interest)
• floating policy (otwarta - generalna)
• imienna
• na okaziciela
• na zlecenie

W ubezpieczeniach mienia można wyróżnić polisy:

• jednostkowe
• generalne
• obrotowe
• "odpisowe"

Czy polisa to papier wartościowy

W wielu przypadkach praktyka niesłusznie uznaje polisę jako papier wartościowy, który może stanowić samodzielny przedmiot obrotu na przykład w wypadku sprzedaży polis bądź zastawu polisy. Zgodnie z prawem polskim polisa nie ma samodzielnej wartości majątkowej, to dokument o charakterze dowodowym. Posiadanie polisy nie ma znaczenia dla oceny, kto jest jej właścicielem. Jest nim ten kto, jest materialnie legitymowany do praw z polisy.

Wyjątki

Ubezpieczenie morskie oparte na praktyce angielskiej:

• odszkodowanie wypłacane jest właścicielowi bez potrzeby wykazania jego prawa,
• mogą one być przedmiotem obrotu gdyż rządzą się zasadą, że prawo idzie za polisą (E.Kowalewski 2006, s. 50)

Morskie ubezpieczenie cargo:

• polisa jest przenaszalnym papierem towarowym podobnie jak konosament (art. 130 w zw. z art. 278 k.m.)
• przeniesienie praw polisy skutkuje przeniesieniem praw z umowy ubezpieczenia; przeniesienie polisy: imiennej - przez cesję, na zlecenie przez indos, na okaziciela przez wydanie (art. 130 k.m.)

Ubezpieczenie na życie:

• polisa na okaziciela to nieimienny znak legitymacyjny (art. 921§3 k.c.)
• polisa wskazująca imiennie uposażonego - to znak legitymacyjny (art. 921§1 k.c.)
• w obu przypadkach posiadacz musi wykazać swe uprawnienia do sumy ubezpieczenia.(E.Kowalewski 2006, s. 50)

Polisa ubezpieczeniowa — artykuły polecane

Nieruchomość — Wierzyciel — Ubezpieczenia grupowe — Współwłasność — Umowa sprzedaży — Zawartość kontraktu — Przedmiot ubezpieczenia — Ubezpieczenie komunikacyjne — Cesja

Bibliografia

• Kowalewski E. (2006), Prawo ubezpieczeń gospodarczych, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz
• Monkiewicz J. (red.) (2000), Podstawy ubezpieczeń, Poltext, Warszawa
• Pokrzywniak J. (2016), Ogólne warunki ubezpieczenia w świetle kodeksu cywilnego oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej - zagadnienia wybrane, Prawo asekuracyjne nr 2
• Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń Dz.U. 2017 poz. 2486
• Ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski. Dz.U. 2001 nr 138 poz. 1545
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Witkowska J. (2008), Kanały dystrybucji usług ubezpieczeniowych, Wydawnictwo TNOiK, Toruń

Autor: Adrianna Bryl, Kamil Sordyl

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.