Potrzeba bezpieczeństwa

Potrzeba bezpieczeństwa to, w ujęciu Abrahama Maslowa, jedna z pierwszorzędnych potrzeb ludzkich. Teoria ta opiera się na tym, iż każdy podmiot musi doświadczać poczucia bezpieczeństwa, aby móc realizować inne potrzeby. W ramach tzw. piramidy potrzeb człowieka A. Maslowa potrzeby bezpieczeństwa zostały przydzielone do grupy podstawowych potrzeb, tuż ponad naszymi pierwotnymi potrzebami - potrzebami fizjologicznymi. Realizacja potrzeby bezpieczeństwa ma ogromne znaczenie dla zaspokojenia kolejnych wyższych potrzeb. Maslow zwraca szczególną uwagę na fakt, iż u dzieci potrzeby bezpieczeństwa odgrywają znaczącą rolę.

Bezpieczeństwo jako potrzeba

Przez pojęcie "potrzeby" rozumiemy poczucie braku czegoś, co jest niezbędne do życia oraz rozwoju jednostki. Zazwyczaj potrzeby zauważamy dopiero wtedy, kiedy są niespełnione i musimy podjąć jakieś działania, aby to zmienić. Nie jesteśmy jednak w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb, gdyż są one nieograniczone i zaspokojenie jednej potrzeby powoduje, że pojawia się kolejna. W teorii Maslowa potrzeby fizjologiczne i potrzeby bezpieczeństwa tworzą grupę potrzeb niższego rzędu. Gdy potrzeby bezpieczeństwa zostaną zaspokojone, wtedy pojawiają się potrzeby bezpieczeństwa. Potrzeba bezpieczeństwa wyróżnia się tym, że może stać się czynnikiem wpływającym na zachowanie człowieka do tego stopnia, że mobilizuje wszystkie jego zdolności i możliwości. Wszystkie działania człowieka, który nie czuje się bezpiecznie, są zorientowane na zapewnienie bezpieczeństwa.

Do potrzeb bezpieczeństwa zaliczamy: ochronę przed fizyczną i psychiczną szkodą, brak obawy przed stratą pracy, brak obawy o siebie i bliskich, stabilizację, opiekę, wolność od lęku i chaosu, potrzebę porządku i prawa itp. Do tej grupy można również zaliczyć potrzebę pewności siebie, ładu, potrzebę oparcia. Potrzeby bezpieczeństwa wiążą się z unikaniem niepożądanych zdarzeń, takich jak: ból, choroba, cierpienie czy śmierć. Przykładem realizacji potrzeby bezpieczeństwa w środowisku pracy może być: stabilna, pewna praca, system emerytalny, ubezpieczenia, świadczenia socjalne itd.

W odróżnieniu od innych ludzkich potrzeb, potrzeba bezpieczeństwa nie jest w pełni osiągalna. Proces jej zapewniania jest ciągły, wraz ze zmianą otoczenia, zmieniają się niebezpieczeństwa, jakie czekają na człowieka

Odczuwanie bezpieczeństwa

Człowiek interpretuje bezpieczeństwo lub zagrożenie za pomocą narządów zmysłu i instynktowych reakcji. Z punktu widzenia pojedynczej osoby poczucie bezpieczeństwa jest odczuwane subiektywnie. Poziom tego odczuwania dowodzi:

• świadomości realnego zagrożenia
• braku świadomości zagrożenia mimo jego istnienia; brak ten wynika z ignorancji, niewiedzy
• niewiedzy o możliwościach walczenia z zagrożeniem
• fałszywej świadomości zagrożenia mimo braku jego istnienia (obsesji)

Wskazujemy pięć możliwości reakcji na istniejące zagrożenie (lub subiektywnie odczuwalne):

• wyeliminowanie źródła zagrożenia
• wycofanie się przed zagrożeniem
• unikanie zagrożenia
• ignorowanie zagrożenia, wiążące się z przyjęciem ryzyka
• rezygnacja z ochrony i poddanie się zagrożeniu

Rola potrzeb bezpieczeństwa w hierarchii potrzeb Maslowa

Potrzeby bezpieczeństwa są jednym z pięciu poziomów hierarchii potrzeb według Abrahama Maslowa. Hierarchia ta przedstawia kolejność, w jakiej jednostki dążą do zaspokojenia różnych potrzeb. Na samym dnie hierarchii znajdują się potrzeby fizjologiczne, takie jak jedzenie, picie, sen i schronienie. Następnie pojawiają się potrzeby bezpieczeństwa, które są istotne dla każdej jednostki.

Potrzeby bezpieczeństwa odnoszą się do poczucia stabilności, ochrony i pewności. Są związane z potrzebą unikania zagrożeń, zarówno fizycznych, jak i emocjonalnych. Jednostki dążą do zaspokojenia tych potrzeb, aby czuć się bezpiecznie i chronione przed niebezpieczeństwami zewnętrznymi.

Związek zaspokojenia potrzeb bezpieczeństwa z zaspokojeniem wyższych potrzeb

Zaspokojenie potrzeb bezpieczeństwa jest kluczowe dla poziomów wyższych w hierarchii potrzeb Maslowa. Kiedy jednostka odczuwa brak bezpieczeństwa, jej uwaga i energię skupiają się na próbach spełnienia tych potrzeb. Dopóki potrzeby bezpieczeństwa nie zostaną zaspokojone, jednostka nie może skoncentrować się na wyższych poziomach, takich jak potrzeby miłości, szacunku czy samorealizacji.

Jednak gdy jednostka czuje się bezpieczna i chroniona, może zacząć eksplorować i rozwijać inne sfery swojego życia. Zaspokojenie potrzeb bezpieczeństwa daje jednostce pewność siebie, stabilność emocjonalną i poczucie kontroli nad własnym życiem. To pozwala jej skierować swoją uwagę i energię na rozwijanie relacji, zdobywanie uznania społecznego i realizację swoich pasji i celów życiowych.

Wpływ potrzeb bezpieczeństwa na rozwój jednostki

Potrzeby bezpieczeństwa mają znaczący wpływ na rozwój jednostki. Kiedy jednostka nie czuje się bezpieczna, może być stale napięta, niepewna i zestresowana. To może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Z drugiej strony, zaspokojenie potrzeb bezpieczeństwa stwarza warunki do rozwoju i samorealizacji. Gdy jednostka czuje się bezpieczna, ma większą motywację do eksplorowania świata, nawiązywania kontaktów społecznych i rozwijania swoich umiejętności. Poczucie bezpieczeństwa pozwala jednostce na bardziej efektywne radzenie sobie z wyzwaniami i trudnościami życiowymi.

Aspekty potrzeby bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo fizyczne

Bezpieczeństwo fizyczne jest jednym z kluczowych aspektów potrzeby bezpieczeństwa. Obejmuje ono ochronę przed różnego rodzaju zagrożeniami dla ciała i zdrowia. W dzisiejszym świecie, w którym spotykamy się z różnorodnymi zagrożeniami, takimi jak przestępstwa, wypadki drogowe czy katastrofy naturalne, zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego jest niezwykle istotne.

Pierwszym elementem bezpieczeństwa fizycznego jest ochrona przed zagrożeniami dla ciała i zdrowia. To oznacza, że ​​osoby powinny być chronione przed przemocą, atakami, wypadkami i innymi sytuacjami, które mogą zagrażać ich życiu lub zdrowiu. Warto inwestować w odpowiednie zabezpieczenia, takie jak monitoring, systemy alarmowe czy odpowiednie szkolenia z zakresu samoobrony, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia takich zagrożeń.

Drugim aspektem bezpieczeństwa fizycznego jest bezpieczeństwo w miejscu pracy. Pracownicy powinni mieć pewność, że są chronieni przed wszelkimi zagrożeniami, które mogą wystąpić w związku z wykonywaną pracą. W tym celu pracodawcy powinni zapewnić odpowiednie szkolenia z zakresu BHP, dostarczyć niezbędne środki ochrony osobistej oraz utrzymywać odpowiednie warunki pracy.

Bezpieczeństwo emocjonalne

Bezpieczeństwo emocjonalne jest kolejnym istotnym aspektem potrzeby bezpieczeństwa. Obejmuje ono ochronę przed stresem, lękiem i problemami zdrowia psychicznego. W dzisiejszym społeczeństwie, w którym wiele osób boryka się z różnymi wyzwaniami i presją, zapewnienie bezpieczeństwa emocjonalnego jest niezwykle istotne dla dobrego samopoczucia i zdrowia psychicznego.

Pierwszym elementem bezpieczeństwa emocjonalnego jest ochrona przed stresem. Codzienne życie niesie ze sobą wiele sytuacji, które mogą wywoływać stres. Warto inwestować w techniki relaksacyjne, takie jak medytacja czy joga, które pomagają zredukować poziom stresu i zapewnić większe poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego.

Drugim aspektem bezpieczeństwa emocjonalnego jest bezpieczeństwo psychiczne. Oznacza to, że ​​osoby powinny być chronione przed problemami zdrowia psychicznego, takimi jak depresja, lęki czy inne zaburzenia psychiczne. Warto promować świadomość na temat zdrowia psychicznego i dostęp do odpowiedniej pomocy terapeutycznej dla osób potrzebujących wsparcia.

Bezpieczeństwo społeczne

Bezpieczeństwo społeczne jest kolejnym ważnym aspektem potrzeby bezpieczeństwa. Obejmuje ono równy dostęp do podstawowych usług społecznych oraz zapewnienie bezpieczeństwa w kontekście relacji międzyludzkich.

Pierwszym elementem bezpieczeństwa społecznego jest równy dostęp do podstawowych usług społecznych. Każda osoba powinna mieć możliwość korzystania z edukacji, opieki zdrowotnej, mieszkania czy innych niezbędnych usług. Zapewnienie równego dostępu do tych usług pomaga w budowaniu poczucia bezpieczeństwa społecznego i redukcji nierówności społecznych.

Drugim aspektem bezpieczeństwa społecznego jest bezpieczeństwo w kontekście relacji międzyludzkich. Oznacza to, że ​​osoby powinny być chronione przed przemocą, dyskryminacją czy innymi formami nadużycia. Warto inwestować w programy edukacyjne i kampanie społeczne, które promują szacunek, tolerancję i równość w relacjach międzyludzkich.

Bezpieczeństwo finansowe

Bezpieczeństwo finansowe jest kolejnym istotnym aspektem potrzeby bezpieczeństwa. Obejmuje ono stabilność materialną i zabezpieczenie oraz dostęp do odpowiednich ubezpieczeń.

Pierwszym elementem bezpieczeństwa finansowego jest stabilność materialna. Oznacza to, że ​​osoby powinny mieć pewność, że mają wystarczające środki finansowe na zaspokojenie podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie, mieszkanie czy opieka zdrowotna. Warto promować edukację finansową i umiejętności zarządzania finansami, aby zapewnić większą stabilność materialną dla osób.

Drugim aspektem bezpieczeństwa finansowego są ubezpieczenia. Osoby powinny mieć dostęp do odpowiednich ubezpieczeń, które chronią przed różnymi ryzykami, takimi jak choroby, wypadki czy straty materialne. Zapewnienie odpowiednich ubezpieczeń pomaga w budowaniu poczucia bezpieczeństwa finansowego i minimalizacji ryzyka wystąpienia nieprzewidzianych sytuacji.

Bezpieczeństwo zdrowotne

Bezpieczeństwo zdrowotne jest ostatnim, ale niezwykle istotnym aspektem potrzeby bezpieczeństwa. Obejmuje ono dostęp do opieki medycznej oraz ochronę przed chorobami.

Pierwszym elementem bezpieczeństwa zdrowotnego jest dostęp do opieki medycznej. Każda osoba powinna mieć możliwość skorzystania z odpowiednich usług medycznych, w tym diagnozy, leczenia i profilaktyki. Zapewnienie dostępu do opieki medycznej jest niezwykle istotne dla utrzymania zdrowia i zwiększenia poczucia bezpieczeństwa.

Drugim aspektem bezpieczeństwa zdrowotnego jest ochrona przed chorobami. Warto inwestować w programy profilaktyczne, szczepienia i edukację zdrowotną, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób i minimalizować ryzyko ich wystąpienia. Ochrona przed chorobami jest kluczowa dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego społeczeństwa.

Potrzeba bezpieczeństwa — artykuły polecane

Piramida Maslowa — Hierarchia potrzeb — Alienacja — Potrzeby fizjologiczne — Konsumpcjonizm — Frustracja — Konformizm — Człowiek sukcesu — Socjalizacja

Bibliografia

• Baryłka A. (2015), Podstawy inżynierii bezpieczeństwa obiektów antropogenicznych, Inżyniera Bezpieczeństwa Obiektów Antropogenicznych, Numer 1
• Czyński M. (2008), Architektura, stres i potrzeba bezpieczeństwa, Przestrzeń i Forma, Numer 10
• Gawroński S. (2011), Media relations służb mundurowych w Polsce: Analiza wybranych formacji, Konsorcjum Akademickie, Kraków-Rzeszów-Zamość
• Hofreiter L. (2012), Wstęp do studiów bezpieczeństwa, Oficyna Wydawnicza AFM Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków
• Majewski B., Tomaszewski A. (2009), ABC przedsiębiorczości, WSiP, Warszawa
• Wiśniewski B. (red.) (2011), Bezpieczeństwo w teorii i badaniach naukowych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Szczytno
• Wróblewski D. (2016), BITP 2/2016: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza, CNBOP-PIB, Józefów

Autor: Gabriela Ostrożańska