Centrum transferu technologii

Centra Transferu Technologii (CTT) to zróżnicowana organizacyjnie grupa nie nastawionych na zysk jednostek doradczych, szkoleniowych i informacyjnych, realizujących programy wsparcia transferu i komercjalizacji technologii i wszystkich towarzyszących temu procesowi zadań. Działalność CTT na styku sfery nauki i biznesu (stąd częsta nazwa jednostki pomostowe), ma zaowocować adaptacją nowoczesnych technologii przez działające w regionie małe i średnie firmy, a tym samym przyczynić się do podniesienia innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw oraz regionalnych struktur gospodarczych.

Centra Transferu Technologii wykorzystując możliwości stwarzane przez infrastrukturę innowacji, tj. parki technologiczne, inkubatory oraz fundusze finansujące innowacje, są w stanie skutecznie realizować proces komercjalizacji wiedzy. Stworzone głównie po to, aby sprzedawać lub przekazywać wyniki badań bądź prac rozwojowych do gospodarki (M. Majczak 2016, s. 82)

TL;DR

Centra Transferu Technologii (CTT) to organizacje doradcze, szkoleniowe i informacyjne, które wspierają transfer i komercjalizację technologii. Celem CTT jest adaptacja nowoczesnych technologii przez małe i średnie firmy, aby zwiększyć innowacyjność i konkurencyjność przedsiębiorstw. CTT wykorzystują parki technologiczne, inkubatory i fundusze innowacyjne do skutecznego procesu komercjalizacji. Przeszkody dla rozwoju CTT w Polsce to m.in. niechęć środowisk naukowych do współpracy z biznesem, brak projektów gotowych do komercjalizacji oraz brak odpowiedniego finansowania. Perspektywy rozwoju CTT obejmują rozwój zarządzania własnością intelektualną, zwiększenie przychodów ze świadczonych usług i tworzenie nowych ośrodków innowacji.

Działalność

Głównym celem działalności uczelnianych działów transferu technologii jest organizacja szerokiej płaszczyzny kontaktów między badaniami a przemysłem. Można wyodrębnić dwa kierunki ewolucji rozwoju tego typu ośrodków. Część skupia się na promowaniu uniwersyteckich kontaktów i nadawaniu im form prawnych (umowy, kontrakty). Inne obrały szersze pole działania, specjalizując się w kontaktach z działającymi w regionie MSP i pomagając im w pozyskaniu nowych technologii oraz wiedzy fachowej. Komórki transferu stanowią istotny element polityki szkoły wyższej, umożliwiający większe otwarcie na kontakty z praktyką gospodarczą oraz uczestnictwo w regionalnych działaniach, stymulujących rozwój ekonomiczny. Podstawowym kryterium oceny komórek transferu jest wzrost udziału w funduszach uczelni tzw. środków trzecich, pozyskanych na rynku z realizacji projektów komercjalizacyjnych. Poprzez tego typu jednostki szkoły wyższe uczestniczą w tworzeniu lokalnych inkubatorów nowoczesnych technologii i parków technologicznych.

Za główne cele działalności Centrów Transferu Technologii można uznać przede wszystkim:

1. tworzenie oraz poprawę kontaktów pomiędzy nauką i biznesem, sprzyjanie przepływowi informacji pomiędzy nimi,
2. rozpowszechnianie wyników badań oraz osiągnięć naukowych, a także rozporządzanie polityką komercjalizacji uczelni,
3. wydawanie licencji oraz rozporządzanie własnością intelektualną instytucji naukowo - badawczych,
4. promowanie instytucji, osiągnięć, zespołów badawczych oraz działalności naukowo - badawczej,
5. szkolenie, doradzanie oraz udzielanie informacji na temat realizowanych innowacyjnych działań, przedsiębiorczości, własności intelektualnej środowiskom akademickim i zewnętrznym partnerom,
6. zdobywanie środków na przeprowadzanie badań, rozwój pracowników i inne innowacyjne działania,
7. promowanie oraz wspieranie rozwoju przedsiębiorczości technologicznej,
8. podejmowanie współpracy z ośrodkami innowacji i przedsiębiorczości takimi jak parki technologiczne, inkubatory, fundusze wspierające innowacje i innymi,
9. tworzenie audytów technologicznych, identyfikowanie oraz spełnianie potrzeb innowacyjnych podmiotów gospodarczych,
10. tworzenie planów przed inwestycyjnych oraz oceny potencjału komercyjnego podejmowanych przedsięwzięć oraz nowych rozwiązań, zarówno ze strony technologicznej jak i organizacyjnej (K. Matusiak 2011, s. 30)

CTT w Polsce

Do końca 2007 r. w Polsce utworzono 95 CTT, co stanowi podwojenie liczby podmiotów w ciągu ostatnich dwóch lat. Ma to między innymi związek z uchwaleniem w 2005 r. ustawy "Prawo o szkolnictwie wyższym" gdzie zapisem, że centrum transferu technologii tworzy się w celu sprzedaży lub nieodpłatnego przekazywania wyników badań i prac rozwojowych do gospodarki, zalegalizowano tego typu podmioty w strukturach szkół wyższych. CTT może być utworzone:

• w formie jednostki ogólnouczelnianej i działać w oparciu o regulamin zatwierdzony przez senat uczelni,
• w formie spółki handlowej lub fundacji i działać w oparciu o odpowiednie dokumenty ustrojowe.

Bariery rozwoju Centrów Transferu Technologii w Polsce

Głównymi przeszkodami stojącymi na drodze rozwoju Centrów Transferu Technologii w Polsce są przede wszystkim:

1. środowiska naukowe niechętne do podejmowania działań komercyjnych oraz współpracy z sektorem biznesowym,
2. niski poziom zainteresowania tworzeniem firm technologicznych,
3. skomplikowana sytuacja prawna i procedury dotyczące procesów transferu i komercjalizacji technologii
4. mała liczba lub brak projektów gotowych do procesu komercjalizacji,
5. brak odpowiedniego zaplecza finansowego, brak sponsorów i inwestorów,
6. zbyt mały popyt lub jego brak na rynku technologicznych produktów,
7. zastój rozwojowy lub zła sytuacja gospodarcza w regionie,
8. brak skłonności do wspierania Centrów Transferu Technologii przez sektor biznesowy,
9. skomplikowana sytuacja prawna, ograniczenia wynikające z przepisów oraz brak odpowiednich procedur transferu technologii,
10. brak odpowiedniego dialogu oraz współpracy z lokalnymi i regionalnymi instytucjami (M. Majczak 2016, s. 91)

Perspektywy rozwoju Centrów Transferu Technologii w Polsce

Na przestrzeni ostatnich lat sektor rozwoju i komercjalizacji technologii przeszedł przez szereg pozytywnych zmian. Coraz lepiej funkcjonuje wdrożony system zarządzania własnością intelektualną oraz procedury zarządzania procesem transferu technologii. Centra Transferu Technologii coraz mocniej odchodzą od innych działań na rzecz transferu technologii. Usługi świadczone przez CTT są coraz bardziej profesjonalne, a także wyniki osiągane przez te podmioty są coraz lepsze. Planowane jest zwiększenie przychodów ze świadczonych usług, sprzedaż coraz większej liczby licencji, a także tworzenie innych ośrodków innowacji, np. akademickich inkubatorów przedsiębiorczości (M. Majczak 2016, s. 92)

Centrum transferu technologii — artykuły polecane

Instytucje otoczenia biznesu — Inkubator przedsiębiorczości — Polityka innowacyjna — Regionalny System Innowacji — Park naukowo technologiczny — Spin-off — Otwarte innowacje — Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka — Park technologiczny

Bibliografia

• Grzyb U. (2008), Centra Transferu Technologii jako czynnik rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, Przedsiębiorczość - Edukacja, nr 4
• Majczak M. (2016), Centra transferu technologii w Polsce. Analiza, bariery i perspektywy rozwoju, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 306
• Matusiak K. (2006), Rozwój systemów wsparcia przedsiębiorczości. Przesłanki, polityka i instytucje, IE, Radom - Łódź
• Stawasz E. (red.) (2011), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć. PARP, Warszawa
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz.U. 2018 poz. 1668

Autor: Daniel Bielański, Maciej Warych