Strata nadzwyczajna: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''[[Strata]] nadzwyczajna''' - jest to finansowy skutek zdarzeń o charakterze losowym, powstający w sposób niepowtarzalny poza zwyczajną działalnością jednostki gospodarczej<ref>''[[Rachunkowość]] finansowa'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 312</ref>. | |||
Strata (także [[zysk]]) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz [[transakcje]] występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak [[wyjątek]]. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna [[pozycja]] w zysku z działalności<ref>Eldon A. Hendriksen, Michael F. van Breda, ''Teoria rachunkowości'', Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 343, 344</ref>.W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na [[konto]] "[[Wynik]] finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne" | |||
Do strat (zysków) nadzwyczajnych w szczególności zaliczamy następujących przypadków: <ref>''[[Rachunkowość finansowa]]'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 313</ref>: | |||
Strata (także zysk) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz transakcje występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak wyjątek. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna pozycja w zysku z działalności<ref>Eldon A. Hendriksen, Michael F. van Breda, ''Teoria rachunkowości'', Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 343, 344</ref>.W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na konto "Wynik finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne" | |||
Do strat (zysków) nadzwyczajnych w szczególności zaliczamy następujących przypadków: <ref>''Rachunkowość finansowa'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 313</ref>: | |||
* zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc. | * zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc. | ||
* zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki, | * zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki, | ||
* [[Uprawomocnienie|uprawomocnienia]] się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego. | |||
*[[Uprawomocnienie|uprawomocnienia]] się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego. | |||
* Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći | * Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći | ||
* Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw | * Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe [[zobowiązania]] spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw | ||
== | ==TL;DR== | ||
Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych, które są rzadkie i niezwykłe. Mogą to być np. powodzie, pożary, włamania. Straty nadzwyczajne są ujmowane na koncie "Zyski nadzwyczajne" w rachunkowości. Wartości utraconego majątku oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń są uznawane za straty nadzwyczajne. Wprowadzono zmiany w ewidencjonowaniu strat i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. Wprowadzono także zakaz kompensowania zysków i strat nadzwyczajnych. | |||
<google>n</google> | |||
==Cechy zdarzenia nadzwyczajnego== | |||
Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków<ref>Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>: | Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków<ref>Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>: | ||
* były trudne do przewidzenia, | * były trudne do przewidzenia, | ||
| Linia 38: | Linia 23: | ||
Przykładowo do strat nadzwyczajnych zaliczane są straty wywołane działaniem sił natury, takich jak pożar, powódź, trzęsienie ziemi, huragan oraz związane z wywłaszczeniem [[Aktywa|aktywów]]. Wówczas obejmują wartości tych aktywów, które utracone zostały z przyczyn działania tych zdarzeń a także skutki usuwania działań zdarzeń losowych. | Przykładowo do strat nadzwyczajnych zaliczane są straty wywołane działaniem sił natury, takich jak pożar, powódź, trzęsienie ziemi, huragan oraz związane z wywłaszczeniem [[Aktywa|aktywów]]. Wówczas obejmują wartości tych aktywów, które utracone zostały z przyczyn działania tych zdarzeń a także skutki usuwania działań zdarzeń losowych. | ||
Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej zakres zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do [[Zysk nadzwyczajny|zysków]] jak i strat nadzwyczajnych<ref> Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż kwalifikacja tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa. | Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej [[zakres]] zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do [[Zysk nadzwyczajny|zysków]] jak i strat nadzwyczajnych<ref> Gierusz B., ''Podręcznik samodzielnej nauki księgowania'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390</ref>. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż [[kwalifikacja]] tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa. | ||
==Tytuły strat nadzwyczajnych== | |||
Stratami nadzwyczajnymi mogą być <ref>''Podstawy rachunkowości'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 250.</ref>: | Stratami nadzwyczajnymi mogą być <ref>''Podstawy rachunkowości'', red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 250.</ref>: | ||
* Wartość netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także koszty usuwania rezultatów tych zdarzeń, | * [[Wartość]] netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także [[koszty]] usuwania rezultatów tych zdarzeń, | ||
* Nieplanowane odpisy [[Amortyzacja|amortyzacyjne]] (wartość netto) składników rzeczowych majątku trwałego, które zostały unieruchomione z przyczyn zaniechania określonego typu działalności a także [[Koszty|koszty ]]likwidacji bądź sprzedaży tego majątku, | * Nieplanowane odpisy [[Amortyzacja|amortyzacyjne]] (wartość netto) składników rzeczowych majątku trwałego, które zostały unieruchomione z przyczyn zaniechania określonego typu działalności a także [[Koszty|koszty ]]likwidacji bądź sprzedaży tego majątku, | ||
* Koszty postępowania ugodowego, układowego, naprawczego, | * Koszty postępowania ugodowego, układowego, naprawczego, | ||
| Linia 49: | Linia 33: | ||
* Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności. | * Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności. | ||
Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty | Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty nadzwyczajne". Na koniec roku [[saldo]] konta jest przenoszone na konto "[[Wynik finansowy]]". Zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny straty nadzwyczajne (oraz pozostałe [[koszty operacyjne]]) uznawane są za poniesione w danym okresie, bez wymogu, aby były niewątpliwe. | ||
==Ewidencja zdarzeń nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat== | |||
Nowelizacja [[ustawa o rachunkowości|ustawy o rachunkowości]]jasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w [[Rachunek zysków i strat|rachunku zysków i strat]]. | Nowelizacja [[ustawa o rachunkowości|ustawy o rachunkowości]]jasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w [[Rachunek zysków i strat|rachunku zysków i strat]]. | ||
W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję ''Wynik zdarzeń nadzwyczajnych''. | W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję ''Wynik zdarzeń nadzwyczajnych''. | ||
Obowiązuje ona jedynie w bankach, zakładach ubezpieczeń, reasekuracji i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.W innym przypadku straty i zyski nadzwyczajne ujmowane są odpowiednio w kategorii ''Pozostałe koszty operacyjne'' i ''Pozostałe przychody operacyjne''. | Obowiązuje ona jedynie w bankach, zakładach ubezpieczeń, reasekuracji i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.W innym przypadku straty i zyski nadzwyczajne ujmowane są odpowiednio w kategorii ''Pozostałe koszty operacyjne'' i ''Pozostałe [[przychody]] operacyjne''. | ||
Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje kategoria zdarzeń nadzwyczajnych. | Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje [[kategoria]] zdarzeń nadzwyczajnych. | ||
Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie. | Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie. | ||
== | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Odpisy aktualizujące należności]]}} — {{i5link|a=[[Sprawozdanie finansowe - informacja dodatkowa]]}} — {{i5link|a=[[Likwidacja środka trwałego]]}} — {{i5link|a=[[Środki trwałe w budowie]]}} — {{i5link|a=[[Rachunek zysków i strat]]}} — {{i5link|a=[[Kapitał zapasowy]]}} — {{i5link|a=[[Pozostałe przychody i koszty operacyjne]]}} — {{i5link|a=[[Zdarzenie gospodarcze]]}} — {{i5link|a=[[Umorzenie]]}} }} | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
<references /> | |||
< | ==Bibliografia== | ||
<noautolinks> | |||
* Cebrowska T. (2010), ''Rachunkowość finansowa i podatkowa'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | |||
* Franc-Dąbrowska J., Zborowska M. (2008), ''Prognozowanie finansowe dla spółki X - spółka logistyczna'', Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej, Warszawa | |||
* Gos W. (2008), ''Vademecum Samodzielnego Księgowego'', Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa | |||
* Kowalska S. (2013), ''[https://www.sbc.org.pl/Content/80848/Zarz%C4%85dzanie1.2013%20Kowalska.pdf Kalkulacja kosztu jednostkowego elementem zarządzania spółką X]'', Politechnika Częstochowska, Częstochowa | |||
* Wędzki D. (2014), ''Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego'', Wolters Kluwer, Warszawa | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Joanna Klocek, Michał Bednarczyk}} | {{a|Joanna Klocek, Michał Bednarczyk}} | ||
[[Kategoria:Rachunkowość]] | |||
{{#metamaster:description|Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych i niezwiązanych z działalnością firmową. Ujmowana jest na koncie Zyski nadzwyczajne i przenoszona na konto Wynik finansowy.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 19:57, 5 sty 2024
Strata nadzwyczajna - jest to finansowy skutek zdarzeń o charakterze losowym, powstający w sposób niepowtarzalny poza zwyczajną działalnością jednostki gospodarczej[1].
Strata (także zysk) nadzwyczajna charakteryzuje się zatem tym, że zdarzenia oraz transakcje występują z małą częstotliwością (lub są niepowtarzalne) oraz cechują się niezwykłością albo brakiem związku z normalną działalnością danego przedsiębiorstwa. Nadzwyczajny charakter tych zdarzeń wymaga spełnienia obydwu powyższych kryteriów. Istnieje jednak wyjątek. Jest to strata (lub zysk), która wystąpiła w wyniku umorzenia długu, a jest zaliczana do zdarzeń nadzwyczajnych. Pozycje, które występują rzadko, ale mają związek z normalną działalnoscią danej firmy bądź na odwrót, powinny zostać ujęte jako oddzielna pozycja w zysku z działalności[2].W rachunkowości straty nadzwyczajne ujmowane są na koncie "Zyski nadzwyczajne" po stronie debetowej a następnie ich suma pod koniec roku przenoszona jest na konto "Wynik finansowy". Kontem przeciwstawnym do "Strat nadzwyczajnych" jest konto "Zyski nadzwyczajne" Do strat (zysków) nadzwyczajnych w szczególności zaliczamy następujących przypadków: [3]:
- zdarzeń losowych spowodowanych czynnikami naturalnymi np. powodzie, pożary etc.
- zawieszenia lub zaniechania danej działalności (np. jeżeli są one skutkiem zmiany metod produkcji lub sprzedaży zorganizowanej części jednostki,
- uprawomocnienia się postanowień postępowania układowego, naprawczego, ugodowego.
- Powstałe rezerwy na poczet kosztów z tytułu restrukturyzacji przedsiębiorstwa wynikająca z art. 35d ustawy o rachunkowośći
- Restrukturyzacji działalności a konkretniej środki na przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją które nie mogły zostać pokryte z rezerw
TL;DR
Strata nadzwyczajna to finansowy skutek zdarzeń losowych, które są rzadkie i niezwykłe. Mogą to być np. powodzie, pożary, włamania. Straty nadzwyczajne są ujmowane na koncie "Zyski nadzwyczajne" w rachunkowości. Wartości utraconego majątku oraz koszty usuwania skutków tych zdarzeń są uznawane za straty nadzwyczajne. Wprowadzono zmiany w ewidencjonowaniu strat i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. Wprowadzono także zakaz kompensowania zysków i strat nadzwyczajnych.
Cechy zdarzenia nadzwyczajnego
Uznanie strat (podobnie jak zysków) za nadzwyczajne wiąże się ze spełnieniem następujących warunków[4]:
- były trudne do przewidzenia,
- do ich powstania doszło poza działalnością operacyjną danej jednostki gospodarczej,
- nie mają związku z ogólnym ryzykiem związanym z prowadzeniem danej działalności.
- najczęściej obejmujące działania mające negatywny skutek finansowy związany z siłami natury m.in. powodzie, pożary, obsunięcia ziemi oraz działaniami niezwiązanymi z siłami natury takimi jak włamania, kradzieże.
Przykładowo do strat nadzwyczajnych zaliczane są straty wywołane działaniem sił natury, takich jak pożar, powódź, trzęsienie ziemi, huragan oraz związane z wywłaszczeniem aktywów. Wówczas obejmują wartości tych aktywów, które utracone zostały z przyczyn działania tych zdarzeń a także skutki usuwania działań zdarzeń losowych.
Ważnym aspektem w związku z tym jest ustalenie w sposób odrębny w każdej jednostce gospodarczej zakres zdarzeń, które będą kwalifikować się zarówno do zysków jak i strat nadzwyczajnych[5]. Przy kwalifikacji zdarzeń nadzwyczajnych należy zachować staranność gdyż kwalifikacja tej pozycji może być zależna m.in. od wielkości przedsiębiorstwa.
Tytuły strat nadzwyczajnych
Stratami nadzwyczajnymi mogą być [6]:
- Wartość netto składników majątku utraconego na skutek zdarzeń o charakterze losowym a także koszty usuwania rezultatów tych zdarzeń,
- Nieplanowane odpisy amortyzacyjne (wartość netto) składników rzeczowych majątku trwałego, które zostały unieruchomione z przyczyn zaniechania określonego typu działalności a także koszty likwidacji bądź sprzedaży tego majątku,
- Koszty postępowania ugodowego, układowego, naprawczego,
- Wartość netto składników majątkowych, które wchodzą w skład zorganizowanej części jednostki podlegającej sprzedaży,
- Wartość sprzedanych bądź złomowanych półfabrykatów i materiałów (według cen ewidencyjnych, które są zbędne z przyczyny zaniechania danego rodzaju działalności oraz które nie nadają się do wykorzystania w innej działalności.
Straty, które powstały w ciągu roku są księgowane na stronie Wn konta "Straty nadzwyczajne". Na koniec roku saldo konta jest przenoszone na konto "Wynik finansowy". Zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny straty nadzwyczajne (oraz pozostałe koszty operacyjne) uznawane są za poniesione w danym okresie, bez wymogu, aby były niewątpliwe.
Ewidencja zdarzeń nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat
Nowelizacja ustawy o rachunkowościjasno określa ewidencjonowanie zarówno strat jak i zysków nadzwyczajnych w rachunku zysków i strat. W związku z tą zmianą od 1 stycznia 2016 roku usunięto pozycję Wynik zdarzeń nadzwyczajnych.
Obowiązuje ona jedynie w bankach, zakładach ubezpieczeń, reasekuracji i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.W innym przypadku straty i zyski nadzwyczajne ujmowane są odpowiednio w kategorii Pozostałe koszty operacyjne i Pozostałe przychody operacyjne.
Sytuacja taka podyktowana została międzynarodowymi standardami sprawozdań w których nie występuje kategoria zdarzeń nadzwyczajnych. Istotną informacją jest fakt, iż zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować i w rachunku zysków i strat powinny być wykazywane oddzielnie.
| Strata nadzwyczajna — artykuły polecane |
| Odpisy aktualizujące należności — Sprawozdanie finansowe - informacja dodatkowa — Likwidacja środka trwałego — Środki trwałe w budowie — Rachunek zysków i strat — Kapitał zapasowy — Pozostałe przychody i koszty operacyjne — Zdarzenie gospodarcze — Umorzenie |
Przypisy
- ↑ Rachunkowość finansowa, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 312
- ↑ Eldon A. Hendriksen, Michael F. van Breda, Teoria rachunkowości, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 343, 344
- ↑ Rachunkowość finansowa, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999, s. 313
- ↑ Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390
- ↑ Gierusz B., Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o. o., Gdańsk 2009, s. 390
- ↑ Podstawy rachunkowości, red. Sawicki K., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, s. 250.
Bibliografia
- Cebrowska T. (2010), Rachunkowość finansowa i podatkowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Franc-Dąbrowska J., Zborowska M. (2008), Prognozowanie finansowe dla spółki X - spółka logistyczna, Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej, Warszawa
- Gos W. (2008), Vademecum Samodzielnego Księgowego, Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa
- Kowalska S. (2013), Kalkulacja kosztu jednostkowego elementem zarządzania spółką X, Politechnika Częstochowska, Częstochowa
- Wędzki D. (2014), Sprawozdanie finansowe przedsiębiorstwa według polskiego prawa bilansowego, Wolters Kluwer, Warszawa
Autor: Joanna Klocek, Michał Bednarczyk
