Kaoru Ishikawa

Kaoru Ishikawa (1915-1989) jest jednym z najwybitniejszych ekspertów w dziedzinie kontroli jakości.. Jako pierwszy autor japoński wskazywał na istotne różnice pomiędzy kulturą zachodnią i japońską. Uwzględniał przy tym nie tylko wzorce zachowań społecznych, ale także zachowania i zwyczaje korporacyjne. Podobnie jak w przypadku innych japońskich guru jakości, takich jak Genichi Taguchi, Kaoru Ishikawa przykładał szczególną uwagę na wdrażanie technik statystycznych stosowanych w zakresie jakości dostępną dla jak największego grona przedstawicieli branży. Na najprostszym poziomie technicznym jego praca kładła nacisk na dobre gromadzenie i prezentację danych, wykorzystanie diagramów Pareto w celu nadania priorytetu podwyższenia jakości, oraz na diagram Cause-and-Effect (lub Diagram Ishikawy lub Fishbone). Doktor Ishikawa pomógł wielu różnym firmom między innymi IBM, Bridgestone i Komatsu znacznie zmniejszyć koszty przy wytwarzaniu produktów wyższej jakości (M. Zaid, 2004 s. 1)

TL;DR

Kaoru Ishikawa był japońskim ekspertem w dziedzinie kontroli jakości. Był pionierem w wdrażaniu technik statystycznych, takich jak diagramy Pareto i diagram Cause-and-Effect. Wprowadził koncepcję Quality Circles (Koła Jakości) i opracował diagram Ishikawy. Jego praca przyczyniła się do poprawy jakości w firmach na całym świecie. Ishikawa otrzymał wiele nagród za swoje osiągnięcia.

Edukacja i kariera

Kaoru Ishikawa ukończył studia w 1939 r. na Wydziale Inżynierii Uniwersytetu Tokijskiego na kierunku chemii stosowanej. W 1947 został asystentem profesora na uniwersytecie i zaczął działalność naukową w dziedzinie metod statystycznych, a później uzyskał tytuł doktora inżynierii i awansował na profesora w 1960 roku. W 1952 roku Ishikawa został dyrektorem Chemical Society of Japan, a później członkiem wykonawczym ISO. Pierwsze wydanie ego książki “ What Is Total Quality Control? The Japanese Way" było opublikowane w 1981 roku.

Osiągnięcia

Kaoru Ishikawa chciał zmienić sposób, w jaki ludzie myślą o pracy. On motywował menedżerów, by nie byli zadowoleni jedynie z poprawy jakości produktu, twierdząc, że poprawa jakości zawsze może pójść o krok dalej. Jego pojęcie kontroli jakości w całej firmie wymagało stałej obsługi klienta. Oznaczało to, że klient będzie nadal korzystał z usług firmy nawet po otrzymaniu produktu. Usługa ta obejmowałaby całą firmę na wszystkich poziomach zarządzania, a nawet poza firmą, do codziennego życia osób zaangażowanych. Według Ishikawy, poprawa jakości jest procesem ciągłym. Kaoru Ishikawa stworzył i doprowadził do szerokiego wykorzystania koncepcję Quality Circles czyli Koła Jakości.

Koła jakości - Ishikawa, zachęcany przez J. Jurana wdrożył ideę kół jakości w japońskich przedsiębiorstwach. Metoda ta rozprzestrzeniła się również poza Japonię. Dziś koła jakości są obecne w ponad 50 krajach, a w samej Japonii uczestniczy w nich ponad 20 milionów ludzi.Ishikawa uważał, że jakość musi obejmować całą firmę, łącznie z produktem, usługą, zarządzaniem, firmą i ludźmi. Poprawa jakości musi być prowadzona w całej firmie, aby odnieść sukces i równowagę.

Diagram Ishikawy - Ishikawa opracował diagram przyczynowo-skutkowy, w którym analiza rozpoczyna się od stwierdzenia wystąpienia skutku (np. braku, awarii lub innego niepożądanego stanu) i prowadzona w kierunku identyfikacji wszystkich możliwych przyczyn, które go spowodowały.

Wykres Ishikawy, zwany także wykresem rybiej ości, jest znany menedżerom na całym świecie. Uczą się go studenci zarządzania wszystkich liczących się uczelni ekonomicznych. Próby wdrożenia kół jakości były podejmowane w wielu krajach, w tym w Polsce (w latach 70. oraz na początku 90.). Jego wkład w rozwój jakości jest więc ogromny. Metoda Ishikawy stosuje się w analizie i identyfikacji wszystkiego rodzaju przyczyn, będących motywami lub powodami zaistniałego problemu. Ishikawa określił 5 głównych przyczyn problemów, które zostały określone mianem 5M:

• ludzie
• metody
• maszyny
• materiały
• zarządzanie

(P. Bachman i in. 2017, s. 48)

Najpierw stosowanie diagramów Ishikawy służyło wyłącznie do rozwiązywania problemów związanych przede wszystkim z produkcją. Ale z czasem metoda okazała się przydatna w wielu innych zakresach funkcjonowania organizacji, również w firmach nie tylko produkcyjnych, ale i usługowych oraz administracji publicznej (A. Jaskanis, 2017, p.5.2)

Nagrody

• 1972 Amerykańskie Towarzystwo Jakości Eugene L. Grant Award
• 1977 Medal Błękitnej Wstążki rządu japońskiego za osiągnięcia w standaryzacji przemysłowej
• 1988. Medal A. Shewharta
• 1988 Nagrodzony przez rząd japoński odznaką Świętego Skarbu II klasy.

Kaoru Ishikawa — artykuły polecane

Zarządzanie przez jakość — William Edwards Deming — William Conway — Kontrola jakości — Genichi Taguchi — Joseph Juran — Podejście ilościowe — Frederick Winslow Taylor — Benchmark

Bibliografia

• Bachman P. (red.) (2017), Jakość w procesach produkcyjnych, Problemy inżynierii bezpieczeństwa i nauk o pracy, nr 5
• Jaskanis A. (2017), Podejmowanie decyzji - diagram Ishikawy - wykres ości ryby, Wydział Zarządzania UW, Warszawa
• Zaid M. (2020), Dr Kaoru Ishikawa

Autor: Sławomir Wawak, Maryia Hulevich