Przemyt

Przemytem nazywamy przemieszczenie między państwami i obszarami celnymi różnego rodzaju towarów z naruszeniem obowiązującego prawa, czyli pominięciem opłat celnych, podatku VAT, akcyzy oraz innych należności wobec państwa.

Przemyt celny to zjawisko towarzyszące ludziom od samego początku handlu. Praktycznie jest niemożliwy do wyeliminowania, natomiast można go znacząco ograniczyć. Istotna rola w walce z przemytem na teren Unii Europejskiej spada na polskie organy celne. Odpowiadają one nie tylko za bezpieczeństwo obrotu towarowego w Polsce, ale także strzegą zewnętrznych granic celnych Unii Europejskiej.

Przemyt celny towarów definiuje ustawodawca w art. 86. § 1. kodeksu karnego skarbowego. "Kto, nie dopełniając ciążącego na nim obowiązku celnego, przywozi z zagranicy lub wywozi za granicę towar bez jego przedstawienia organowi celnemu lub zgłoszenia celnego, przez co naraża należność celną na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie" (Ustawa Kodeks karny skarbowy 1999, s. 56).

Towary, które mogą być przemycane to m.in. narkotyki, alkohol, papierosy czy paliwo. Ale równie dobrze można przemycać też perfumy, buty czy markowe ubrania. Ludzie również są przedmiotem przemytu. Ostatnio w Europie nasilił się problem z imigrantami. Osoby, które transportują na swoich łodziach ludzi do Europy właśnie dokonują przemytu. W ostatnich latach popularny stał się również nielegalny przewóz przez granice zwierząt, często pod ochroną (M. Kraszewski 2016, s. 113).

TL;DR

Przemyt jest przemieszczaniem towarów między państwami z naruszeniem prawa. Jest to powszechne zjawisko, które można ograniczyć, ale niemożliwe do wyeliminowania. Przemyt narkotyków jest popularny pomimo wzmożonych kontroli. Przemytnicy stosują różne metody, takie jak ukrywanie narkotyków w ciele, bagażach, przedmiotach osobistych i środkach transportu. Przemyt osób i zwierząt także występuje, a grupy przestępcze zajmujące się tym działają na dużą skalę. Przemyt powoduje straty dla Skarbu Państwa, a organy ścigania powinny skupić się na ściganiu beneficjentów przemytu.

Przemyt narkotyków

Pomimo coraz częstszych i ulepszonych kontroli proceder przemycania narkotyków jest wciąż bardzo popularny. Przemytnikom opłaca się przenosić narkotyki i środki odurzające przez granice państwowe, ponieważ ciągle rośnie zapotrzebowanie na te niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego środki odurzające. Pomimo zwiększonej świadomości obywateli państw Europy nadal ogrom ludzi ryzykuje swoje zdrowie oraz życie i ulega chęci zażywania narkotyków (A. Lewkowicz 2011, s. 99).

Duże zyski ze sprzedaży narkotyków, umożliwiają zmiany tras przesyłania i sposoby ich ukrywania. Od najprostszych, gdzie wykorzystuje się bagaż, do bardziej skomplikowanych, jakim jest przewożenie ich w organizmie ludzkim. Przewoźnik połyka małe kuleczki, które zawierają drogie narkotyki. Opakowania są stworzone z nieprzepuszczalnego materiału plastycznego, prezerwatyw lub gumowych rękawiczek. Pojemniczki dodatkowo smaruje się parafiną dla prostszego połknięcia. W taki sposób przemytnicy są w stanie przewieźć nawet 2 kilogramy narkotyków. W podobny sposób przygotowywane i pakowane narkotyki ukrywa się w pochwie lub kanale odbytowym. Narkotyki przewożone są również na ciele przemytników. Często umieszczane są pod bielizną. Miejscem ukrycia są też protezy kończyn, włosy lub peruki, obuwie ze specjalnymi schowkami i kamizelki. Popularne jest przemycanie narkotyków w bagażach i przedmiotach przewożonych przez ludzi. Często są to podwójne ścianki i dna w walizkach. Niejednokrotnie materiał, z którego uszyta jest torba lub walizka wyprodukowany jest ze specjalnie spreparowanych środków odurzających (A. Lewkowicz 2011, s. 101-102).

Najprostszymi miejscami ukrycia narkotyków są artykuły higieny osobistej oraz artykuły żywieniowe (A. Lewkowicz 2011, s. 102):

• tubki kremów i past do zębów
• szczotki do włosów
• dezodoranty i perfumy
• butelki z napojami
• torebki z cukierkami
• puszki z orzeszkami
• pamiątki

Przemytnicy ukrywają również narkotyki w środkach transportu (A. Lewkowicz 2011, s. 101-102):

• lądowych (samochody osobowe i ciężarowe) - wykorzystuję się praktycznie wszystkie części konstrukcyjne pojazdu
• morskich (statki, promy, kontenerowce) - masowy przewóz narkotyków w wielkich przesyłkach towarowych
• lotnicze (samoloty) - obecnie utrudnione z powodu licznych i skrupulatnych kontroli

Przemyt osób

Przemyt ludzi jest spowodowany różnicami ekonomicznymi w rozwoju poszczególnych państw. Tak samo kryzys gospodarczy w Unii Europejskiej przyczynił się do wzrostu zapotrzebowania na pracowników na nielegalnym rynku pracy. Popyt ten wykorzystują zorganizowane grupy przestępcze organizujące handel ludźmi i przemyt migrantów. Europejski Urząd Policji w sporządzonym raporcie informował, że na obszarze Unii Europejskiej nielegalną działalność prowadzi około 3600 zorganizowanych grup przestępczych, z czego 30 proc. zajmuje się m.in. handlem ludźmi i przemytem migrantów. Są one w stanie kontrolować cały proces przemytu, począwszy od rekrutacji przez transport, organizowanie dokumentów, korumpowanie funkcjonariuszy państwowych, aż po zmuszanie do przymusowej pracy lub prostytucji. Takie grupy posiadają rozbudowane bazy logistyczne i kontakty, które pozwalają im na obsługiwanie bardzo wielu osób. Często swoją nielegalną działalność prowadzą w kilku państwach.

Zwalczanie przemytu i handlu ludźmi skupia się głównie na ściganiu bezpośrednich sprawców i ochronie ludzi pokrzywdzonych, a nie na znalezieniu i odpowiednim ukaraniu osób czerpiących największe zyski z tego procederu. Dlatego przestępcy uważają ten proceder za ciężki do wykrycia, a pozwalający na uzyskanie dużych zysków. Organy ścigania powinny skupić się na wykrywaniu i śledzeniu przepływów finansowych tychże grup oraz na skuteczniejszym ściganiu prawdziwych beneficjentów tego procederu (M. Kluczyński 2014, s. 237-238).

Przemyt zwierząt

Jedną z przyczyn wymierania zwierząt i roślin jest nielegalny handel gatunkami zagrożonymi wyginięciem. Ponad 5 tys. gatunków zwierząt i 28 tys. gatunków roślin zagrożonych jest z tego powodu. To trzeci, pod względem zysku, zaraz za handlem bronią i narkotykami, tzw. czarny rynek na świecie. Z każdym rokiem rośnie liczba udaremnionych prób przemytu zwierząt zagrożonych wyginięciem do Polski. Pomimo tego do kraju sprowadza się praktycznie wszystkie okazy zwierząt (P. Listos. 2016, s. 238)

Najpopularniejsze przemycane gatunki (P. Listos. 2016, s. 238):

• Koralowiec - najczęściej przewożą go nieświadomi turyści z wakacji.
• Żółwie - szacuje się, że do kraju trafia kilkanaście tysięcy żółwi rocznie. 90% tych zwierząt nie przeżywa pierwszego roku. Spowodowane jest to warunkami w jakich były transportowane.

Bardzo dużą popularnością cieszy się przemyt zagrożonych wyginięciem bezkręgowców np. pijawka lekarska. Okaz bardzo cenny ze względu na białko o działaniu przeciwkrzepliwym - hirudyna, która jest wytwarzana przez gruczoły ślinowe gardzieli pijawek. Zdarzają się także przemyty krokodyli, węży, legwanów, a także ich skóry i różnych przedmiotów z nich wykonanych. Często przemyca się ptaki drapieżne, pod postacią wypchanych okazów, jaj, piór, a także żywych ptaków (P. Listos. 2016, s. 238-239).

Równie częstym zjawiskiem jest przemyt dzikich kotowatych. Są to (P. Listos. 2016, s. 239):

• tygrysy
• lamparty
• rysie
• lwy
• gepardy

Straty Skarbu Państwa związane z przemytem

Przemyt od zawsze był jednym z głównych problemów dotykający skarb państwa. Granice lądowe państwa polskiego liczą 3071 km, a licząc też granicę morską to liczba ta wzrasta do 3511 km. Tak wielki obszar jest bardzo trudny do obserwacji i kontrolowania, aby udaremnić ewentualny przemyt przez osoby, które chcą wprowadzić do i z Polski towary, nie płacąc wcześniej odpowiedniej opłaty celnej. Z racji tego, że Polska graniczy z siedmioma państwami: Niemcy, Rosja (obwód kaliningradzki), Litwa, Białoruś, Ukraina, Słowacja i Czechy przemyt jest zjawiskiem bardzo częstym (M. Kraszewski 2016, s. 112).

W Olsztyńskim Oddziale Służby Celnej w 2014 r. zajmowano się łącznie 34 744 sprawami związanymi z przestępstwami skarbowymi. Wartość zajętych towarów i środków płatniczych w roku 2014 dokonanych przez Służbę Celną wynosi 525 742 028 zł, a w samym olsztyńskim oddziale kwota to 35 404 400 zł. Skonfiskowane towary z przemytu są dowodami w sprawach karnych skarbowych. Papierosy i alkohol się niszczy, natomiast rzeczy takie jak ubrania lub obuwie mogą być przekazane instytucjom zajmującym się pomocą charytatywną (A. Ruszczyk 2016, s. 30).

"Przejście graniczne pomiędzy Polską a Federacją Rosyjską zawsze było częstym miejscem zatrzymań, podczas których celnicy udaremnili" (M. Kraszewski 2016, s. 115):

• próbę przemytu 8000 paczek papierosów na przejściu granicznym w Bezledach (wartość 80 tys. złotych) - luty 2014
• próbę przemytu 100 tys. paczek papierosów na przejściu granicznym w Gołdapi (wartość prawie 1 milion złotych) - listopad 2012
• próbę przemytu 13,7 kg. bursztynu na przejściu granicznym w Grzechotkach (wartość oszacowano na 30 tys. złotych) - lipiec 2013
• próbę przemytu 7,3 kg suszu konopi indyjskich na przejściu granicznym w Gołdapi (wartość oszacowano na 250 tys. złotych)

To tylko kilka przykładów próby oszukania Skarbu Państwa przez przemytników. W 2014 roku przemytu samego paliwa, alkoholu i papierosów polscy celnicy na granicy polsko-rosyjskiej udaremnili na kwotę blisko 100 milionów złotych. A mówimy tu tylko o pewnej części polskiej granicy. Państwo traci na nie wykrytych przestępstwach dużo więcej niż w przypadku zarekwirowanych i udaremnionych próbach przemytu. Na dodatek wskazane wcześniej przytoczone liczby dotyczą tylko alkoholu, papierosów i paliwa. A narkotyki, których przemyt w ostatnich latach stał się bardzo popularny, są warte dużo więcej. W latach 2010-2014 nasze państwo mogło utracić ok. 100 milionów złotych, a mówimy tylko o granicy polsko-rosyjskiej (M. Kraszewski 2016, s. 115-116).

Przemyt — artykuły polecane

Połączenie lotnicze — Embargo — Żegluga morska — Farma fotowoltaiczna — Transport kolejowy — Samochód ciężarowy — Lot czarterowy — Transport samochodowy — Masowiec

Bibliografia

• Kluczyński M. (2014), Przeciwdziałanie procederom handlu ludźmi i przemytu migrantów w Polsce, Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, t.6, nr 11
• Kraszewski M. (2016), Straty Skarbu Państwa związane z przemytem na granicy Polsko-Rosyjskiej w latach 2010-2014, Kortowski Przegląd Prawniczy Monografie (KPP Monografie)
• Lewkowicz A. (2011), Metody przemycania narkotyków oraz sposoby ich rozpoznawania, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych, nr 4
• Listos P., Dylewska M., Gryzińska M. (2016), Sprzeczny z Konwencją Waszyngtońską przemyt zwierząt do Polski, Życie Weterynaryjne Katedra Anatomii Patologicznej Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
• Ruszczyk A. (2016), Przemyt celny jako przestępstwo skarbowe w Polsce i na terenie UE [w:] Prawo karne skarbowe - wybrane zagadnienia teorii i praktyki, Kortowski Przegląd Prawniczy Monografie
• Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy. Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.

Autor: Mateusz Słota