Cechy zespołu

Zespół to stała grupa społeczna (zbiorowość) ludzi o różnej liczbie członków. Wykonująca wspólną pracę, której członkowie posiadają wzajemnie uzupełniające się umiejętności pomocne i niezbędne w osiąganiu określonego wcześniej celu. Cel wymaga osobistego wkładu wysiłku każdego z członków oraz jest głównym motywatorem do działania w obrębie grupy, która musi postrzegać siebie jako kompletną całość. Cel wymaga również od każdego z członków podziału zadań oraz pracy w zespole. Nie zapominając jednak o ponoszeniu odpowiedzialności za podjęte wspólnie decyzje, oraz za ich pozytywne lub negatywne konsekwencje.

TL;DR

Artykuł omawia znaczenie i cykl życia zespołu, rodzaje zespołów, cechy zespołu oraz cechy skutecznego zespołu. Wskazuje, że skuteczny zespół powinien mieć przyjazną atmosferę, prowadzić dyskusje, formułować cele, akceptować odmienne zdania i podejmować decyzje na zasadzie konsensusu, a lider nie powinien dominować nad innymi.

Cykl życia zespołu

Faza tworzenia zespołu zawsze powiązana jest z przejściem kilku połączonych ze sobą etapów tworzenia zespołu , które możemy nazywać inaczej cyklem życia zespołu.

1. Etap pierwszy: formowanie lub faza wzajemnej akceptacji - najczęstszym uczuciem pojawiającym się w tej fazie to uczucie niepewności, wyczucia intencji i nastawienia innych członków zespołu. To odgadnięcie, które zachowania są akceptowane, a które nie. Dopuszczalne jest także ustalanie pierwszych zasad i reguł, oraz wytworzenie pierwszej, podstawowej struktury zespołu.
2. Etap drugi: buntowanie, podejmowanie decyzji i komunikacja lub czas konfrontacji interpersonalnych. - Jest to etap najbardziej niepewny, łatwo można doprowadzić do rozpadu zespołu bądź trwałych konfliktów. Na tym etapie uformowany już jest podział władzy w zespole (najczęściej jest to wybór lidera lub liderów), członkowie wzajemnie znają się lepiej co za tym idzie chętniej wyrażają swoje zdanie, dochodzi do konfliktów i konfrontacji wynikających z odmiennych poglądów. Może również dojść do buntowania się przeciw liderom lub zadaniom jakie zostają postawione poszczególnym członkom do wykonania.
3. Etap trzeci: normowanie - to faza w której każdy z członków zespołu zna już swoją pozycję w nim. Wzrasta aktywność członków, dochodzi do wymiany zdań ale przy tym do wspólnego porozumienia. Wytwarza się poczucie wspólnego celu, a co za tym idzie współpracownicy czują potrzebę jedności i partnerstwa w podejmowanych działaniach.
4. Etap czwarty: współdziałanie, nazywane również stadium kontroli i organizacji - Na tym etapie każdy z członków grupy zaczyna coraz bardziej entuzjastycznie podchodzić do powierzanych mu zadań oraz zaczyna chętniej dzielić się swoimi pomysłami i wiedzą, mając na uwadze dobro zespołu. W tej fazie cel nabiera rzeczywistego wymiaru (poprzez realizowane zadania) i staje się priorytetem. między członkami zespołu dochodzi do wzajemnej motywacji oraz działania zgodnie z zasadami ustalonymi w fazie formowania.
5. Etap piąty: zamknięcie - (dotyczy głównie zespołów projektowych ) ostatni, końcowy etap rozwoju zespołu. Zazwyczaj kończy się jego rozwiązaniem, które jest spowodowane osiągnięciem wcześniej zamierzonego celu. Członkowie mogą odczuwać rozluźnienie oraz podejmować nowe, inne wyzwania.

Rodzaje zespołów

M. Woodcock przeprowadził badania związane z analizą rozwoju grupy. Wyróżnił cztery sekwencje rozwoju zespołu:

1. Nieukształtowany - zespół w którym kierownik podejmuje kluczowe decyzje, wyrażanie opinii na forum zespołu jest raczej rzadko spotykane, a wyznaczane cele są niepewne
2. Eksperymentujący - wdrażana jest w nim introspekcja, otwarte podchodzenie do pojawiających się problemów, pomoc i wsparcie w obrębie grupy
3. Konsolidujący - zespół w którym cele są uzgodnione z wszystkimi członkami, zadania są jasne i zrozumiałe, a problemy rozwiązuje się za pomocą dyskusji.
4. Dojrzały - zespół w którym grupa szanuje i akceptuje samodzielny wkład i zaangażowanie poszczególnych członków, którzy ponoszą również odpowiedzialność za wykonywanie czynności na rzecz grupy. Zespół taki cechuje otwarte wyrażanie własnych opinii oraz stosowanie rozwiązań sugerowanych przez jego członków.

Cechy zespołu

Cechy zespołu to zbiór określonych warunków/wymagań, które musi spełniać dana zbiorowość aby móc nazwać ją zespołem, a także to co w późniejszej fazie pozwala nam odróżnić zespół od każdej innej grupy społecznej. Wyróżniamy takie jak:

• Określona struktura organizacyjna - w zależności od głównych zadań oraz możliwości poszczególnych członków mogą występować różne struktury podziału pracy. np. struktura ekspercka, w której każda z osób w zespole realizuje zadania w obrębie swoich kwalifikacji lub struktura kolektywna kiedy kwalifikacje wszystkich członków są podobne i razem wspólnie mogą rozwiązać pojawiający się problem
• Wspólny jasno określony cel - sprecyzowany cel czyli inaczej stan, który chce osiągnąć dany zespół pomaga określić jakie konkretne czynności i działania trzeba wdrożyć oraz jaki obrać kierunek prac aby była ona jak najbardziej pomyślna, a efekt finalny jak najbardziej satysfakcjonujący
• Ograniczona liczba członków - zazwyczaj jest to nie więcej niż 25 osób, w zespołach projektowych zdecydowanie mniej
• Zbiorowa odpowiedzialność za rezultaty pracy - zasada co do której, zarówno za porażkę jak i za sukces realizowanego przedsięwzięcia jest odpowiedzialna cała grupa, a nie poszczególne jednostki, które do niej należą
• Określone reguły komunikowania się w zespole - sukces zależy od odpowiedniej wymiany informacji między odpowiednimi członkami zespołu. Reguły zazwyczaj są określane przez kierownika projektu i dotyczą: czasu przekazywanych komunikatów, ich treści i zakresu oraz kanałów dystrybucji jakimi będą one przekazywane
• Podział zadań - jasno określona rola każdego z członków aby ich obowiązki jak najbardziej się od siebie różniły, zazwyczaj są one ustalane formalnie ale nie jest to warunek konieczny

Cechy skutecznego zespołu

Skutecznym zespołem możemy nazwać zespół posiadający wszystkie powyższe cechy. Cała jego złożona struktura oraz wybrane ścieżki działania muszą odpowiadać wymaganiom jakie zostają przed nim postawione do wykonania na samym początku.

Dauglas McGregor wybitny amerykański profesor oraz psycholog społeczny wyróżnił wszystkie cechy jakie powinien posiadać skuteczny zespół, są to:

• Przyjazna i rozluźniona atmosfera - całkowite pozbycie się oficjalności
• Prowadzenie wielu dyskusji na temat realizowanych zadań - każdy z członków zespołu powinien brać w nich udział
• Formułowanie zadań oraz celów w taki sposób żeby były one jak najbardziej przystępne oraz zaakceptowane przez każdego z członków muszą także prowadzić do ogólnego ich zadowolenia
• Każdy z członków może wyrazić swoje zdanie i zostanie przy tym wysłuchany - nawet w przypadku kiedy jego opinia jest w mniejszym lub większym stopniu krytyczna
• Odmienne zdania muszą zostać zaakceptowane - niejednomyślność jest akceptowana
• Decyzje podejmowane na zasadzie konsensusu - wszyscy członkowie zespołu posiadają ten sam wspólny cel
• Przywódca nie ma mocy dominacji nad pozostałymi członkami zespołu

Cechy zespołu — artykuły polecane

Etapy tworzenia zespołu — Praca zespołowa — Zespół projektowy — Grupa robocza — Rodzaje zespołów — Kształtowanie zespołu — Struktura zespołów projektowych — Zarządzanie zespołem — Facylitacja

Bibliografia

• Całek A., Jaśniok M., Kasperek K., Piłat M., ks. Polok G. (2011), Zarządzanie zespołem: motywacja i działanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice
• Ciekanowski Z. (2013), Pozyskiwanie pracowników do organizacji, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, nr 98
• Ćwik K. (2013), Praca zespołowa, Akademia rozwoju kompetencji pracowników HS, Wrocław
• Dereń A., Skonieczny J. (2016), Zarządzanie twórczością organizacyjną. Podejście procesowe, Difin, Warszawa
• Kromer B., Jackiewicz M. (2015), Role pracowników w tworzeniu efektywnego zespołu, Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, nr 19
• Penc J. (2011), Zachowania organizacyjne w przedsiębiorstwie. Kreowanie twórczego myślenia i aspiracji, Wolters Kluwer, Warszawa
• Zych A., Zych R. (2017), Szef w relacji z zespołem. Jak proces grupowy wpływa na psychologię teamu, Wydawnictwo Onepress, Warszawa

Autor: Klaudia Madejska