Notariusz: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Notariusz''' - (z łac. notarius) pisarz, w dawnej Polsce [[urzędnik]] sprawujący pieczę nad kancelarią królewską oraz [[proces archiwizacji|archiwum]]. Aktualnie to osoba sporządzająca [[akty prawne]] na żądanie stron. Jest to [[zawód]] zaufania publicznego, a osoba go sprawująca korzysta z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. | |||
Z uwagi na [[odpowiedzialność]] i powagę zawodu notariusz bez zgody rady właściwej izby notarialnej nie może podjąć innego [[zatrudnienie]] (z wyjątkiem pracy dydaktyczno - naukowej), nie może też wykonywać żadnych zadań, które w jakikolwiek sposób przeszkadzałyby w pełnieniu obowiązków albo godziły w powagę zawodu - mowa tu o handlu, przemyśle, doradztwie i pośrednictwie w interesach. | |||
Podstawowym aktem prawnym określającym sposób działania notariuszy jest [[ustawa]] z dnia 14 lutego 1991 roku - ''[[Prawo]] o notariacie''. | |||
==TL;DR== | |||
Notariusz to osoba sporządzająca akty prawne na żądanie stron, mająca zaufanie publiczne i korzystająca z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Notariusz pełni rolę zabezpieczania części stref obrotu cywilnoprawnego poprzez sporządzanie dokumentów urzędowych. Aby zostać notariuszem, trzeba spełnić określone kryteria, takie jak posiadanie obywatelstwa polskiego, ukończenie studiów prawniczych i złożenie egzaminu notarialnego. Notariusz ma wiele obowiązków, takich jak sporządzanie aktów notarialnych, poświadczeń, protokołów, czy sporządzanie innych czynności wynikających z przepisów. Istnieją jednak ograniczenia dotyczące dodatkowych zajęć i zrzeszania się w spółkach. | |||
==Rola notariusza== | ==Rola notariusza== | ||
Do najważniejszej roli notariusza należy [[zabezpieczenie]] części stref obrotu cywilnoprawnego. Do takich stref należą np. umowy sprzedaży. Wszystkie czynności których dokonuje notariusz zgodnie z prawem posiadają charakter dokumentów urzędowych. Notariusz nie świadczy usług adwokackich ani porad prawnych. Dokonuje on czynności notarialnych analogicznie do sądów<ref>Art. 79 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.)</ref> | |||
Do najważniejszej roli notariusza należy zabezpieczenie części stref obrotu cywilnoprawnego. Do takich stref należą np. umowy sprzedaży. Wszystkie czynności których dokonuje notariusz zgodnie z prawem posiadają charakter dokumentów urzędowych. Notariusz nie świadczy usług adwokackich ani porad prawnych. Dokonuje on czynności notarialnych analogicznie do sądów | |||
==Powołanie notariusza== | ==Powołanie notariusza== | ||
| Linia 35: | Linia 20: | ||
* pracować w charakterze asesora notarialnego co najmniej 3 lata, | * pracować w charakterze asesora notarialnego co najmniej 3 lata, | ||
* mieć ukończone 26 (po przekroczeniu 70 rż notariusz jest odwoływany). | * mieć ukończone 26 (po przekroczeniu 70 rż notariusz jest odwoływany). | ||
Notariusza powołuje i wyznacza miejsce jego kancelarii Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej. Podczas powoływania notariusz składa przyrzeczenie: "''Ślubuję uroczyście jako notariusz powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy państwowej i zawodowej, w postępowaniu swym kierować się zasadami godności, honoru i uczciwości''<ref>Ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku ''Prawo o notariacie''.</ref> | |||
Notariusza powołuje i wyznacza miejsce jego kancelarii Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej. Podczas powoływania notariusz składa przyrzeczenie: "''Ślubuję uroczyście jako notariusz powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy państwowej i zawodowej, w postępowaniu swym kierować się zasadami godności, honoru i uczciwości''<ref>Ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku ''Prawo o notariacie''.</ref> | |||
Miejscem pracy notariusza jest kancelaria notarialna, ale w wyjątkowych sytuacjach akty notarialne mogą zostać sporządzone w innym miejscu. | Miejscem pracy notariusza jest kancelaria notarialna, ale w wyjątkowych sytuacjach akty notarialne mogą zostać sporządzone w innym miejscu. | ||
<google>n</google> | |||
==Obowiązki notariusza== | ==Obowiązki notariusza== | ||
'''Do obowiązków notariusza należy:''' | '''Do obowiązków notariusza należy:''' | ||
* sporządzanie aktów notarialnych, | * sporządzanie aktów notarialnych, | ||
| Linia 52: | Linia 37: | ||
* sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów, | * sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów, | ||
* sporządzanie na żądanie stron, [[projekt]]ów aktów, oświadczeń i innych dokumentów, | * sporządzanie na żądanie stron, [[projekt]]ów aktów, oświadczeń i innych dokumentów, | ||
* sporządzanie innych czynności wynikających z odrębnych przepisów | * sporządzanie innych czynności wynikających z odrębnych przepisów<ref>Art. 79 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.)</ref> | ||
Akty sporządzane przez notariusza są traktowane jako dokumenty urzędowe - zasadniczo spisywane w języku polskim, jednak na żądanie strony - w języku obcym. Ich treść objęta jest tajemnicą obowiązującą także po odwołaniu notariusza | Akty sporządzane przez notariusza są traktowane jako dokumenty urzędowe - zasadniczo spisywane w języku polskim, jednak na żądanie strony - w języku obcym. Ich treść objęta jest tajemnicą obowiązującą także po odwołaniu notariusza<ref>Art. 2 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.</ref> | ||
'''Obowiązki dla sądów powszechnych''' | '''Obowiązki dla sądów powszechnych''' | ||
Oprócz obowiązków wymienionych wyżej, notariusz może realizować pewne czynności przypisane dla sądów powszechnych: | Oprócz obowiązków wymienionych wyżej, notariusz może realizować pewne czynności przypisane dla sądów powszechnych: | ||
* sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia | * sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia | ||
* sporządzanie postanowień sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku | * sporządzanie postanowień sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku<ref>Wrzecionek R.(2012) "Czynności notarialne w prawie spółek" Wydawnictwo Wolters Kluwer, Polska.</ref> | ||
==Wybrane ograniczenia== | ==Wybrane ograniczenia== | ||
Dotyczą one brania dodatkowych czynności oraz zrzeszania się w postaci spółek. | Dotyczą one brania dodatkowych czynności oraz zrzeszania się w postaci spółek. | ||
* kategoryczne-podejmowanie zajęć mogących prowadzić do przeszkadzania w wykonywaniu swoich obowiązków lub mogłoby uchybiać ważności wykonywanego zawodu, w szczególności zajmowanie się handlem, przemysłem i doradzaniem w interesach, | * kategoryczne-podejmowanie zajęć mogących prowadzić do przeszkadzania w wykonywaniu swoich obowiązków lub mogłoby uchybiać ważności wykonywanego zawodu, w szczególności zajmowanie się handlem, przemysłem i doradzaniem w interesach, | ||
* względne-podejmowanie się pracy bez otrzymania wcześniejszej zgody rady właściwej izby notarialnej, wyjątek stanowi zatrudnienie o charakterze pracownika naukowo dydaktycznego lub jednego z tych, | * względne-podejmowanie się pracy bez otrzymania wcześniejszej zgody rady właściwej izby notarialnej, [[wyjątek]] stanowi zatrudnienie o charakterze pracownika naukowo dydaktycznego lub jednego z tych, | ||
* dopuszcza się prowadzenie działalności dwóch lub kilku notariuszy w ramach jednej firmy w spółce cywilnej lub partnerskiej, jednak z ograniczeniem do możliwości kształtowania odpowiedzialności | * dopuszcza się prowadzenie działalności dwóch lub kilku notariuszy w ramach jednej firmy w spółce cywilnej lub partnerskiej, jednak z ograniczeniem do możliwości kształtowania odpowiedzialności<ref>Art. 19 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.</ref> | ||
==Taksa notarialna== | ==Taksa notarialna== | ||
Za wykonaną pracę notariuszowi przysługuje [[wynagrodzenie]], zwykle określone na podstawie umowy z [[klient]]em. Minister Sprawiedliwości określa maksymalne stawki taksy notarialnej, i tak nie może ona przekroczyć 6 - krotności przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku | Za wykonaną pracę notariuszowi przysługuje [[wynagrodzenie]], zwykle określone na podstawie umowy z [[klient]]em. Minister Sprawiedliwości określa maksymalne stawki taksy notarialnej, i tak nie może ona przekroczyć 6 - krotności przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku<ref>[[Rozporządzenie]] Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. z późn. zm.</ref> | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Radca prawny]]}} — {{i5link|a=[[Komornik]]}} — {{i5link|a=[[Rzecznik konsumentów]]}} — {{i5link|a=[[Doradztwo podatkowe]]}} — {{i5link|a=[[Makler]]}} — {{i5link|a=[[Rzecznik ubezpieczonych]]}} — {{i5link|a=[[Komisja Papierów Wartościowych i Giełd]]}} — {{i5link|a=[[Biegły rewident]]}} — {{i5link|a=[[Postępowanie sądowe]]}} }} | |||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| Linia 75: | Linia 62: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* [ | <noautolinks> | ||
* [ | * ''Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170002457 Dz.U. 2017 poz. 2457] | ||
* [ | * ''Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie.'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19910220091 Dz.U. 1991 nr 22 poz. 91] | ||
* Wrzecionek R.(2012) | * ''Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19640430296 Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296] | ||
* Wrzecionek R. (2012), ''Czynności notarialne w prawie spółek'', Wolters Kluwer, Polska | |||
</noautolinks> | |||
{{a|Małgorzata Krzemińska, Karolina Bednarczyk}} | {{a|Małgorzata Krzemińska, Karolina Bednarczyk}} | ||
[[en:Notary]] | [[en:Notary]] | ||
[[Kategoria: | [[Kategoria:Zawody prawnicze]] | ||
{{#metamaster:description|Notariusz - osoba sporządzająca akty prawne. Zawód zaufania publicznego.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 00:08, 22 lis 2023
Notariusz - (z łac. notarius) pisarz, w dawnej Polsce urzędnik sprawujący pieczę nad kancelarią królewską oraz archiwum. Aktualnie to osoba sporządzająca akty prawne na żądanie stron. Jest to zawód zaufania publicznego, a osoba go sprawująca korzysta z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
Z uwagi na odpowiedzialność i powagę zawodu notariusz bez zgody rady właściwej izby notarialnej nie może podjąć innego zatrudnienie (z wyjątkiem pracy dydaktyczno - naukowej), nie może też wykonywać żadnych zadań, które w jakikolwiek sposób przeszkadzałyby w pełnieniu obowiązków albo godziły w powagę zawodu - mowa tu o handlu, przemyśle, doradztwie i pośrednictwie w interesach.
Podstawowym aktem prawnym określającym sposób działania notariuszy jest ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie.
TL;DR
Notariusz to osoba sporządzająca akty prawne na żądanie stron, mająca zaufanie publiczne i korzystająca z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Notariusz pełni rolę zabezpieczania części stref obrotu cywilnoprawnego poprzez sporządzanie dokumentów urzędowych. Aby zostać notariuszem, trzeba spełnić określone kryteria, takie jak posiadanie obywatelstwa polskiego, ukończenie studiów prawniczych i złożenie egzaminu notarialnego. Notariusz ma wiele obowiązków, takich jak sporządzanie aktów notarialnych, poświadczeń, protokołów, czy sporządzanie innych czynności wynikających z przepisów. Istnieją jednak ograniczenia dotyczące dodatkowych zajęć i zrzeszania się w spółkach.
Rola notariusza
Do najważniejszej roli notariusza należy zabezpieczenie części stref obrotu cywilnoprawnego. Do takich stref należą np. umowy sprzedaży. Wszystkie czynności których dokonuje notariusz zgodnie z prawem posiadają charakter dokumentów urzędowych. Notariusz nie świadczy usług adwokackich ani porad prawnych. Dokonuje on czynności notarialnych analogicznie do sądów[1]
Powołanie notariusza
Aby zostać notariuszem należy spełnić określone kryteria:
- posiadać obywatelstwo Polskie i korzystać w pełni z praw cywilnych i obywatelskich,
- mieć nieskazitelny charakter i dawać rękojmie prawidłowego wykonywania zawodu notariusza,
- ukończyć wyższe studia prawnicze w RP i uzyskać tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w RP,
- odbyć aplikację notarialną,
- złożyć egzamin notarialny,
- pracować w charakterze asesora notarialnego co najmniej 3 lata,
- mieć ukończone 26 (po przekroczeniu 70 rż notariusz jest odwoływany).
Notariusza powołuje i wyznacza miejsce jego kancelarii Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej. Podczas powoływania notariusz składa przyrzeczenie: "Ślubuję uroczyście jako notariusz powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy państwowej i zawodowej, w postępowaniu swym kierować się zasadami godności, honoru i uczciwości[2]
Miejscem pracy notariusza jest kancelaria notarialna, ale w wyjątkowych sytuacjach akty notarialne mogą zostać sporządzone w innym miejscu.
Obowiązki notariusza
Do obowiązków notariusza należy:
- sporządzanie aktów notarialnych,
- sporządzanie aktów poświadczeń dziedziczenia,
- sporządzanie poświadczeń,
- doręczanie oświadczeń,
- spisywanie protokołów,
- sporządzanie protestów weksli i czeków,
- przyjmowanie na przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów wartościowych,
- sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów,
- sporządzanie na żądanie stron, projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów,
- sporządzanie innych czynności wynikających z odrębnych przepisów[3]
Akty sporządzane przez notariusza są traktowane jako dokumenty urzędowe - zasadniczo spisywane w języku polskim, jednak na żądanie strony - w języku obcym. Ich treść objęta jest tajemnicą obowiązującą także po odwołaniu notariusza[4]
Obowiązki dla sądów powszechnych
Oprócz obowiązków wymienionych wyżej, notariusz może realizować pewne czynności przypisane dla sądów powszechnych:
- sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia
- sporządzanie postanowień sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku[5]
Wybrane ograniczenia
Dotyczą one brania dodatkowych czynności oraz zrzeszania się w postaci spółek.
- kategoryczne-podejmowanie zajęć mogących prowadzić do przeszkadzania w wykonywaniu swoich obowiązków lub mogłoby uchybiać ważności wykonywanego zawodu, w szczególności zajmowanie się handlem, przemysłem i doradzaniem w interesach,
- względne-podejmowanie się pracy bez otrzymania wcześniejszej zgody rady właściwej izby notarialnej, wyjątek stanowi zatrudnienie o charakterze pracownika naukowo dydaktycznego lub jednego z tych,
- dopuszcza się prowadzenie działalności dwóch lub kilku notariuszy w ramach jednej firmy w spółce cywilnej lub partnerskiej, jednak z ograniczeniem do możliwości kształtowania odpowiedzialności[6]
Taksa notarialna
Za wykonaną pracę notariuszowi przysługuje wynagrodzenie, zwykle określone na podstawie umowy z klientem. Minister Sprawiedliwości określa maksymalne stawki taksy notarialnej, i tak nie może ona przekroczyć 6 - krotności przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku[7]
| Notariusz — artykuły polecane |
| Radca prawny — Komornik — Rzecznik konsumentów — Doradztwo podatkowe — Makler — Rzecznik ubezpieczonych — Komisja Papierów Wartościowych i Giełd — Biegły rewident — Postępowanie sądowe |
Przypisy
- ↑ Art. 79 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.)
- ↑ Ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie.
- ↑ Art. 79 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.)
- ↑ Art. 2 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.
- ↑ Wrzecionek R.(2012) "Czynności notarialne w prawie spółek" Wydawnictwo Wolters Kluwer, Polska.
- ↑ Art. 19 ustawy Prawo o notariacie (Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 listopada 1996 r. z późn. zm.
Bibliografia
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej Dz.U. 2017 poz. 2457
- Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie. Dz.U. 1991 nr 22 poz. 91
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
- Wrzecionek R. (2012), Czynności notarialne w prawie spółek, Wolters Kluwer, Polska
Autor: Małgorzata Krzemińska, Karolina Bednarczyk
