Ryzyko rynkowe

Ryzyko rynkowe
Polecane artykuły
Ryzyko stopy procentowej Hedging finansowy VAR Kapitał spekulacyjny LBO Ryzyko pogodowe Spread Instrument pochodny Ryzyko operacyjne

Ryzyko rynkowe określane jako ryzyko cenowe - jest to ryzyko poniesienia strat na pozycjach bilansowych i pozabilansowych na skutek zmian cen rynkowych, stawek procentowych, kursów wymiany walut oraz wartości cen akcji.Regulacje nadzorcze w Polsce definiują ryzyko rynkowe jako stratę na utrzymywanych pozycjach w instrumentach bazowych z tytułu zmian właściwości cenowych. Bank zobowiązany jest do rynkowej wyceny składników swojego majątku, które są przeznaczone do obrotu. Powoduje to natychmiastowe uświadomienie sobie możliwości strat, bez względu na to czy bank zatrzymuje środki w portfelu, czy też je sprzedaje.

Specyfika ryzyka rynkowego przejawia się w jego strukturze, metodzie pomiaru i strategii sterowania

Źródła ryzyka

Bank może ponosić ryzyko rynkowe dotyczące:

• akcji,
• towarów (np. pszenicy, ropy naftowej),
• walut (wynikające ze zmienności kursów),
• papierów dłużnych (instrumenty finansowe o stałej lub zmiennej stopie procentowej np. obligacje),
• dłużnych instrumentów pochodnych (FRA, opcje i kontrakty futures na instrumenty dłużne, swapy walutowe i na stopę procentową, walutowe kontrakty forward),
• udziałowych instrumentów pochodnych (swapy akcyjne, opcje i kontrakty futures na indeksy, opcje na kontrakty futures, warranty).

Rodzaje ryzyka rynkowego

Ryzyko rynkowe można podzielić na liczne podkategorie. Najważniejsze rodzaje ryzyka rynkowego to:

• ryzyko stopy procentowej,
• ryzyko walutowe,
• ryzyko zmian cen towarów i akcji.

Ryzyko stopy procentowej - jest to stopień zagrożenia pozycji finansowych banku na skutek niekorzystnych zmian stóp procentowych na rynku.Ekspozycja stopy procentowej pojawia się w trakcie niezgodności w planie przeszacowania aktywów i pasywów banku.

Ryzyko walutowe - jest to niebezpieczeństwo pogorszenia się sytuacji finansowej banku na skutek niekorzystnej zmiany kursu walutowego.Z punktu widzenia jego źródeł i sposobów przejawiania możemy rozróżnić:

• ryzyko makroekonomiczne - (wynika z wpływu zmian kursów walutowych na makroekonomiczne warunki gospodarowania)
• ryzyko transakcyjne - wynika z uczestnictwa banku na rynku walutowym
• ryzyko bilansowe (alokacyjne) - wynika ze struktury należności i zobowiązań banku pod względem różnych walut w wyniku zmienności ich kursów

Ryzyko zmian cen towarów i akcji - jest to ryzyko spadku cen towarów i instrumentów finansowych, które są przedmiotem handlu.

Zarządzanie ryzykiem rynkowym

W celu minimalizacji ryzyka rynkowego opracowano kilka metod zarządzania tym ryzykiem. Najważniejsze z nich to:

• metoda RAROC (Risk Adjusted Return on Capital)
• metoda VAR (Value at Risk)

Metoda RAROC polega na oszacowaniu zwrotu z kapitału skorygowanego o ryzyko, jest wykorzystywana do zarządzania jednostkami biznesowymi wchodzącymi w skład banku (dzięki niej ocenia się ich rentowność).

Metoda VAR skupia się na wyznaczeniu wartości, która pozwala stwierdzić, czy bank ma wystarczające fundusze na pokrycie ewentualnych strat związanych z ryzykiem rynkowym. W celu uwiarygodnienia wyników związanych z tą metodą banki stosują dodatkowo analizę scenariuszy i testy napięć. Na początku opracowuje się niekorzystne scenariusze, a następnie w wyniku testu napięć ustala się maksymalne straty, na jakie narażony jest portfel banku.

Metody szacowania ryzyka rynkowego

Podstawowymi metodami służącymi do szacowania ryzyka kredytowego są:

• metody analityczne
• metody symulacji historycznej
• metody Monte Carlo

Przykłady błędów w zarządzaniu ryzykiem rynkowym

• błędy związane z nieprawidłowym pomiarem ryzyka
• błędy wynikające z niewłaściwej organizacji procesów i procedur w instytucji finansowej najprościej mówiąc są to błędy związane z nieprawidłowym zachowaniem ludzkim, często wynikają z niewłaściwych bodźców.

Bibliografia

• Cicirko T. , Adekwatność kapitałowa instytucji bankowych na tle kryzysów światowych , Studia i prace kolegium zarządzania i finansów, Nr 108\2011, s.28
• Górski M. Rynkowy system finansowy , Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2013
• Heffernan S. Nowoczesna Bankowość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007, s. 131,171,185
• Iwanowicz - Drozdowska M. Zarządzanie ryzykiem bankowym , Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2012
• Lewandowski D. Nowe ryzyka bankowe a nadzór bankowy, Wydawnictwo Tutor, Warszawa, 1995, s. 123
• Patterson R. Kompendium terminów bankowych, Business Press, Warszawa, 1999, s. 182
• Szczepankiewicz E. I., Informacje tworzące wartość rynkową w raportowaniu biznesowym , Kwartalnik nauk o przedsiębiorstwie , Nr 3\2013

Autor: Mariusz Krzysztofek, Katarzyna Boduszek