Kontrakt forward

Kontrakty forward, tak jak future, dotyczą kupna lub sprzedaży aktywów po określonej cenie w przyszłości. Różnica między tymi dwoma typami kontraktów jest to, iż kontrakty forward nie są przedmiotem obrotu giełdowego. Jest to jedynie porozumienie między dwiema instytucjami finansowymi lub pomiędzy instytucja a klientem (J. Hull 1998, s. 190).

Pozycję długą w kontrakcie zajmuje ten, kto godzi się na zakup aktywów w ustalonym dniu, po ustalonej w kontrakcie cenie. Druga strona zajmuje pozycję krótką, zobowiązując się do sprzedaży aktywów w ustalonym dniu, po ustalonej w kontrakcie cenie. Rynek forward nie ma fizycznej lokalizacji w przeciwieństwie do rynku future, który odbywa się w budynkach zorganizowanych giełd finansowych (N. Battley 1998, s. 67).

Kontrakty forward nie muszą spełniać warunków ustalanych przez giełdy, nie podlegają tez codziennej operacji marking to market (zmiana salda na rachunkach zabezpieczających po zamknięciu sesji). Obie strony uzgadniają rozliczenie transakcji w dniu dostawy. W wypadku kontraktu forward, większość kontraktów jest realizowana w postaci dostawy towaru lub rozliczenia gotówkowego (J. Hull 1998, s. 190).

TL;DR

Kontrakty forward to umowy pomiędzy dwiema instytucjami finansowymi lub instytucją a klientem, dotyczące kupna lub sprzedaży aktywów w przyszłości. Różnią się od kontraktów future tym, że nie są przedmiotem obrotu giełdowego. Kontrakty forward ułatwiają planowanie gospodarcze, umożliwiając ustalenie ceny i terminu dostawy towarów. Mają strukturę określoną przez kwotę, walutę, daty transakcji, rozliczenia i zapadalności oraz cenę wykonania. Przykład kontraktu forward dotyczy sprzedaży obligacji, gdzie nabywca osiąga dochód, jeżeli kurs obligacji w momencie realizacji kontraktu jest wyższy niż cena forward. W przeciwnym przypadku ponosi stratę.

Czym są kontrakty forward

Kontrakty forward znane są od bardzo dawna. Zdaniem historyków pojawiły się już w XII wieku we Francji, kiedy to kupcy flamandzcy kupcy przybywający na jarmarki do Szampanii używali listów de faire, czyli umów na dostarczenie towarów w późniejszym terminie.

Początkowo zawierane były między farmerami a handlarzami i przetwórcami na określoną ilość towarów związanych z rolnictwem (np. zboża, ryż, bydło), które miały być dostarczone odbiorcy po wcześniej ustalonej cenie.

Kontrakty forward znacznie ułatwiały gospodarowanie: po ich zawarciu farmerzy z góry wiedzieli, po jakiej cenie będą mogli sprzedać swoje produkty, a nabywcy mieli gwarancję otrzymania towaru określonej jakości po ustalonej wcześniej cenie w zaplanowanym terminie.

Na skutek różnic między cenami kształtującymi się na rynku w momencie rozliczenia transakcji a cenami uprzednio uzgodnionymi tylko jedna ze stron zarabiała, jednak obie miały znacznie ułatwione planowanie: farmerzy wiedzieli, ile mogą zainwestować w produkcję, aby była opłacalna, a handlarze i przetwórcy - - po ile powinni oferować towar (lub wytworzone z jego zastosowaniem produkty) kolejnym nabywcom.

Struktura kontraktu forward

• Kwota i waluta kontrektu lub kredytu czy depozytu,
• Data transakcji - data zawarcia kontraktu,
• Termin ustalenia stopy rozliczenia,
• Termin rozliczenia - data rozpoczęcia okresu kontraktu i dokonywania płatności za kontrakt,
• Termin zapadalności - termin wygaśnięcia kontraktu,
• Okres kontraktu - termin kredytu /depozytu - okres od terminu rozpoczęcia do terminu zapadalności,
• Cena wykonania - uzgodniona przyszła cena lub stopa procentowa (wyrażona w procentach w stosunku rocznym) dla określonego kontraktu,

Przykład kontraktu forward

Przedmiotem kontraktu forward jest sprzedaż obligacji skarbu państwa z trzyletnim terminem wykupu i rocznych kuponach w wysokości 60 zł. Zakładamy, że kontrakt ten wygasa po miesiącu i aktualnie obligacje są sprzedawane po cenie 100zł i przyniosą 20% do momentu wykupu. Bieżąca cena forward dla obligacji trzyletnich w omawianym kontrakcie jest równa około102zł. Rozpatrywany kontrakt przewiduje zakup 1000 obligacji po miesiącu w cenie 102zł za obligację. Jeżeli w momencie realizacji kontraktu kurs obligacji jest wyższy niż cena forward nabywca tego kontraktu osiąga dochód. Może on po otrzymaniu obligacji po cenie natychmiast je sprzedać na rynku spot (po cenie spot). Jeżeli cena spot w momencie realizacji kontraktu byłaby równa 110zł wówczas dochód posiadacza długiej pozycji będzie wynosił: (110-102) * 1000 = 8000zł. Jeżeli natomiast cena obligacji będzie w dniu realizacji kontraktu niższa niż 102zł. wówczas posiadacz kontraktu poniesie stratę. Wynika to z tego, że musi on kupić na rynku obligacje drożej niż mógłby kupić na rynku spot. Przy cenie spot równej 98zł jego strata będzie równa: (98-102) * 1000 = - 4000zł. Z rysunku wynika, że dochód posiadacza kontraktu forward jest nieograniczony natomiast maksymalna strata może być równa wartości całego kontraktu (tutaj 102zl) Na omawiany przykład można również spojrzeć z pozycji sprzedającego. Widać wyraźnie, że jest to sytuacja odwrotna niż w poprzednim przypadku. Wynika to z prostej zależności, że dochód posiadacza krótkiej pozycji jest stratą posiadacza długiej pozycji i na odwrót. Zatem sprzedający kontrakt może zarobić maksymalnie wartość tego kontraktu natomiast jego ewentualna strata jest nieograniczona.

Kontrakt forward — artykuły polecane

Transakcja rzeczywista — Opcja — Murabaha — Opcja CALL — Kontrakt terminowy — Kontrakt future — Depozyt zabezpieczający — Zlecenie z limitem ceny — Kontrakt FRA

Bibliografia

• Battley N. (1998), Kontrakty futures i opcje na giełdach towarowych. Wprowadzenie, Wydawnictwo K.E.Liber, Warszawa
• Bennett D. (2000), Ryzyko walutowe - instrumenty i strategie zabezpieczające, Wydawnictwo ABC, Warszawa
• Crawford B., Biduyt S. (1998), Instrumenty pochodne. Narzędzie podejmowania decyzji finansowych, K.E. LIBER, Warszawa
• Hull J. (1998), Kontrakty terminowe i opcje. Wprowadzenie, Wydawnictwo finansowe WIG-Press, Warszawa
• Kolb R. (1997), Wszystko o instrumentach pochodnych, WIG-Press, Warszawa
• Misztal P. (2004), Zabezpieczenie przed ryzykiem zmian kursu walutowego, Difin, Warszawa
• Młynarski S. (1999), Rynek opcji. Pomocnicze materiały dydaktyczne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Polański Z. (2008), System finansowy w Polsce, PWN, Warszawa
• Szelągowska A. (red.) (2007), Instytucje rynku finansowego w Polsce, CeDeWu, Warszawa
• Więckowska M. (2013), Zarządzanie ryzykiem ekologicznym determinowanym działalnością antropogeniczną w zakresie emisji dwutlenku węgla do atmosfery, Ekonomia i środowisko, 1(44)

Autor: Magadalena Klejmont, Klaudia Dębakowska