Marksizm

Marksizm
Polecane artykuły
Społeczeństwo informacyjne Klasa średnia Indywidualizm Nierówności społeczne Jakość pracy Paternalizm Profesjonalizm Funkcjonalizm Potrzeba afiliacji

Marksizm jest to nurt filozoficzny, bazowany na twórczości Karola Marksa oraz Fryderyka Engelsa. Poprzez powiązania Marksizmu z polityką oraz ideologią państwową, termin ten posiada wiele znaczeń. Dzięki temu, termin ten stał się światopoglądem bardzo intensywnie rozwijanym i popularyzowanym na początku XX wieku (J. Dobieszewski 2006, s. 1). Filozofia ta, jest oparta o teorię ewolucji stworzoną przez Karola Darwina, materializm, oraz francuską utopię socjalistyczną (D. Łażewska 2009, s. 19).

Pojmowanie Rzeczywistości

W Marksizmie monopol rzeczywistości posiada materia, rozumiana jako świat otaczający człowieka (przyroda), społeczeństwo wraz z jego instytucjami i produktami kultury, czyli świadomość oraz etyka. Podstawową cechą tejże materii jest jej nieprzerwalny rozwój, który jest kierowany przez prawa dialektyczne. Oznacza to, iż każde twierdzenie posiada swoje zaprzeczenie, z których powstaje synteza stanowiąca twierdzenie w kolejnym momencie rozwoju materii. Wyróżnia się trzy prawa dialektyczne, w zgodzie z teorią Karola Marksa

• Prawo przechodzenia zmian ilościowych w jakościowe
• Prawo negacji negacji
• Prawo jedności przeciwieństw (D. Łażewska 2009, s. 19-20)

Rzeczywistość społeczna

Prawa dialektyczne zostały przez marksizm wykorzystane do rzeczywistości społecznej. Według Karola Marksa społeczeństwo składało się z

• Siły wytwórczej – jest to wiedza, umiejętności oraz siła fizyczna człowieka, konieczna do tworzenia nowych technologii
• Produkcji – rozumianej jako zarządzanie procesami wytwórczymi, przepływ dóbr oraz stosunki pomiędzy podmiotami produkcyjnymi
• Nadbudowy (aspekt społeczny) – ustrój ekonomiczny

Według marksizmu rozwój społeczny napędzany jest przez konflikty. Wynikają one z niedopasowania potrzeb ludzkich, a możliwościami ich zaspokojenia. Sytuacja ta jest spowodowana określonym poziomem ilości dóbr w gospodarce oraz nieograniczonymi potrzebami. Kolejnym z konfliktów jest niedopasowanie produkcji do wiedzy, umiejętności i możliwości pracowników. Konflikt ten jest bezpośrednia przyczyną rewolucji społecznej, która ma spowodować dopasowanie produkcji do czynnika ludzkiego (D. Łażewska 2009, s. 20-21).

Teoria Człowieka

Według marksizmu człowiek jest elementem stworzonym przez przyrodę oraz uwarunkowania społeczno-historyczne. Wynika z tego, że istota ludzka jest zmienna i każdy człowiek nabywa „człowieczeństwo”. Cechy poszczególnych ludzi, wynikają zatem z warunków w jakich przebywają, co sprawia, że natura ludzka posiada wymiar historyczny (D. Łażewska 2009, s. 22).

Marksizm określa pracę jako główny czynnik rozwoju człowieka. Dzięki niej, człowiek nabywa swoje człowieczeństwo i się rozwija. Praca jest rozumiana jako celowe wykorzystywanie natury, w celu zaspokojenia potrzeb bytowych (D. Łażewska 2009, s. 22).

Etyka Według Marksizmu

Marksizm za najwyższą wartość uznaje człowieka. Każda osoba powinna mieć równe szanse w samorealizacji, poprzez dostęp do edukacji, pracy oraz dóbr. Karol Marks był zwolennikiem egalitaryzmu, czyli równości pomiędzy ludźmi. Uważał on, że normy moralne nie są wieczne, a każda klasa wytworzyła swoiste zasady poprzez przynależność do określonej grupy. Takimi normami są

• Indywidualizm
• Kolektywizm

Dzięki współpracy oraz samorealizacji, ludzie nie będą się uważać za lepszych od innych oraz osiągną wyjątkowość w społeczeństwie. Warunkiem spełnienia tych zasad jest wywołanie rewolucji proletariackiej, która zniosła by wyzyskiwanie i zniewolenie człowieka, dając mu możliwość zbudowania nowoczesnego społeczeństwa ludzi wolnych i równych (D. Łażewska 2009, s. 22-23).

Bibliografia

• Dobieszewski J. (2006), Marksizm i neomarksizm, w: Filozofia współczesna, „Oficyna Wydawnicza Branta”, Gawor L. (red), Stachowski Z. (Red)
• Ingo E. (2018), Pomiędzy Marksem, marksizmem i marksizmami: sposoby odczytania teorii Marksa. „Tekstoteka Filozoficzna"
• Łażewska D. (2009), Współczesne Koncepcje Filozofii i Etyki, „Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi”
• Obolevitch, T. (2018), Od Marksizmu do Idealizmu. Transformacja Recepcji Marksa w Twórczości Siemiona Franka, „Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris”, (40), 104-128

Autor: Wojciech Szabla