Zasada Pareto
Zasada Pareto (ang. Pareto principle) mówi o tym, że 80% wyników wypływa tylko z 20% przyczyn. Interpretacja tej zasady pokazuje, iż mniejszymi środkami oraz wysiłkiem można osiągnąć dużo większe korzyści czy efekty. Najczęściej zasada ta, nazywana jest zasadą 80/20.[1]
Liczb 20 i 80 nie powinno się traktować jako jedyne rozwiązanie, najczęściej są one tylko pojawiającą się proporcją w obserwacjach, równie dobrze może to być większa lub mniejsza proporcja. Zasada ta posiada jedno słuszne stwierdzenie - nie zdarza się aby 100% nakładów przyniosło 100% efektów. Biorąc pod uwagę tą zasadę, należy wychwycić te czynności, które kreują największe efekty (pomijając przy tym inne, mniej wartościowe), optymalizując w ten sposób nasze działania[2]
Inne nazwy stosowane do określenia Zasady Pareto:
- reguła Pareto,
- zasada 80 20 lub zasada 20 80,
- zasada Pareta 60 40,
- prawo Pareto (ang. Pareto law).
TL;DR
Zasada Pareto, znana również jako zasada 80/20, mówi o tym, że 80% wyników pochodzi z 20% przyczyn. Zasada ta została sformułowana przez włoskiego ekonomistę Markiza Vilfredo Pareto w 1897 roku. Może być stosowana w różnych obszarach działalności, aby osiągnąć większe efekty przy mniejszych nakładach. Przykłady zastosowania tej zasady to analiza problemów, zysków, sprzedaży, wypadków itp. Analiza Pareto polega na badaniu relacji między dwoma zbiorami danych i może być wykorzystana do identyfikacji najważniejszych czynników wpływających na analizowane zjawisko.
Sformułowanie zasady Pareto
Schemat leżący u podstaw tej zasady odkrył w roku 1897, włoski ekonomista i socjolog Markiz Vilfredo Federico Damaso Pareto (1848-1923). W trakcie swoich badań przyglądał się on schematom dochodów i bogactwa w dziewiętnastowiecznej Anglii. Zauważył przy tym, że badane przez niego obszary cechowały się wieloma schematami. Jako pierwsze zauważył, że większość dochodów i bogactwa przypada na mniejszość ludzi. Analizując ten fakt, odkrył dwa kolejne, które były bardziej znaczące. Spostrzegł stałą matematyczną relację między liczbą ludzi a wielkością ich dochodów czy bogactwa, która była przewidywalnie niezrównoważona. Następnie pokazał powtarzalność tego schematu nierównowagi - bez względu na to czy badał dane z różnych krajów czy też historyczne lub dostępne w jego czasach, powtarzał się ten sam schemat nierównowagi. Niestety Pareto, mimo szerokiego zastosowania i dużego znaczenia swego odkrycia, bardzo źle je opisał. Dopiero w 1951 r. Joseph Juran (1904-2008) opublikował "Quality Control Handbook", w którym zawarł zasadę "kluczowych nielicznych i błahych licznych".[1] Opisał on większą ilość zjawisk za jej pomocą, oto ich przykłady:
- "80% problemów jest powodowanych przez 20% przyczyn,
- 80% zysków wnosi 20% klientów,
- 80% sprzedaży jest generowane przez 20% sprzedawców,
- 80% wypadków jest powodowanych przez 20% kierowców,
- i najistotniejsze: 20% zadań zabiera 80% czasu".[2]
Zastosowanie zasady Pareto
Zasada Pareto jest bardzo uniwersalna, przez co jest wykorzystywana niemal w każdym obszarze działalności firmy, co daje jej usprawnienie strategiczne oraz finansowe. Richard Koch wyznaczył 10 najważniejszych obszarów w działalności gospodarczej, w których stosuje się zasadę Pareto (80/20). Oto one:
- "Strategia
- Jakość
- Ograniczanie kosztów i poprawa obsługi
- Marketing
- Sprzedaż
- Technologia informacyjna
- Podejmowanie decyzji i analiza
- Zarządzanie zapasami
- Zarządzanie projektami
- Negocjacje"[3]
Przykład analizy Pareto
Analiza Pareto (80/20) "polega na badaniu relacji pomiędzy dwoma zbiorami porównywalnych danych".[1] Oznacza to, że jeden z tych zbiorów stanowią zazwyczaj ludzie lub jakieś obiekty, zwykle w dużych liczbach i przedstawione w procentach. Drugi zespół danych musi odnosić się do pewnych interesujących cech, które są charakterystyczne dla tych ludzi lub obiektów. Cechy te można mierzyć oraz także przedstawiać w ujęciu procentowym. W celu przeprowadzenia analizy 80/20 należy wykonywać następujące kroki:
- "Zebranie odpowiednich danych dotyczących badanego problemu w celu zidentyfikowania czynników, które mają wpływ na ogólną wartość analizowanego zjawiska,
- Zebranie danych dotyczących wartości generowanej przez każdy ze zidentyfikowanych czynników,
- Uporządkowanie w kolejności zbioru czynników na podstawie generowanych przez nie wartości,
- Obliczanie dla każdego czynnika wartości skumulowanej,
- Przypisanie każdego z czynników do odpowiedniej grupy: A, B lub C,
- Utworzenie wykresu Pareto-Lorenza dla lepszego zobrazowania wyników". [4]
| Zasada Pareto — artykuły polecane |
| Niepewność pomiaru — Fraktal — Modele podejmowania decyzji — Próba — Analiza wrażliwości — Teoria ograniczeń — Poziom istotności — Miary ryzyka — Diagram Pareto |
Przypisy
Bibliografia
- Hamrol A., Mantura W. (2002), Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Jazdon A. (2002), Doskonalenie zarządzania jakością, Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego, Bydgoszcz
- Juran J. (1992), The Non-Pareto Principle; Mea Culpa
- Koch R. (1998), Zasada 80/20. Lepsze efekty mniejszym nakładem sił i środków, Wydawnictwo Medium, Warszawa
- Pareto V. (1974), The new theories of economics, Journal of Political Economy, vol. 5, iss. 4
- Surdel P. (2012), Myśl jak człowiek biznesu, Wydawnictwo Złote Myśli, Gliwice
- Szczęśniak B., Wapienik Ł., Zasadzień M. (2012), Zastosowanie analizy Pareto oraz diagramu Ishikawy do analizy przyczyn odrzutów w procesie produkcji silników elektrycznych, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Organizacja i Zarządzanie z.63a
- Wawak S. (2005), Zarządzanie Jakością. Teoria i Praktyka, Helion/OnePress, Gliwice
- Zasadzień M. (2014), Using the Pareto diagram and FMEA (Failure Mode and Effects Analysis) to identify key defects in a product. Management Systems in Production Engineering
Autor: Sylwia Bierowiec
