Wynagrodzenie brutto
Wynagrodzenie brutto jest wynagrodzeniem za pracę pracownika. Nie jest to jednak kwota, którą realnie będziemy otrzymywać na konto z tytułu wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie brutto pracownika poza wynagrodzeniem netto, czyli tzw. "na rękę", zawiera w sobie różnego rodzaju składki, podatek dochodowy oraz wszelkie potrącenia. Wszystkie te koszty są pokrywane i odliczane przez pracodawcę. W polskim kodeksie pracy nie ma konkretnie zdefiniowanego pojęcia wynagrodzenie brutto oraz wynagrodzenie netto. Jest mowa wyłącznie o wynagrodzeniu i często tutaj powstaje problem co ono realnie oznacza. Zatem, często pracownik w podanej i spisanej umowie o pracę może sugerować się podaną w umowie kwotą wynagrodzenia (o ile nie ma wyszczególnienia, iż jest to wynagrodzenie brutto), co może być mylące dla pracownika, gdyż realnie wynagrodzenie będzie w rzeczywistości mniejsze. Generalnie przyjmuje się, że opisane w kodeksie ogólne pojęcie wynagrodzenie jest wynagrodzeniem brutto (Bobak A., Beliczyńska M.2011, s. 3-10,15-18,45,67)
TL;DR
Wynagrodzenie brutto to kwota za pracę pracownika, którą pracodawca odprowadza różne składki i podatek. Składki różnią się w zależności od typu umowy i wynagrodzenia. Składki pracownicze są obowiązkowe, a część z nich płaci pracodawca. Składki zawierają ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także podatek dochodowy. Wynagrodzenie netto to kwota, którą pracownik otrzymuje na rękę po odliczeniu składek. Wynagrodzenie brutto nie jest całkowitym kosztem zatrudnienia, ponieważ pracodawca ponosi koszty składek. Przeliczenie wynagrodzenia brutto na netto można dokonać za pomocą kalkulatora wynagrodzeń.
Składki pracownicze
Należy zaznaczyć, iż pracodawca ma obowiązek odprowadzić składki od każdego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę i na etat pracownika, z których pracownik nie może zrezygnować czy się ich zrzec w ramach uzyskania większych korzyści z tytułu wynagrodzenia. Składki pracownicze są zatem niezbywalne i obowiązkowe. W przypadku pracownika zatrudnionego przy umowie zleceniu lub umowie o dzieło rozliczanie składek nie wygląda tak samo, bowiem niektóre składki nie są obowiązkowe i pracodawca nie musi wtedy ich odprowadzać, zatem, wtedy wynagrodzenie netto pracownika może być większe niż w przypadku pracownika zatrudnionego z tytułu umowy o pracę. Składki zatem, które są odprowadzane przez pracodawcę i pracownika z tytułu wynagrodzenia brutto różnią się w zależności od typu umowy i wysokości wynagrodzenia pracownika (Bobak A., Beliczyńska M.2011, s. 20-34)
Składki, które pracodawca odprowadza od wynagrodzenia brutto przy pracowniku zatrudnionym przy umowie o pracę
- Składki ZUS, w którego skład wchodzą ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe
- Składki NFZ, czyli ubezpieczenie zdrowotne, dzięki czemu pracownik ma zagwarantowany dostęp do bezpłatnej opieki medycznej, co jest w szerokim znaczeniu uznawane jako gratyfikacja i wynagrodzenie za codzienne świadczenie pracy
- Zaliczka na podatek dochodowy, każdy pracownik jest zobligowany do płacenia podatków od uzyskanych dochodów bez względu na stopień zatrudnienia, czy jest to umowa o pracę, na zlecenie czy umowa o dzieło. (Dziubińska-Lechnio E., Kostrzewa M., Kowalczyk E., Ślązak A.2017 s. 30-45)
Nie wszystkie wyżej wymienione składki są w całości potrącane z tytułu wynagrodzenia brutto pracownika, pewną część ponosi i opłaca wyłącznie pracodawca.
Wysokość składek
- ubezpieczenie emerytalne - 19,52%, jest opłacana po połowie przez pracodawcę i pracownika, którzy płacą po 9,76% od kwoty wynagrodzenia brutto.
- ubezpieczenie rentowe - 8%, jest opłacana w wysokości 6,5% przez pracodawcę a pracownik pokrywa 1,5% kwoty wynagrodzenia brutto.
- ubezpieczenie chorobowe - 2,45 % wynagrodzenia brutto, jest finansowana w całości z tytułu wynagrodzenia brutto pracownika. Dzięki składce chorobowej pracownik, który w wyniku choroby jest niezdolny do pracy ma prawo do otrzymania zasiłku chorobowego. Wysokość zasiłku jest zależna od rodzaju niezdolności do pracy. Zasiłek wylicza się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia brutto, pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne z ostatniego roku (12 miesięcy) zanim wystąpiła niezdolność pracownika do pracy.
- ubezpieczenie zdrowotne - 9%, jest liczona od wynagrodzenia brutto pracownika, pomniejszonego o sumę trzech składek (emerytalnej, rentowej i chorobowe). Składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% jest odliczana od podatku dochodowego pracownika (Zdrojewski E., Pawełczak I.2016)
Inne składki odprowadzane przez pracodawcę
Fundusz Pracy - 2,45% w całości koszt pokrywa pracodawca, nie finansuje ich pracownik. Gromadzone środki przeznaczone są przede wszystkim na aktywizację osób bezrobotnych (tj. zasiłki dla bezrobotnych, roboty publiczne, szkolenia, prace interwencyjne itp.). Fundusz gwarantowany świadczeń pracowniczych - 0,10% podstawy wymiaru (Zdrojewski E., Pawełczak I.2016)
Zaliczka na podatek dochodowy
Wszelkie zaliczki na podatek dochodowy są wpłacane na konto Urzędu skarbowego. Przychód = wynagrodzenie brutto - składki na ubezpieczenia społeczne Zaliczka na podatek dochodowy = przychód - koszty uzyskania przychodu
Koszty uzyskania przychodu:
- pracownicy, którzy mieszkają i pracują w tej samej miejscowości - kwota 111,25zł
- pracownicy, którzy mieszkają poza miejscowością zakładu pracy - kwota 139,06 zł
Kwotę należy zaokrąglić do pełnych złotych. Stawka podatku od osoby fizycznej wynosi 18% od dochodu, w przypadku gdy przychód roczny pracownika nie przekracza kwoty 85 528zł. Należy pamiętać także o odjęciu miesięcznej ulgi, której kwota wynosi 46,33 zł, w przypadku, gdy pracownik złożył pracodawcy świadczenie dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. W przypadku gdy, roczny dochód pracownika przekracza pierwszy próg podatkowy tj. roczny dochód powyżej 85 528zł, to stawka podatków od osób fizycznych wynosi wówczas 32%. Należy pamiętać o odjęciu składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75%. Kwotę, którą otrzymamy należy przelać na konto Urzędu Skarbowego (Bobak A., Beliczyńska M.2011, s. 98-120)
Zatem kwota wynagrodzenia brutto, którą pracodawca ma obowiązek umieścić na umowie zawartej między nim a pracownikiem to całość wynagrodzenia, która jest pomniejszona o należne świadczenia publicznoprawne. Po odjęciu wszystkich wyżej wymienionych świadczeń powstaje kwota wynagrodzenia netto, którą pracownik rzeczywiście otrzyma za wykonaną pracę w dniu wypłaty określonej i zwartej w umowie. Wynagrodzenie brutto nie stanowi całkowitego kosztu zatrudnienia pracownika, ponieważ na pracodawcy ciąży obowiązek opłacenia składek za pracownika, które pokrywa z własnych kosztów (PIP - Państwowa Inspekcja Pracy 2016)
W celu przeliczenia wynagrodzenia pracownika z kwoty brutto na kwotę netto, warto skorzystać z kalkulatora wynagrodzeń 2018.
Obliczenie wynagrodzenia netto na przykładzie minimalnej pracy obowiązującej od stycznia 2018r. (dotyczy umowy o pracę)
| Ile pracownik dostanie "na rękę" | 2017 | 2018 |
|---|---|---|
| Wynagrodzenie minimalne | 2000,00zł | 2100,00 zł |
| Ubezpieczenie emerytalne (9,76%) | 195,20zł | 204,96zł |
| Ubezpieczenie rentowe (1,5%) | 30,00zł | 31,50zł |
| Ubezpieczenie chorobowe (2,45%) | 49,00zł | 51,45zł |
| Ubezpieczenie zdrowotne (9%) | 155,32zł | 163,09zł |
| Podatek dochodowy* | 111,00zł | 119,00zł |
| Wynagrodzenie netto | 1459,48zł | 1530,00zł |
- przy zastosowaniu standardowych kosztów uzyskania przychodów 111,25zł
Źródło: Strefa Biznesu, Gazeta Pomorska, artykuł "Płaca minimalna 2018. Co się zmieni? Ile brutto?"
| Wynagrodzenie brutto — artykuły polecane |
| Podstawa wymiaru składek — Ewidencja wynagrodzeń pracowników — Dochód netto — Ubezpieczenie zdrowotne — Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych — Premia świąteczna — Ubezpieczenie rentowe — Fundusz pracy — Ubezpieczenie chorobowe |
Bibliografia
- Bobak A., Beliczyńska M. (2011), ZUS obowiązki pracodawcy jako płatnika, Wszechnica Podatkowa, Warszawa
- Dziubińska-Lechnio E., Kostrzewa M., Kowalczyk E., Ślązak A. (2017), Meritum Ubezpieczenia społeczne, Wolters Kluwer, Warszawa
- Strona internetowa: Państwowa Inspekcja Pracy
- Zdrojewski E., Pawełczak I. (2016), Ubezpieczenie społeczne w różnych formach zatrudnienia, Zeszyty naukowe wydziału nauk ekonomicznych
Autor: Katarzyna Kania
