Inkaso gwarantowane

Inkaso gwarantowane - znajduje zastosowanie, gdy eksporter, pragnąc zabezpieczyć się przed ryzykiem nieterminowego wykupienia inkasowanych dokumentów przez importera, żąda gwarancji bankowej. Gwarancji udziela bank importera, a jeżeli importer nie wykupi dokumentów złożonych do inkasa w ramach gwarancji, to musi je wykupić bank, który tej gwarancji udzielił. Inkaso z gwarancją bankową jest więc podobne w skutkach do akredytywy dokumentowej, ponieważ w obu przypadkach mamy do czynienia z zobowiązaniem banku do zapłacenia wierzytelności eksportera.

Jednolite reguły dla inkasa dokumentów handlowych

Wobec szerokiego zastosowania w handlu zagranicznym inkasa dokumentowego powstała potrzeba ujednolicenia zasad postępowania uczestników rozliczeń. Jednolite reguły dla inkasa dokumentów handlowych, sporządzone przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu, są stosowane przez banki, które przystąpiły do porozumienia. Jednolite reguły są także stosowane we współpracy z bankami, które w nadsyłanych zleceniach inkasowych stwierdzają, że opierają na nich swoje stosunki umowne. Jednolite reguły znajdują obecnie powszechne zastosowanie, co nie wyklucza możliwości odmiennego uregulowania w zleceniu inkasowym określonych spraw szczegółowych. W załatwianiu przez banki zleceń inkasowych przyjmuje się zasadę, że bank powinien ściśle przestrzegać warunków zlecenia, a w przypadku, który nie jest w zleceniu wyraźnie uregulowany, stosuje się Jednolite reguły.

Podmioty w operacji inkasowej

W typowej operacji inkasowej występują:

• podawca (eksporter) składający w banku zlecenie inkasowe z załączonymi dokumentami towarowymi,
• bank podawcy (eksportera) przyjmujący od podawcy dokumenty i przesyłający je z własnym zleceniem inkasowym do zagranicznego banku pośredniczącego,
• bank pośredniczący, będący bankiem płatnika w kraju płatnika, który wydaje mu dokumenty po zainkasowaniu należności lub spełnieniu przez płatnika innych warunków zawartych w zleceniu inkasowym,
• płatnik (importer) wykupujący inkasowe dokumenty.

Zalety i korzyści wynikające z inkasa gwarantowanego

• Zabezpieczenie przed nieterminowym wykupieniem dokumentów przez importera - Inkaso gwarantowane daje eksporterowi pewność, że dokumenty towarowe nie zostaną wykupione przez importera w sposób nieterminowy. Bank pośredniczący w inkaso gwarantowanym sprawdza, czy płatnik dysponuje odpowiednimi środkami finansowymi przed wydaniem dokumentów, co minimalizuje ryzyko niewypłacalności importera.
• Większe bezpieczeństwo finansowe dla eksportera i importera - Inkaso gwarantowane zapewnia obu stronom większe bezpieczeństwo finansowe. Eksporter ma pewność, że otrzyma należną mu zapłatę za dostarczone towary, a importer wie, że nie zapłaci za dokumenty, które nie zostaną wykupione w terminie.
• Możliwość uniknięcia sporów i ryzyka niewypłacalności - Inkaso gwarantowane minimalizuje ryzyko sporów i niewypłacalności. Bank pośredniczący weryfikuje płatnika przed wydaniem dokumentów, co eliminuje ryzyko, że importer nie będzie w stanie uregulować należności. W przypadku sporu, bank pośredniczący działa jako mediator między stronami umowy.
• Większa pewność płatności dla eksportera - Dzięki inkasu gwarantowanemu eksporter ma większą pewność, że otrzyma zapłatę za dostarczone towary. Bank pośredniczący gwarantuje eksporterowi, że płatnik wykupi dokumenty i ureguluje należności.
• Zwiększenie zaufania między stronami umowy - Inkaso gwarantowane buduje większe zaufanie między stronami umowy. Eksporter ma pewność, że importer nie uniknie płatności, a importer wie, że eksporter dostarczy dokumenty tylko wtedy, gdy otrzyma zapłatę. To zwiększa stabilność relacji handlowych i umacnia współpracę.

Procedura inkasa gwarantowanego

• Składanie zlecenia inkasowego przez podawcę - Eksporter składa zlecenie inkasowe do banku pośredniczącego, określając warunki płatności i dokumenty, które mają zostać przekazane płatnikowi.
• Przesyłanie dokumentów towarowych przez podawcę do banku - Podawca, czyli eksporter, przekazuje bankowi pośredniczącemu dokumenty towarowe, które mają zostać przekazane płatnikowi w zamian za zapłatę.
• Przekazywanie dokumentów zleceniem inkasowym przez bank podawcy do banku pośredniczącego - Bank podawcy przekazuje dokumenty zleceniem inkasowym do banku pośredniczącego, który sprawdza, czy płatnik dysponuje odpowiednimi środkami finansowymi.
• Wydawanie dokumentów płatnikowi przez bank pośredniczący po zainkasowaniu należności lub spełnieniu innych warunków - Bank pośredniczący wydaje dokumenty płatnikowi po zainkasowaniu należności lub wykonaniu innych warunków umowy. To oznacza, że płatnik musi uregulować należności przed otrzymaniem dokumentów.
• Wykup inkasowych dokumentów przez płatnika - Płatnik wykupuje dokumenty, czyli uregulowuje należności, co umożliwia mu odbiór towaru. Bank pośredniczący przekazuje płatnikowi dokumenty po otrzymaniu zapłaty.

Różnice między inkasem gwarantowanym a akredytywą dokumentową

• Stopień zabezpieczenia dla eksportera - Inkaso gwarantowane zapewnia większe zabezpieczenie dla eksportera niż akredytywa dokumentowa. W przypadku inkasa gwarantowanego bank pośredniczący weryfikuje płatnika przed wydaniem dokumentów, co minimalizuje ryzyko niewypłacalności. Natomiast akredytywa dokumentowa gwarantuje eksporterowi zapłatę, ale nie eliminuje ryzyka niewypłacalności.
• Rola banku importera - W przypadku inkasa gwarantowanego to bank importera udziela gwarancji, że płatnik wykupi dokumenty. Natomiast w przypadku akredytywy dokumentowej to bank importera dokonuje płatności na rzecz eksportera.
• Koszty i ryzyka - Inkaso gwarantowane może być tańsze od akredytywy dokumentowej, ale wiąże się z większym ryzykiem dla banku importera. W przypadku inkasa gwarantowanego bank importera musi zapewnić gwarancję, że płatnik wykupi dokumenty, co może wiązać się z większym ryzykiem finansowym dla banku. Natomiast akredytywa dokumentowa jest zwykle bardziej kosztowna, ale bank importera nie ponosi takiego samego ryzyka finansowego.
• Sytuacje, w których inkaso gwarantowane jest bardziej odpowiednie - Inkaso gwarantowane jest bardziej odpowiednie w sytuacjach, gdy eksporter nie ma zaufania do importera lub gdy istnieje ryzyko niewypłacalności. W takich przypadkach inkaso gwarantowane daje większe poczucie bezpieczeństwa.
• Sytuacje, w których akredytywa dokumentowa jest bardziej odpowiednia - Akredytywa dokumentowa jest bardziej odpowiednia w sytuacjach, gdy importer ma dobre relacje z bankiem lub gdy istnieje potrzeba elastyczności w płatnościach. Akredytywa dokumentowa pozwala na ustalenie warunków płatności i dostosowanie ich do indywidualnych potrzeb stron umowy.

Inkaso gwarantowane — artykuły polecane

Akredytywa dokumentowa — Akredytywa — Inkaso eksportowe — Inkaso importowe — Inkaso dokumentowe — Transakcja kompensacyjna — Inkaso — Kredyt wekslowy — Awal — Koszty akwizycji

Bibliografia

• Bitz M. (1998), Produkty bankowe - rynek usług finansowych, Poltext, Warszawa
• Dębniewska M., Sołoma A. (2003), Bankowość - produkty, usługi, rynek, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn
• Jaworski W., Krzyżkiewicz Z., Kosiński B. (2000), Banki. Rynek, operacje, polityka, Poltext, Warszawa
• Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2010), Bankowość: podręcznik akademicki, Poltext, Warszawa

Autor: Damian Pilch