Wykres świecowy

Z Encyklopedia Zarządzania
Wykres świecowy
Polecane artykuły

Wykres świecowy inaczej wykres japoński bądź "wykres candlestick pokazuje ceny: otwarcia, maksymalną, minimalną i zamknięcia w postaci słupka, ale w taki sposób, że bardziej wyraźne są relacje między ceną otwarcia i ceną zamknięcia. Wykresy candlestick są prostą i nową drogą spojrzenia na ceny akcji i nie wymagają żadnych skomplikowanych obliczeń[1]".

TL;DR

Wykresy świecowe, nazywane również japońskimi lub candlestick, są prostą i nową metodą analizy cen akcji. Składają się z korpusu i cieni, a kolor korpusu oznacza nastroje na rynku. Cienie wskazują ceny minimalną i maksymalną. Istnieje wiele formacji wykresów świecowych, takich jak młot, wisielec czy objęcie hossy. Wykresy świecowe mają swoje korzenie w Japonii i zostały wprowadzone na zachód przez Steve'a Nisona.

Budowa wykresów

Wykresy świecowe składają się z pojedynczych świec. Jedna świeca opisuje zakres zmian cen w danym czasie (na określonej sesji). Składa się z następujących elementów: korpus (wypełniony bądź pusty prostokąt) i cienie (linie poniżej i powyżej korpusu)[2].

Wykres świecowy.png

Budowa korpusu

Obrazuje odległość ceny zamknięcia od ceny otwarcia. Kolor świecy świadczy o nastrojach przeważających na rynku (informuje czy rządziły niedźwiedzie, czy byki)[2][3]:

  • Biały korpus: cena otwarcia jest niższa od ceny zamknięcia. Jest symbolem hossy i byków. Im korpus jest dłuższy tym większa była presja byków. Bardzo długi korpus oznacza, że cena otwarcia jest o wiele niższa od ceny zamknięcia.
  • Czarny korpus: cena otwarcia jest wyższa od ceny zamknięcia. Jest symbolem bessy i niedźwiedzi. Im korpus jest dłuższy tym większa była presja niedźwiedzi. Cena otwarcia jest wyższa od ceny zamknięcia.
  • Brak/bardzo mały korpus - tzw. Doji - oznacza, że ceny zamknięcia i otwarcia są równe bądź mają podobne poziomy. Nie jest charakterystyczna ani dla hossy, ani dla bessy. Informuje o fazie przejściowej/zmianie nastrojów. Jedynie w kontekście poprzedzających świec można ją interpretować.
  • Duże korpusy - korpus biały na rynku opanowanym przez byki oznacza silny wzrost, korpus czarny oznacza rynek opanowany przez niedźwiedzie
  • Małe korpusy - tzw. szpulki oznacza wojnę byków i niedźwiedzi, popyt i podaż są zrównoważone, wg Japończyków "rynek tracący oddech".

Odmiany doji

Oprócz doji klasycznej (brak korpusu oraz dwa cienie), wyróżnia się[4]:

  • Doji długonogie - bardzo długie cienie (górny, jak i dolny).
  • Doji czterech cen - nie posiada cieni jest linią. Cena minimalna, maksymalna, zamknięcia i otwarcia są takie same.
  • Ważka doji - długi cień dolny. Cena maksymalna, zamknięcia i otwarcia są takie same.
  • Nagrobek doji - długi cień górny. Cena minimalna, zamknięcia i otwarcia są takie same.

Znaczenie cieni

Za pomocą cieni (odchodzące od korpusu cienkie, pionowe odcinki) na świecach oddane są ceny minimalna i maksymalna. Pomimo ich drugorzędnego znaczenia w stosunku do korpusu - wnoszą istotne wiadomości do analizy rynku[5]:

  • Brak cieni - tzw. Marubozu białe (najniższą jest cena otwarcia, najwyższa jest cena zamknięcia) oraz czarne (najniższą jest cena zamknięcia, najwyższa jest cena otwarcia)
  • Bardzo długie cienie - są wyrazem popadania w skrajności przez co interpretacje świec mogą być niejednoznaczne.

Formacje wykresów świecowych

Poniżej przedstawione zostały rodzaje formacji wykresów świecowych[6]:

Rodzaj Przykłady
Formacje jednej linii
  • Młot - mały korpus (biały lub czarny), długi cień dolny i brak lub bardzo krótki cień górnym. Po spadkach sygnalizuje odwrócenie trendu na wzrostowy.
  • Wisielec - budowa podobna dla młota, pojawia się po wzrostach i informuje o odwróceniu trendu na spadkowy.
  • Spadająca gwiazda - mały korpus (biały lub czarny), brak cienia dolnego i długi cień górnym. Może oznaczać odwrócenie trendu na spadkowy (wymaga potwierdzenia w kolejnych okresach)
Formacje dwóch linii
  • Składające się z dwóch świec marubozu:
    • Kopnięcie w górę - pierwsza świeca czarna, druga biała. Kurs otwarcia drugiej świecy jest powyżej kursu otwarcia pierwszej.
    • Kopnięcie w dół - pierwsza świeca biała, druga czarna, z tym że druga ma otwarcie poniżej otwarcia świecy czarnej.
  • Formacje objęcia (korpus pierwszej świecy jest obejmowany korpusem drugiej):
    • Objęcie hossy - biała świeca (druga z kolei) obejmuje świecę czarną będącą w trendzie spadkowym.
    • Objęcie bessy - wcześniej występującą świecę białą obejmuje czarna świeca będącą w trendzie wzrostowym. Sygnalizuje odwrócenie trendu na spadkowy.
    • Szczyt ostatniego objęcia - podobna do objęcia hossy, występuje w trendzie wzrostowym.
    • Dno ostatniego objęcia - pierwsza z kolei świeca (biała) jest w trendzie spadkowym, a kolejna (czarna) obejmuje ją.
  • Formacje harami (korpus pierwszej świecy obejmuje korpus drugiej):
    • Harami plus - pierwsza czarna świeca, obejmuje świecę białą. Występuje na zakończenie trendu spadkowego.
    • Harami minus - pierwsza biała świeca obejmuje świecę czarną. Występuje w trendzie wzrostowym.
    • Krzyż harami plus - pierwsza świeca (czarna) występuje w trendzie spadkowym. Druga jest świecą typu doji.
    • Krzyż harami minus - pierwsza świeca (biała) występuje w trendzie wzrostowym. Druga świecą typu doji.
    • Gołąb - pierwsza świeca (czarna) występuje w trendzie spadkowym. Obejmuje drugą czarną świecę
    • Spadający jastrząb - pierwsza świeca (biała). Obejmuje drugą białą świecę
  • Pozostałe formacje:
    • Odwrócony młot - pierwsza świeca (czarna) występuje w trendzie spadkowym. Druga ma mały korpus (biały lub czarny) oraz długi cień górny (brak cienia dolnego)
    • Okno bessy - pierwsza świeca występuje w trendzie spadkowym, świeca druga ma wartość maksymalną poniżej minimalnej świecy pierwszej
    • Okno hossy - pierwsza świeca występuje w trendzie wzrostowym, świeca druga ma minimum powyżej wartości maksymalnej świecy pierwszej.
    • Spadająca gwiazda dwóch linii - pierwsza świeca (biała), a druga nazywana jest spadającą gwiazdą.
Formacje trzech linii
  • Biała dwójka bessy - pierwsza świeca (czarna) występuje w trendzie spadkowym. Następnie występuje luka cenowa oraz maksima dwóch kolejnych świec (białych), które znajdują się poniżej wartości minimalnej świecy pierwszej.
  • Biała dwójka hossy - pierwsza świeca (biała) występuje w trendzie wzrostowym. Następnie występuje luka cenowa oraz minima dwóch kolejnych białych świec, które znajdują się powyżej wartości maksymalnej świecy pierwszej.
  • Trzech białych żołnierzy - pierwsza świeca (biała) białej występuje w trendzie spadkowym. Następnie występują kolejne coraz wyżej położone białe świece.
  • Trzy identyczne kruki - złożona jest z trzech czarnych świec.
Formacje wielu linii
  • Dno drabiny - złożona jest z pięciu świec. Pierwsze cztery są czarne (ceny otwarcia poniżej cen otwarcia świecy wcześniejszej), a ostatnia biała ma otwarcie powyżej otwarcia świecy będącej czwartą z kolei w formacji.

Przykładowe formacje

Młot: Wykres świecowy młot.png Krzyż harami plus: Wykres świecowy plus.png Trzy identyczne kruki: Wykres świecowy 3kruki.png

Historia wykresów świecowych

Wykresy świecowe miały swoje początki już w osiemnastowiecznej Japonii (były wykorzystywane do zapisywania cen na rynku ryżu). Uznaje się, że prekursorem formacji świecowych jest Munehisa Homma, który osiągnął sukces, działając na owym rynku[7]. Wykresy zostały wprowadzone do świata zachodniego przez Steve'a Nisona w jego książce, Japanese Candlestick Charting Techniques. Są one często używane dzisiaj w analizie giełdowej wraz z innymi narzędziami analitycznymi

Przypisy

  1. W. Tarczyński , (2001), s.57
  2. 2,0 2,1 P. Perz, (2007), s.81
  3. Ninson S., (1996), s.38
  4. A. Lejman-Gąska, (2018), s.215
  5. A. Lejman-Gąska, (2018), s.214
  6. A. Lejman-Gąska, (2018), s.215-217
  7. A.Lejman-Gąska, (2018), s.211

Bibliografia


Autor: Blanka Bojarska