Urząd gminy

Urząd gminy
Polecane artykuły
Starostwo powiatowe Administracja publiczna Organy administracji publicznej Administracja niezespolona Urząd cudzoziemców Administracja rządowa Administracja Zadania publiczne gminy Administracja samorządowa

Urząd gminy to jednostka organizacyjna gmin, której przedmiotem działalności jest świadczenie pomocy wójtowi, w zakresie realizacji uchwał rady gminy, określonych przepisami prawa państwowego. Organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy, określa regulamin organizacyjny, nadany przez wójta w drodze zarządzenia. Kierownik urzędu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Wymienia i charakteryzuje je ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r.

Urząd gminy ma praworządnie służyć społeczności zamieszkującej dany teren. Powinien on także racjonalnie zarządzać mieniem publicznym. W jego skład wchodzą m.in. działy: organizacyjny, oświaty i kultury, ochrony środowiska, finansowy, służb bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i promocji.

Dodatkowo pracują przy nim takie komórki organizacyjne jak: Urząd Stanu Cywilnego i Straż Miejska. Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Organami gminy są rada gminy oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta) Ich działalność jest jawna. obywatele mają prawo do uzyskiwania informacji a także dostępu do dokumentów, dotyczących wykonywania zadań publicznych.

Struktura urzędu gminy

Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym, jej kadencja trwa 4 lata Uchwalanie statutu gminy należą do wyłącznej właściwości rady (art. 18 ust. 2 pkt 1 ustawy). Rada gminy organ demokratycznie wybrany, który dla gminy spełnia rolę "ustawodawcy". Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.

Radni w tajnym głosowaniu wybierają przewodniczącego i wiceprzewodniczących. Rada gminy obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego, nie rzadziej niż raz na kwartał. Wójt pełni funkcję organu wykonawczego w gminach wiejskich, burmistrz– w gminie w których siedziba władz znajduje się w mieście a prezydent – w miastach powyżej 1000 tys. Mieszkańców. Kadencja wójta (burmistrza, prezydenta miasta) rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) kieruje bieżącymi sprawami gminy reprezentuje ja na zewnątrz. Korzysta z pomocy urzędu gminy, który jest wyspecjalizowanym aparatem administracyjnymi i odgrywa szczególną rolę w systemie decyzyjnym. Decyzje podejmowane przez urząd gminy są wydawane jedynie w imieniu i z upoważnienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

W strukturze organów gminy, ważne miejsce zajmują sekretarz i skarbnik gminy. Sekretarz odgrywa ważną rolę w działalności samorządu, a skarbnik w polityce finansowej gminy. Organizacja i zasady funkcjonowania urzędu gminy są określone w regulaminie organizacyjnym, ustanowionym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w drodze zarządzenia.

Wydziały wchodzące najczęściej w skład urzędu gminy:

• Wydział kultury,
• Wydział działalności gospodarczej
• Wydział oświaty
• Wydział geodezji i kartografii
• Wydział gospodarki lokalowej
• Wydział gospodarki komunalnej
• Wydział komunikacji
• Wydział zarządzania kryzysowego
• Wydział rolnictwa
• Wydział finansów
• Wydział urbanistyki i architektury
• Wydział spraw obywatelskich
• Urząd Stanu Cywilnego

Gmina ma określone ustawowo funkcje. Zawiera je ustawa o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 roku, która stanowi:

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 2.1.), szczegółowo funkcje gminy sprecyzowane zostały w art. 7 wyżej wymienionej ustawy

1. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
2. zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną,
3. lokalnego transportu zbiorowego,
4. ochrony zdrowia,
5. pomocy społecznej,
6. komunalnego budownictwa mieszkaniowego,
7. oświaty,
8. kultury,
9. kultury fizycznej,
10. targowisk i hal targowych,
11. zieleni komunalnej,
12. cmentarzy komunalnych,
13. porządku publicznego i ochrony przeciwpożarowej,
14. utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej,
15. zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej.

Istota systemu zarządzania gminą

Precyzując istotę systemu zarządzania gminą należy podkreślić, iż charakteryzuje się on następującymi własnościami:

• spełnia funkcje planowania, organizowania, decydowania, motywowania i kontrolowania,
• stanowi organ kompleksowy, składający się ze stanowisk kierowniczych oraz funkcjonalnych, zgrupowanych w zespołach pracowniczych; tworzą one komórki, bądź większe jednostki organizacyjne, a także stanowiska doradcze, ma określony zakres uprawnień decyzyjnych ze względu na podporządkowane mu obiekty zarządzania; uprawnienia te związane są ze swobodą podejmowania decyzji.

Przez obiekt zarządzania) będzie się rozumieć każdą jednostkę organizacyjną dysponującą odpowiednim, ściśle określonym zakresem uprawnień decyzyjnych.

Rodzaje obiektów zarządzania:

• placówki ochrony zdrowia i opieki społecznej
• przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej
• placówki oświatowe
• ośrodki kultury, itp.

Sprawność działania organów gminy i administracji komunalnej, a tym samym zarządzania, zależy od struktury organizacyjnej i potencjału kadrowego urzędu gminy. Urząd powinien być dostosowany do skali specyfiki zadań publicznych oraz zasobów społeczno – gospodarczych gminy. Mieszkaniec będący jednocześnie podatnikiem, oczekuje fachowej obsługi, rzetelnej i wszechstronnej informacji oraz przyjaznego personelu.

Bibliografia

• Harańczyk A. (2010) Samorząd terytorialny Organizacja i gospodarka. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie Kraków
• Nowe ustawy (1990), Wydawnictwo PRZEMIANY, Warszawa.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95

Autor: Małgorzata Cież, Alina Syrek

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.