Patriotyzm lokalny
| Patriotyzm lokalny |
|---|
| Polecane artykuły |
Patriotyzm lokalny to przywiązanie do miejsca swojego zamieszkania (miasta, miasteczka, wsi czy dzielnicy), często nazywanego "małą ojczyzną".. W dzisiejszych czasach rzadziej kojarzony jest z zakładem pracy. Przejawia się on często dumą z zabytków oraz współczesnych osiągnięć. Patriotyzm lokalny może oznaczać także zaangażowanie w ulepszanie lub poprawę funkcjonowania lokalnej społeczności oraz miejscowej infrastruktury (J. Chańko (2007), s. 4).
"Pojęcia "patriotyzm lokalny" używa się zarówno w stosunku do jednostek (poszczególnych, indywidualnych ludzi), jak też i w stosunku do zbiorowości społecznych, zwłaszcza do władz lokalnych, instytucji, środowisk twórczych, reprezentujących określoną zbiorowość jako całość. Oznacza więc zarówno postawy indywidualne, jak i zbiorowe (M. Malinowski (1988), s. 277)".
Patriotyzm lokalny a regionalizm
Regionalizm możemy zdefiniować jako stan świadomości jednostki wyróżniający się pozytywną i kreatywną postawą wobec regionu, okolicy lub najbliższego otoczenia, Kojarzony jest z aktywność naukowo-badawczą, artystyczną, społeczną, animatorską, edukacyjną itp. Patriotyzm lokalny podobnie do regionalizmu mogą być postrzegane jako oznaka miłości. W przypadku regionalizmu do regionu, a patriotyzmu do narodu i ojczyzny. Składowymi uczucia w obu przypadkach jest szacunek, troska, zainteresowanie, poświęcenie, lojalność oraz odpowiedzialność. W związku z zachodzącymi zbieżnościami między tymi dwoma pojęciami niektóre definicje trwale wiążą ze sobą te dwa pojęcia (D. Kasprzyk (2016), s. 261).
Konteksty postrzegania patriotyzmu lokalnego
Do zjawisk, które w istotny sposób mogą kształtować postrzeganie patriotyzmu lokalnego zaliczymy poniższe pojęcia.
- Demokratyzacja pamięci "Jednostki i grupy (m.in. regionalne) nie są już skazane na dyktat totalitarystycznych koncepcji, na mocy których dokonywano wyboru tego co ważne i istotne z zasobu doświadczeń historycznych. Lokalni liderzy, politycy, regionaliści, mają wolny wybór w wydobywaniu i eksponowaniu tego, co - ich zdaniem - powinno kształtować tożsamość społeczno-kulturową na danym terenie, stając się elementem dziedzictwa i pamięci zbiorowej (D. Kasprzyk (2016), s. 267)".
- Idea wielokulturowości "Patriotyzm lokalny uwzględniający idee wielokulturowości na plan pierwszy wysuwa hasło tolerancji, a zatem uwzględniania rozmaitych etnosów, które w perspektywie historyczno-kulturowej kształtowały oblicza regionów lub nadal są tam obecne. Regionalizm kojarzony z tak pojmowanym patriotyzmem lokalnym jest ideą całkowicie pokojową, nastawioną na dialog. Odstępstwa od niej mają swoje własne nazwy - separatyzm, szowinizm etniczny, irredentyzm... (D. Kasprzyk (2016), s. 268)"
- Idea społeczeństwa obywatelskiego "W wersji idealnej naród w ujęciu obywatelskim jest otwartą wspólnotą wolnych i równych obywateli. W ramach tej wspólnoty istnieje równowaga pomiędzy interesami lokalnymi a ogólnopaństwowymi, zaś w pielęgnowaniu dziedzictwa kulturowego lokalizm nie powinien być wartością alternatywną czy zamienną wobec rzeczywistości ogólnokrajowej, ogólnonarodowej (D. Kasprzyk (2016), s. 268)".
- Decentralizacja kultury "Obecnie poszukuje się symboli w bliższej regionalnej i lokalnej przestrzeni. Dotyczy to miejsc, wydarzeń, postaci (D. Kasprzyk (2016), s. 268)".
Cezary Trosiak w podsumowaniu do przeprowadzonych przez siebie badań na temat współczesnego patriotyzmu doszedł do kilku interesujących wniosków. Patriotyzm w wymiarze ogólnym jak i lokalnym przez jednostki badane postrzegany jest jako zestaw cech oraz zachowań, które powinny wykazywać użyteczność. Na podstawie zebranych przez niego danych stwierdził, że nie potwierdziły się oczekiwania dotyczące wyraźnego rozróżnienia w postrzeganiu patriotyzmu lokalnego, a patriotyzmu narodowego. Dla wielu badanych patriotyzm lokalny jest elementem patriotyzmu narodowego i oba nie wykluczają siebie nawzajem (C. Trosiak (2014), s. 175).
Bibliografia
- Chańko J. (2007). Patriotyzm czy patriotyzmy?, "Łódź - nasza mała ojczyzna (promocja Łodzi poprzez edukację regionalną, czyli diagnoza - problem i rozwiązania)", s. 9-15, Łódź
- Chańko J. (2010). Walory wychowawcze edukacji regionalnej w nauczaniu historii, "Teoretyczne podstawy edukacji regionalnej", s. 83-89, Łódź
- Cieślakowski Ł. (2016). Patriotyzm według Józefa Marii Bocheńskiego, "Zbliżenia Cywilizacyjne", nr 3
- Grad. J. (2010). Współczesny sens regionalizmu, "Sensus Historiae", nr 1
- Kasprzyk D. (2016). Patriotyzm lokalny - konteksty tożsamościowe, "Zeszyty Wiejskie", tom 22
- Mailnowski M. (1988). Socjologiczna problematyka patriotyzmu lokalnego, "Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny", nr 3
- Trosiak C. (2014). Współczesny polski patriotyzm: między wspólnotą narodową a wspólnotą regionalną, Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Autor: Kamila Sokołowska
