Metodyka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox update)
 
mNie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''Metodyka''' - pojęcie pokrewne metodzie i metodologii, skupiające się wokół zbioru środków i działań (metod) wybranych do realizacji określonego zadania czy rozwiązania konkretnego problemu.
|list1=
<ul>
<li>[[Prakseologia]]</li>
<li>[[Badania operacyjne]]</li>
<li>[[Metoda]]</li>
<li>[[Heurystyka]]</li>
<li>[[Metodologia badań]]</li>
<li>[[Analiza progowa]]</li>
<li>[[Analiza diagnostyczna]]</li>
<li>[[Projektowanie systemów informatycznych]]</li>
<li>[[Badania podstawowe]]</li>
</ul>
}}


==TL;DR==
Metodyka to zbiór środków i działań wybranych do realizacji danego zadania. Jest różnica między metodą, metodyką i metodologią. Metodyka skupia się na sposobie wykonania, podczas gdy metodologia bada obszary i problemy. Metodyka jest szczegółowym podejściem do nauczania, skupiającym się na efektywnych metodach nauczania. W zarządzaniu, metodyka jest związana z różnymi koncepcjami zarządzania i efektami ich zastosowania. Przykłady metod w zarządzaniu to ocena i zarządzanie ryzykiem, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością, zarządzanie zmianą i metody heurystyczne.


==Metoda, metodyka i metodologia==
Między definicją metodyki, a definicjami metody i metodologii, jest ścisły związek, a pojęcia te, z uwagi na podobieństwo, są często mylone.


'''Metodyka''' - pojęcie pokrewne metodzie i metodologii, skupiające się wokół zbioru środków i działań (metod) wybranych do realizacji określonego zadania czy rozwiązania konkretnego problemu.  
W odróżnieniu od metodologii, która z definicji jest nauką o czynnościach (procedurach) poznawczych (J. Apanowicz 2002, s. 9) i pomaga znaleźć odpowiedź na pytanie o podmiot badań - jakie obszary należy zbadać, jakie problemy rozwiązać - metodyka oscyluje wokół definiowania konkretnych ścieżek celem zrealizowania tychże problemów czy zadań, stawiając pytania o sposób wykonania. Na sposób wykonania z kolei składa się określony zbiór działań, często powtarzalnych - tym zbiorem jest metodyka właśnie, a działania są metodami. Obrazując zależność między tymi pokrewnymi sobie definicjami, możemy przedstawić zawieranie się zakresów znaczeniowych każdego z nich, zaczynając od najbardziej szczegółowego po ten znaczeniowo najbardziej szeroki:


==Metoda, metodyka i metodologia==
sposób ('''[[metoda]]''') → zbiór zasad określających metody ('''metodyka''') → zbiór określający dziedziny badań, na których opierają się metody badań ('''[[metodologia]]''')
(Wróblewski D i in. 2018, s. 128)


Między definicją metodyki, a definicjami metody i metodologii, jest ścisły związek, a pojęcia te, z uwagi na podobieństwo, są często mylone.  
Metodologia w odniesieniu do nauki analizuje nie tylko procedury badawcze, lecz także jej wytwory: pojęcia, hipotezy, twierdzenia (S. Snihur 2004, s. 8). Podczas gdy metodologia stawia pytania CO należy zrobić, metodyka szuka odpowiedzi na pytanie JAK to należy zrobić.


W odróżnieniu od metodologii, która z definicji jest nauką o czynnościach (procedurach) poznawczych (J. Apanowicz 2002, s. 9) i pomaga znaleźć odpowiedź na pytanie o podmiot badań - jakie obszary należy zbadać, jakie problemy rozwiązać - metodyka oscyluje wokół definiowania konkretnych ścieżek celem zrealizowania tychże problemów czy zadań, stawiając pytania o sposób wykonania. Na sposób wykonania z kolei składa się określony zbiór działań, często powtarzalnych - tym zbiorem jest metodyka właśnie, a działania są metodami. Obrazując zależność między tymi pokrewnymi sobie definicjami, możemy przedstawić zawieranie się zakresów znaczeniowych każdego z nich, zaczynając od najbardziej szczegółowego po ten znaczeniowo najbardziej szeroki:
<google>n</google>
<google>t</google>
 
sposób ('''[[metoda]]''') → zbiór zasad określających metody ('''metodyka''') → zbiór określający dziedziny badań, na których opierają się metody badań ('''[[metodologia]]''')
(Wróblewski D i in. 2018, s. 128)
 
Metodologia w odniesieniu do nauki analizuje nie tylko procedury badawcze, lecz także jej wytwory: pojęcia, hipotezy, twierdzenia (S. Snihur 2004, s. 8). Podczas gdy metodologia stawia pytania CO należy zrobić, metodyka szuka odpowiedzi na pytanie JAK to należy zrobić.


==Metodyka w nauczaniu==
==Metodyka w nauczaniu==
 
Metodyka najczęściej kojarzona jest z kształceniem. W nauczaniu metodyką nazywa się dział dydaktyki, koncentrujący się na poszukiwaniu i opisywaniu efektywnych sposobów nauczania określonego przedmiotu poprzez analizę celów, treści, metod oraz form organizacyjnych kształcenia.
Metodyka najczęściej kojarzona jest z kształceniem. W nauczaniu metodyką nazywa się dział dydaktyki, koncentrujący się na poszukiwaniu i opisywaniu efektywnych sposobów nauczania określonego przedmiotu poprzez analizę celów, treści, metod oraz form organizacyjnych kształcenia. (E. Czerwonka, E. Waszkuć, s. 4)


W edukacji, tak samo jak w każdej innej dziedzinie, metodyka zajmuje się praktycznymi aspektami - w tym przypadku metodami nauczania wybranych treści, najczęściej przedmiotów nauki szkolnej. Choć wychodząca z szerszej znaczeniowo metodologii nauczania, metodyka jest praktyczna i sprowadza się do poszukiwania dróg (sposobów) racjonalnego działania poprzez możliwie dokładna analizę treści przedmiotowych oraz oparte na doświadczeniu nauczycielskim rozpoznanie metod i środków umożliwiających uczniom opanowanie tych treści.
W edukacji, tak samo jak w każdej innej dziedzinie, metodyka zajmuje się praktycznymi aspektami - w tym przypadku metodami nauczania wybranych treści, najczęściej przedmiotów nauki szkolnej. Choć wychodząca z szerszej znaczeniowo metodologii nauczania, metodyka jest praktyczna i sprowadza się do poszukiwania dróg (sposobów) racjonalnego działania poprzez możliwie dokładna analizę treści przedmiotowych oraz oparte na doświadczeniu nauczycielskim rozpoznanie metod i środków umożliwiających uczniom opanowanie tych treści.


==Metodyka w zarządzaniu==
==Metodyka w zarządzaniu==
W kontekście zarządzania i organizacji zasobów, metodyka ściśle związana jest z rozmaitymi koncepcjami zarządzania i możliwościami ich wykorzystania w praktyce, a także efektami ich zastosowania. W szerszym rozumieniu '''metodyka będzie prezentacją całościowego postępowania''', w węższym zaś będzie to '''[[technika]] wykonania konkretnego działania mająca na celu uzyskanie określonego założenia'''. Wybór właściwych metod i instrumentów ich wprowadzenia do zarządzania staje się obecnie jednym z podstawowych problemów zarządzania (S. Lachiewicz, M. Matejuna 2007, s. 7)


W kontekście zarządzania i organizacji zasobów, metodyka ściśle związana jest z rozmaitymi koncepcjami zarządzania i możliwościami ich wykorzystania w praktyce, a także efektami ich zastosowania. W szerszym rozumieniu '''metodyka będzie prezentacją całościowego postępowania''', w węższym zaś będzie to '''technika wykonania konkretnego działania mająca na celu uzyskanie określonego założenia'''. Wybór właściwych metod i instrumentów ich wprowadzenia do zarządzania staje się obecnie jednym z podstawowych problemów zarządzania. (S. Lachiewicz, M. Matejuna 2007, s. 7)
Metody zarządzania w przedsiębiorstwie rozumiane są jako powtarzalne sposoby działania, służące osiągnięciu określonego celu i możliwe do wielokrotnego powtarzania (Wróblewski D i in. 2018, s. 129)


Metody zarządzania w przedsiębiorstwie rozumiane są jako powtarzalne sposoby działania, służące osiągnięciu określonego celu i możliwe do wielokrotnego powtarzania. (Wróblewski D i in. 2018, s. 129)
Metody, będące przedmiotem licznych opracowań literatury naukowej i specjalistycznej, stanowić mają wsparcie w realizacji funkcji zarządzania. Metodyki różnych aspektów zarządzania koncentrują się wokół zagadnień rzutujących na '''[[sprawność]] i [[skuteczność]] osiągania zamierzonych celów''' zarówno w przedsiębiorstwach, jak i w innych instytucjach.


Metody, będące przedmiotem licznych opracowań literatury naukowej i specjalistycznej, stanowić mają wsparcie w realizacji funkcji zarządzania. Metodyki różnych aspektów zarządzania koncentrują się wokół zagadnień rzutujących na '''sprawność i skuteczność osiągania zamierzonych celów''' zarówno w przedsiębiorstwach, jak i w innych instytucjach.
Skuteczne [[zarządzanie]] wymaga posiadania określonych [[umiejętności]], a samo [[wdrożenie]] metod organizacji i zarządzania może pomóc, ale nie gwarantuje osiągnięcia zakładanych celów. Niezbędnym do oceny jest systematyczne poszerzanie wiedzy oraz zdobywanie doświadczeń z praktyki zarządzania.
 
Skuteczne zarządzanie wymaga posiadania określonych umiejętności, a samo wdrożenie metod organizacji i zarządzania może pomóc, ale nie gwarantuje osiągnięcia zakładanych celów. Niezbędnym do oceny jest systematyczne poszerzanie wiedzy oraz zdobywanie doświadczeń z praktyki zarządzania.  


==Przykładowe metody w zarządzaniu==
==Przykładowe metody w zarządzaniu==
Przykłady metod i zbiorów metod stosowanych w zarządzaniu, umożliwiających poprawę skuteczności relizacji zarządzania:
Przykłady metod i zbiorów metod stosowanych w zarządzaniu, umożliwiających poprawę skuteczności relizacji zarządzania:
* Metodyka oceny i zarządzania ryzykiem  
* Metodyka oceny i zarządzania ryzykiem
* Metodyka zarządzania projektami - [[metodyka PMI]]
* Metodyka zarządzania projektami - [[metodyka PMI]]
* Metodyka weryfikacji, kontroli i zarządzania przez kontrolę
* Metodyka weryfikacji, kontroli i zarządzania przez kontrolę
* Metodyka planowania
* Metodyka planowania
* [[Zarządzanie jakością]]  
* [[Zarządzanie jakością]]
* [[Zarządzanie zmianą]]
* [[Zarządzanie zmianą]]
* Metody heurystyczne
* [[Metody heurystyczne]]
(J. Mioduszewski i in. 2013)
(J. Mioduszewski i in. 2013)
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Prakseologia]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Badania operacyjne]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Metoda]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Heurystyka]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Metodologia badań]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Analiza progowa]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Analiza diagnostyczna]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Projektowanie systemów informatycznych]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Badania podstawowe]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Prognoza długoterminowa]]}} }}


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Apanowicz J. (2002), [https://wsaib.pl/images/files/E-Publikacje/MO.pdf ''Metodologia ogólna''], Gdynia
<noautolinks>
* Czerwonka E. Waszkuć E., [https://wyszukiwarka.efs.men.gov.pl/product/materialy-dla-studentow/attachment/9 ''Metodyka nauczania przedmiotów''], Kielce
* Apanowicz J. (2002), ''Metodologia ogólna'', Wydawnictwo BERNARDINUM, Gdynia
* Lachiewicz S., Matejuna M. (2007), [https://books.google.pl/books?id=gzkAfrW0FOsC&pg=PA138&dq=zarz%C4%85dzanie+metodyka&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwipnPH7uuHaAhWIbVAKHQAqCyYQ6AEIUTAI#v=onepage&q=zarz%C4%85dzanie%20metodyka&f=false ''Problemy współczesnej praktyki zarządzania''] Tom I, Łódź
* Lachiewicz S., Matejun M. (red.) (2007), ''Problemy współczesnej praktyki zarządzania'', Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź
* Martyniak Z. (1999), ''Metody organizacji i zarządzania'', Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków
* Martyniak Z. (1999), ''Metody organizacji i zarządzania'', Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
* Mioduszewski J. (red.) (2013), [http://www.uwm.edu.pl/pro-edu/upload/file/podreczniki/Zad.2/Metody%20organizacji%20i%20zarzadzania.pdf ''Metody organizacji i zarządzania''], Olsztyn
* Mioduszewski J. (red.) (2013), ''Metody organizacji i zarządzania'', Expol, Olsztyn
* Snihur S. (2004), ''Elementarne zagadnienia logiki'', Wydawnictwo SGGW, Warszawa, ISBN 83-7244-495-1
* Snihur S. (2004), ''Elementarne zagadnienia logiki'', Wydawnictwo SGGW, Warszawa
* Wróblewski D. (red.) (2018), [https://books.google.pl/books?id=hL5QDwAAQBAJ&pg=PA128&dq=metodyka+a+metodologia&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwilori73NfaAhXJE5oKHRp2D2UQ6AEIPjAE#v=onepage&q=metodyka%20a%20metodologia&f=false ''Zarządzanie ryzykiem: Przegląd wybranych metodyk''], Józefów
* Wróblewski D. (red.) (2015), ''Zarządzanie ryzykiem - przegląd wybranych metodyk'', CNBOP - PIB, Józefów
</noautolinks>


{{a| Kamil Trembacz, Tomasz Małkus}}
{{a| Kamil Trembacz, Tomasz Małkus}}
[[Kategoria:Pojęcia podstawowe]]
[[Kategoria: Nauka i badania]]
<!--[[en:Methodics]]-->
 
{{#metamaster:description|Definicja i zastosowanie metodyki w kontekście realizacji zadań i rozwiązywania problemów. Omówienie podobieństw i różnic w stosowaniu metod, metodologii i metodyki.}}

Aktualna wersja na dzień 23:59, 13 sty 2024

Metodyka - pojęcie pokrewne metodzie i metodologii, skupiające się wokół zbioru środków i działań (metod) wybranych do realizacji określonego zadania czy rozwiązania konkretnego problemu.

TL;DR

Metodyka to zbiór środków i działań wybranych do realizacji danego zadania. Jest różnica między metodą, metodyką i metodologią. Metodyka skupia się na sposobie wykonania, podczas gdy metodologia bada obszary i problemy. Metodyka jest szczegółowym podejściem do nauczania, skupiającym się na efektywnych metodach nauczania. W zarządzaniu, metodyka jest związana z różnymi koncepcjami zarządzania i efektami ich zastosowania. Przykłady metod w zarządzaniu to ocena i zarządzanie ryzykiem, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością, zarządzanie zmianą i metody heurystyczne.

Metoda, metodyka i metodologia

Między definicją metodyki, a definicjami metody i metodologii, jest ścisły związek, a pojęcia te, z uwagi na podobieństwo, są często mylone.

W odróżnieniu od metodologii, która z definicji jest nauką o czynnościach (procedurach) poznawczych (J. Apanowicz 2002, s. 9) i pomaga znaleźć odpowiedź na pytanie o podmiot badań - jakie obszary należy zbadać, jakie problemy rozwiązać - metodyka oscyluje wokół definiowania konkretnych ścieżek celem zrealizowania tychże problemów czy zadań, stawiając pytania o sposób wykonania. Na sposób wykonania z kolei składa się określony zbiór działań, często powtarzalnych - tym zbiorem jest metodyka właśnie, a działania są metodami. Obrazując zależność między tymi pokrewnymi sobie definicjami, możemy przedstawić zawieranie się zakresów znaczeniowych każdego z nich, zaczynając od najbardziej szczegółowego po ten znaczeniowo najbardziej szeroki:

sposób (metoda) → zbiór zasad określających metody (metodyka) → zbiór określający dziedziny badań, na których opierają się metody badań (metodologia) (Wróblewski D i in. 2018, s. 128)

Metodologia w odniesieniu do nauki analizuje nie tylko procedury badawcze, lecz także jej wytwory: pojęcia, hipotezy, twierdzenia (S. Snihur 2004, s. 8). Podczas gdy metodologia stawia pytania CO należy zrobić, metodyka szuka odpowiedzi na pytanie JAK to należy zrobić.

Metodyka w nauczaniu

Metodyka najczęściej kojarzona jest z kształceniem. W nauczaniu metodyką nazywa się dział dydaktyki, koncentrujący się na poszukiwaniu i opisywaniu efektywnych sposobów nauczania określonego przedmiotu poprzez analizę celów, treści, metod oraz form organizacyjnych kształcenia.

W edukacji, tak samo jak w każdej innej dziedzinie, metodyka zajmuje się praktycznymi aspektami - w tym przypadku metodami nauczania wybranych treści, najczęściej przedmiotów nauki szkolnej. Choć wychodząca z szerszej znaczeniowo metodologii nauczania, metodyka jest praktyczna i sprowadza się do poszukiwania dróg (sposobów) racjonalnego działania poprzez możliwie dokładna analizę treści przedmiotowych oraz oparte na doświadczeniu nauczycielskim rozpoznanie metod i środków umożliwiających uczniom opanowanie tych treści.

Metodyka w zarządzaniu

W kontekście zarządzania i organizacji zasobów, metodyka ściśle związana jest z rozmaitymi koncepcjami zarządzania i możliwościami ich wykorzystania w praktyce, a także efektami ich zastosowania. W szerszym rozumieniu metodyka będzie prezentacją całościowego postępowania, w węższym zaś będzie to technika wykonania konkretnego działania mająca na celu uzyskanie określonego założenia. Wybór właściwych metod i instrumentów ich wprowadzenia do zarządzania staje się obecnie jednym z podstawowych problemów zarządzania (S. Lachiewicz, M. Matejuna 2007, s. 7)

Metody zarządzania w przedsiębiorstwie rozumiane są jako powtarzalne sposoby działania, służące osiągnięciu określonego celu i możliwe do wielokrotnego powtarzania (Wróblewski D i in. 2018, s. 129)

Metody, będące przedmiotem licznych opracowań literatury naukowej i specjalistycznej, stanowić mają wsparcie w realizacji funkcji zarządzania. Metodyki różnych aspektów zarządzania koncentrują się wokół zagadnień rzutujących na sprawność i skuteczność osiągania zamierzonych celów zarówno w przedsiębiorstwach, jak i w innych instytucjach.

Skuteczne zarządzanie wymaga posiadania określonych umiejętności, a samo wdrożenie metod organizacji i zarządzania może pomóc, ale nie gwarantuje osiągnięcia zakładanych celów. Niezbędnym do oceny jest systematyczne poszerzanie wiedzy oraz zdobywanie doświadczeń z praktyki zarządzania.

Przykładowe metody w zarządzaniu

Przykłady metod i zbiorów metod stosowanych w zarządzaniu, umożliwiających poprawę skuteczności relizacji zarządzania:

(J. Mioduszewski i in. 2013)


Metodykaartykuły polecane
PrakseologiaBadania operacyjneMetodaHeurystykaMetodologia badańAnaliza progowaAnaliza diagnostycznaProjektowanie systemów informatycznychBadania podstawowePrognoza długoterminowa

Bibliografia

  • Apanowicz J. (2002), Metodologia ogólna, Wydawnictwo BERNARDINUM, Gdynia
  • Lachiewicz S., Matejun M. (red.) (2007), Problemy współczesnej praktyki zarządzania, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź
  • Martyniak Z. (1999), Metody organizacji i zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
  • Mioduszewski J. (red.) (2013), Metody organizacji i zarządzania, Expol, Olsztyn
  • Snihur S. (2004), Elementarne zagadnienia logiki, Wydawnictwo SGGW, Warszawa
  • Wróblewski D. (red.) (2015), Zarządzanie ryzykiem - przegląd wybranych metodyk, CNBOP - PIB, Józefów


Autor: Kamil Trembacz, Tomasz Małkus