Europejski System Walutowy: Różnice pomiędzy wersjami
m (Infobox update) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Europejski [[System]] Walutowy (ESW)''' to system stabilizacji [[kurs walutowy|kursów walutowych]]. Jego celem było stworzenie strefy stabilności walutowej w Europie oraz [[wzmocnienie]] współpracy pomiędzy państwami członkowskimi w sferze [[polityka kursu walutowego|polityki walutowej]]. | |||
==TL;DR== | |||
Europejski System Walutowy (ESW) był systemem stabilizacji kursów walutowych w Europie. Utworzony w 1979 roku, ESW miał na celu stworzenie stabilnej strefy walutowej i wzmocnienie współpracy między państwami członkowskimi. Główne elementy systemu obejmowały europejską jednostkę walutową (ECU), mechanizm kursowy i kredytowy. System zapewnił stabilność kursów walut i zbliżył wyniki gospodarcze krajów członkowskich. W 1992 roku system doświadczył kryzysu, który doprowadził do dewaluacji kilku walut i zawieszenia udziału niektórych walut w mechanizmie kursowym. ESW był również odpowiedzialny za stworzenie ECU, waluty koszykowej, która została zastąpiona przez euro w 1999 roku. | |||
==Utworzenie ESW== | ==Utworzenie ESW== | ||
[[Traktat Rzymski]] który powoływał [[Europejska Wspólnota Gospodarcza|Europejską Wspólnotę Gospodarczą]] nie zakładał powstania Unii Walutowej. Pomimo tego zawierał zasady ogólne mówiące o współpracy walutowej (zawarte w artykułach 105-109). Zawierały one zasady utrzymywania równowagi bilansu płatniczego w krajach członkowskich oraz wzmocnienie własnej waluty, ograniczenie liberalizacji obrotów kapitałowych tak by dalej prawidłowo funkcjonował wspólny [[rynek]] oraz zalecały konsultację pomiędzy państwami członkowskimi w sprawach kursów walutowych. Powołany również został Komitet Walutowy. Nie było konieczności wprowadzenia szczegółowej regulacji strefy walutowej dzięki sprawnemu działaniu Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu. Mimo dobrze działającej polityki międzynarodowy [[kryzys walutowy]] z lat 70. przyczynił się do załamania systemy walutowego z Bretton Woods. Przyczyniło się to do zaniechania integracji gospodarczej między krajami członkowskimi. [[Zasada]] "węża walutowego" była jedynym rezultatem wynikającym z dążenia do integracji walutowej. W związku z potrzebą związaną z utrzymaniem pożądanego kursu waluty oraz związanymi z tym środkami pieniężnymi przeznaczonymi na interwencję na rynkach walutowych, 5 grudnia 1978r 8 krajów członkowskich Wspólnot Europejskich (Niemcy, Francja, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Dania, Irlandia) utworzyły Europejski System Walutowy (ESW). Zastąpił tym samym "węża walutowego" obowiązującego od początku lat 70. W wyniku porozumienia między bankami centralnymi krajów członkowskich udało się wprowadzić go w życie 13 marca 1979r. ESW powstał na mocy dyrektywy uchwalonej przez Radę Europejską. Jego zadaniem było stworzenie stabilnej strefy walutowej która nie zawierałaby głębokich wahań w kursach wymiany walut.(Kowalski J., Ślusarczyk Z. 2006, s. 88-90) | |||
Twórcą systemu był Roy Jenkins. | |||
<google>n</google> | |||
==Elementy systemu== | ==Elementy systemu== | ||
Główne elementy Europejskiego Systemu Walutowego to: | Główne elementy Europejskiego Systemu Walutowego to: | ||
* ECU (European Currency Unit)- europejska jednostka walutowa, funkcjonująca w sferze niematerialnej. | * ECU (European Currency Unit) - europejska jednostka walutowa, funkcjonująca w sferze niematerialnej. | ||
* Mechanizm kursowy - początkowo [[parytet]] walut mógł wahać się o ±2,5% w stosunku do ecu, od sierpnia 1993r. przedział wahań rozszerzono do ±15% | |||
* Mechanizm kursowy- początkowo parytet walut mógł wahać się o ±2,5% w stosunku do ecu, od sierpnia 1993r. przedział wahań rozszerzono do ±15% | |||
* Mechanizm kredytowy | * Mechanizm kredytowy | ||
Europejski System Walutowy to etap tworzenia [[Unia walutowa|Unii Gospodarczej i Walutowej]]. | Europejski System Walutowy to etap tworzenia [[Unia walutowa|Unii Gospodarczej i Walutowej]]. | ||
Funkcjonowanie ESW od 1979r. pozwoliło znacznie zmniejszyć wahania kursów walut zarówno w porównaniu z okresem poprzednim jak i z kursami walut spoza systemu, np. dolarem, jenem. Początkowo dużym problemem były częste zmiany kursów centralnych (w ciągu pierwszych 8 lat- 12 razy). | Funkcjonowanie ESW od 1979r. pozwoliło znacznie zmniejszyć wahania kursów walut zarówno w porównaniu z okresem poprzednim jak i z kursami walut spoza systemu, np. dolarem, jenem. Początkowo dużym problemem były częste zmiany kursów centralnych (w ciągu pierwszych 8 lat - 12 razy). | ||
==Zasady ESW== | ==Zasady ESW== | ||
Podstawową zasadą działania jest stałość kursów, tzn. kursy mogą wahać się w określonym przedziale wokół kursu odniesienia (centralnego), który może być zmieniony jednogłośną decyzją członków systemu. | Podstawową zasadą działania jest stałość kursów, tzn. kursy mogą wahać się w określonym przedziale wokół kursu odniesienia (centralnego), który może być zmieniony jednogłośną decyzją członków systemu. | ||
Banki centralne należące do ESW są zobowiązane do interwencji walutowych w celu utrzymania wahań kursów w dopuszczalnych granicach. | Banki centralne należące do ESW są zobowiązane do interwencji walutowych w celu utrzymania wahań kursów w dopuszczalnych granicach. | ||
W celu pozyskania funduszy na te operacje, mogą sobie wzajemnie udzielać [[kredyt]]ów w ramach specjalnego mechanizmu kredytowego. | W celu pozyskania funduszy na te operacje, mogą sobie wzajemnie udzielać [[kredyt]]ów w ramach specjalnego mechanizmu kredytowego. | ||
Jeżeli mimo interwencji niemożliwe jest utrzymanie kursu walutowego w określonym przedziale, konieczna może okazać się zmiana kursu centralnego. | Jeżeli mimo interwencji niemożliwe jest utrzymanie kursu walutowego w określonym przedziale, konieczna może okazać się [[zmiana]] kursu centralnego. | ||
ESW wymuszając prowadzenie [[polityka pieniężna|polityki pieniężnej]] i [[polityka gospodarcza|gospodarczej]] umożliwiającej sprostanie wymaganiom systemu, doprowadził do zbliżenia wyników gospodarczych, a szczególnie stopy [[inflacja|inflacji]] w krajach członkowskich. Było to zewnętrzne źródło dyscypliny dla krajów o wysokiej inflacji. | ESW wymuszając prowadzenie [[polityka pieniężna|polityki pieniężnej]] i [[polityka gospodarcza|gospodarczej]] umożliwiającej sprostanie wymaganiom systemu, doprowadził do zbliżenia wyników gospodarczych, a szczególnie stopy [[inflacja|inflacji]] w krajach członkowskich. Było to zewnętrzne źródło dyscypliny dla krajów o wysokiej inflacji. | ||
==Kryzys systemu z 1992r.== | ==Kryzys systemu z 1992r.== | ||
[[Kryzys]] systemu, który miał miejsce w 1992r. zaowocował [[dewaluacja|dewaluacją]] lira, funta brytyjskiego, pesety hiszpańskiej, eskudo portugalskiego i funta irlandzkiego. | [[Kryzys]] systemu, który miał miejsce w 1992r. zaowocował [[dewaluacja|dewaluacją]] lira, funta brytyjskiego, pesety hiszpańskiej, eskudo portugalskiego i funta irlandzkiego. | ||
Ponadto zawieszono udział lira i funta brytyjskiego w mechanizmie kursowym. | Ponadto zawieszono [[udział]] lira i funta brytyjskiego w mechanizmie kursowym. | ||
Przyczyną kryzysu było skumulowanie istniejących różnic w wynikach gospodarczych (głównie inflacji), specyficzna polityka banku centralnego Niemiec stosującego politykę wysokich stóp procentowych co wymuszało takie same działania na innych krajach. Ponadto problemy z ratyfikacją [[Traktat z Maastricht|Traktatu z Maastricht]] spowodowały, iż oczekiwano zaprzestania stabilizacji. | Przyczyną kryzysu było skumulowanie istniejących różnic w wynikach gospodarczych (głównie inflacji), specyficzna [[polityka]] banku centralnego Niemiec stosującego politykę wysokich stóp procentowych co wymuszało takie same działania na innych krajach. Ponadto problemy z ratyfikacją [[Traktat z Maastricht|Traktatu z Maastricht]] spowodowały, iż oczekiwano zaprzestania stabilizacji. | ||
Skutkami tego kryzysu było rozszerzenie przedziału dopuszczalnych wahań do ±15 % (2 sierpnia 1993r.), a także podjęcie decyzji o konieczności utworzenia ponadnarodowej instytucji, która będzie podejmować decyzje w sprawie polityki pieniężnej. Tym silniejsze stało się dążenie do utworzenia unii gospodarczej i walutowej. | Skutkami tego kryzysu było rozszerzenie przedziału dopuszczalnych wahań do ±15 % (2 sierpnia 1993r.), a także podjęcie decyzji o konieczności utworzenia ponadnarodowej instytucji, która będzie podejmować decyzje w sprawie polityki pieniężnej. Tym silniejsze stało się dążenie do utworzenia unii gospodarczej i walutowej. | ||
==ECU (european Currency Unit)== | ==ECU (european Currency Unit)== | ||
W ramach Europejskiego Systemu Walutowego została stworzona nowa waluta zwana ECU.Jako centralny element ESW została wprowadzona w 1979r. W 1999r została zastąpiona przez euro. ECU była to tzw. waluta koszyka i stanowiła średnią ważoną walut wszystkich państw należących do ESW. Odegrała ona ważną role. Każdego dnia Komisja określała jej wartość w każdej walucie a następnie kursy były publikowane w "Dzienniku Urzędowym Wspólnot | W ramach Europejskiego Systemu Walutowego została stworzona nowa [[waluta]] zwana ECU.Jako centralny element ESW została wprowadzona w 1979r. W 1999r została zastąpiona przez euro. ECU była to tzw. waluta koszyka i stanowiła średnią ważoną walut wszystkich państw należących do ESW. Odegrała ona ważną role. Każdego dnia Komisja określała jej [[wartość]] w każdej walucie a następnie kursy były publikowane w "Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich". Służyła jako [[miernik]] wartości i środek płatniczy do rozliczeń operacji. Dzięki ECU można było znaleźć odniesienie w mechanizmie kursowym, znaleźć [[wskaźnik]] określający ewentualne odchylenia danej waluty od innych, określić jednostki obrachunkowe w ramach mechanizmów interwencyjnych oraz kredytowych oraz jednostki rozliczania zadłużenia między organami odpowiedzialnymi za sprawy monetarne w danym kraju. ECU poprzez denominacje danej waluty służyło też do obliczanie wszelkich obowiązujących płatności w ramach Wspólnot (Nowak B. 2000, s. 51-52) | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Unia walutowa]]}} — {{i5link|a=[[Bank Rozrachunków Międzynarodowych]]}} — {{i5link|a=[[Narodowy Bank Polski]]}} — {{i5link|a=[[Kryteria konwergencji]]}} — {{i5link|a=[[G-7]]}} — {{i5link|a=[[Międzynarodowy Fundusz Walutowy]]}} — {{i5link|a=[[Polityka regionalna Unii Europejskiej]]}} — {{i5link|a=[[Traktat z Lizbony]]}} — {{i5link|a=[[Unia Europejska]]}} — {{i5link|a=[[Bank korespondent]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* | <noautolinks> | ||
* Kowalski J., Ślusarczyk Z. (2006) ''Unia europejska. | * Bainbridge T., Teasdale A. (1998), ''Leksykon Unii Europejskiej'', Wydawnictwo Platan, Kraków | ||
* Michałowska- | * Kowalski J., Ślusarczyk Z. (2006), ''Unia europejska. Proces integracji europejskiej i zarys problematyki instytucjonalno-prawnej.'' Polskie Wydawnictwo prawnicze, Warszawa - Poznań | ||
* Nowak B. (2000) [ | * Michałowska-Gorywoda K. (red.) (1997), ''Unia Europejska. Podręcznik akademicki'', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa | ||
* Wojtaszczyk A. ''Integracja europejska. Wstęp'', Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa | * Nowak B. (2000), ''[https://www.ce.uw.edu.pl/pliki/pw/4-2000_Nowak.pdf Unia Gospodarcza i Walutowa UE]'', Studia Europejskie, nr 4 | ||
* Wojtaszczyk A. (2006), ''Integracja europejska. Wstęp'', Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa | |||
</noautolinks> | |||
[[Kategoria:Unia Europejska]] | [[Kategoria:Unia Europejska]] | ||
{{a|Anna Wojtowicz, Magdalena Kumór}} | {{a|Anna Wojtowicz, Magdalena Kumór}} | ||
{{#metamaster:description|Europejski System Walutowy to system stabilizacji kursów walutowych. Dowiedz się więcej o jego celach i funkcjonowaniu na naszej stronie.}} | |||
Aktualna wersja na dzień 01:16, 30 lis 2023
Europejski System Walutowy (ESW) to system stabilizacji kursów walutowych. Jego celem było stworzenie strefy stabilności walutowej w Europie oraz wzmocnienie współpracy pomiędzy państwami członkowskimi w sferze polityki walutowej.
TL;DR
Europejski System Walutowy (ESW) był systemem stabilizacji kursów walutowych w Europie. Utworzony w 1979 roku, ESW miał na celu stworzenie stabilnej strefy walutowej i wzmocnienie współpracy między państwami członkowskimi. Główne elementy systemu obejmowały europejską jednostkę walutową (ECU), mechanizm kursowy i kredytowy. System zapewnił stabilność kursów walut i zbliżył wyniki gospodarcze krajów członkowskich. W 1992 roku system doświadczył kryzysu, który doprowadził do dewaluacji kilku walut i zawieszenia udziału niektórych walut w mechanizmie kursowym. ESW był również odpowiedzialny za stworzenie ECU, waluty koszykowej, która została zastąpiona przez euro w 1999 roku.
Utworzenie ESW
Traktat Rzymski który powoływał Europejską Wspólnotę Gospodarczą nie zakładał powstania Unii Walutowej. Pomimo tego zawierał zasady ogólne mówiące o współpracy walutowej (zawarte w artykułach 105-109). Zawierały one zasady utrzymywania równowagi bilansu płatniczego w krajach członkowskich oraz wzmocnienie własnej waluty, ograniczenie liberalizacji obrotów kapitałowych tak by dalej prawidłowo funkcjonował wspólny rynek oraz zalecały konsultację pomiędzy państwami członkowskimi w sprawach kursów walutowych. Powołany również został Komitet Walutowy. Nie było konieczności wprowadzenia szczegółowej regulacji strefy walutowej dzięki sprawnemu działaniu Międzynarodowemu Funduszowi Walutowemu. Mimo dobrze działającej polityki międzynarodowy kryzys walutowy z lat 70. przyczynił się do załamania systemy walutowego z Bretton Woods. Przyczyniło się to do zaniechania integracji gospodarczej między krajami członkowskimi. Zasada "węża walutowego" była jedynym rezultatem wynikającym z dążenia do integracji walutowej. W związku z potrzebą związaną z utrzymaniem pożądanego kursu waluty oraz związanymi z tym środkami pieniężnymi przeznaczonymi na interwencję na rynkach walutowych, 5 grudnia 1978r 8 krajów członkowskich Wspólnot Europejskich (Niemcy, Francja, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Dania, Irlandia) utworzyły Europejski System Walutowy (ESW). Zastąpił tym samym "węża walutowego" obowiązującego od początku lat 70. W wyniku porozumienia między bankami centralnymi krajów członkowskich udało się wprowadzić go w życie 13 marca 1979r. ESW powstał na mocy dyrektywy uchwalonej przez Radę Europejską. Jego zadaniem było stworzenie stabilnej strefy walutowej która nie zawierałaby głębokich wahań w kursach wymiany walut.(Kowalski J., Ślusarczyk Z. 2006, s. 88-90) Twórcą systemu był Roy Jenkins.
Elementy systemu
Główne elementy Europejskiego Systemu Walutowego to:
- ECU (European Currency Unit) - europejska jednostka walutowa, funkcjonująca w sferze niematerialnej.
- Mechanizm kursowy - początkowo parytet walut mógł wahać się o ±2,5% w stosunku do ecu, od sierpnia 1993r. przedział wahań rozszerzono do ±15%
- Mechanizm kredytowy
Europejski System Walutowy to etap tworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej. Funkcjonowanie ESW od 1979r. pozwoliło znacznie zmniejszyć wahania kursów walut zarówno w porównaniu z okresem poprzednim jak i z kursami walut spoza systemu, np. dolarem, jenem. Początkowo dużym problemem były częste zmiany kursów centralnych (w ciągu pierwszych 8 lat - 12 razy).
Zasady ESW
Podstawową zasadą działania jest stałość kursów, tzn. kursy mogą wahać się w określonym przedziale wokół kursu odniesienia (centralnego), który może być zmieniony jednogłośną decyzją członków systemu.
Banki centralne należące do ESW są zobowiązane do interwencji walutowych w celu utrzymania wahań kursów w dopuszczalnych granicach.
W celu pozyskania funduszy na te operacje, mogą sobie wzajemnie udzielać kredytów w ramach specjalnego mechanizmu kredytowego.
Jeżeli mimo interwencji niemożliwe jest utrzymanie kursu walutowego w określonym przedziale, konieczna może okazać się zmiana kursu centralnego.
ESW wymuszając prowadzenie polityki pieniężnej i gospodarczej umożliwiającej sprostanie wymaganiom systemu, doprowadził do zbliżenia wyników gospodarczych, a szczególnie stopy inflacji w krajach członkowskich. Było to zewnętrzne źródło dyscypliny dla krajów o wysokiej inflacji.
Kryzys systemu z 1992r.
Kryzys systemu, który miał miejsce w 1992r. zaowocował dewaluacją lira, funta brytyjskiego, pesety hiszpańskiej, eskudo portugalskiego i funta irlandzkiego.
Ponadto zawieszono udział lira i funta brytyjskiego w mechanizmie kursowym.
Przyczyną kryzysu było skumulowanie istniejących różnic w wynikach gospodarczych (głównie inflacji), specyficzna polityka banku centralnego Niemiec stosującego politykę wysokich stóp procentowych co wymuszało takie same działania na innych krajach. Ponadto problemy z ratyfikacją Traktatu z Maastricht spowodowały, iż oczekiwano zaprzestania stabilizacji.
Skutkami tego kryzysu było rozszerzenie przedziału dopuszczalnych wahań do ±15 % (2 sierpnia 1993r.), a także podjęcie decyzji o konieczności utworzenia ponadnarodowej instytucji, która będzie podejmować decyzje w sprawie polityki pieniężnej. Tym silniejsze stało się dążenie do utworzenia unii gospodarczej i walutowej.
ECU (european Currency Unit)
W ramach Europejskiego Systemu Walutowego została stworzona nowa waluta zwana ECU.Jako centralny element ESW została wprowadzona w 1979r. W 1999r została zastąpiona przez euro. ECU była to tzw. waluta koszyka i stanowiła średnią ważoną walut wszystkich państw należących do ESW. Odegrała ona ważną role. Każdego dnia Komisja określała jej wartość w każdej walucie a następnie kursy były publikowane w "Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich". Służyła jako miernik wartości i środek płatniczy do rozliczeń operacji. Dzięki ECU można było znaleźć odniesienie w mechanizmie kursowym, znaleźć wskaźnik określający ewentualne odchylenia danej waluty od innych, określić jednostki obrachunkowe w ramach mechanizmów interwencyjnych oraz kredytowych oraz jednostki rozliczania zadłużenia między organami odpowiedzialnymi za sprawy monetarne w danym kraju. ECU poprzez denominacje danej waluty służyło też do obliczanie wszelkich obowiązujących płatności w ramach Wspólnot (Nowak B. 2000, s. 51-52)
| Europejski System Walutowy — artykuły polecane |
| Unia walutowa — Bank Rozrachunków Międzynarodowych — Narodowy Bank Polski — Kryteria konwergencji — G-7 — Międzynarodowy Fundusz Walutowy — Polityka regionalna Unii Europejskiej — Traktat z Lizbony — Unia Europejska — Bank korespondent |
Bibliografia
- Bainbridge T., Teasdale A. (1998), Leksykon Unii Europejskiej, Wydawnictwo Platan, Kraków
- Kowalski J., Ślusarczyk Z. (2006), Unia europejska. Proces integracji europejskiej i zarys problematyki instytucjonalno-prawnej. Polskie Wydawnictwo prawnicze, Warszawa - Poznań
- Michałowska-Gorywoda K. (red.) (1997), Unia Europejska. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Nowak B. (2000), Unia Gospodarcza i Walutowa UE, Studia Europejskie, nr 4
- Wojtaszczyk A. (2006), Integracja europejska. Wstęp, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
Autor: Anna Wojtowicz, Magdalena Kumór
