Emerging markets

Emerging markets
Polecane artykuły
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne Międzynarodowy podział pracy Slumpflacja Wymiana międzynarodowa Stagnacja Cykl życia sektora Rozwój gospodarczy Wydatki inwestycyjne Gospodarka otwarta

Emerging markets - inaczej rynki wschodzące lub gospodarki wschodzące, nazwa ta pojawiła się już na początku lat 80. Odnosi się ona do rynków finansowych oraz eksportowych, a w zamierzeniu miała zastąpić stare określenie "Trzeci świat". Przyjęcie nowej nazwy zapoczątkowało koniec epoki kiedy to globalna gospodarka była dzielona na trzy części, w tym podziale uwzględnione były kraje rozwijające się. Rynki wschodzące to między innymi: Chiny, Indie oraz kraje Europy Środkowo-Wschodniej.

Rynki wschodzące a inwestycje

Firmy, które swoje korzenie mają właśnie na rynkach wschodzących dysponują tańszymi zasobami oraz zwiększoną konkurencyjnością, która swoje źródło ma w zdecydowanie mniejszym dystansie techniczno-organizacyjnym między nimi, a rynkami słabiej rozwiniętymi. Dzięki temu możliwa jest sprawna asymilacja organizacji i technik pochodzących z krajów wschodzących rynków. Szczególne znaczenie ma tutaj znaczniej mniejsze zróżnicowanie kapitału ludzkiego w obu krajach. Właśnie to jest znaczącym źródłem przewagi konkurencyjnej opartej na niższych kosztach pracy oraz badań eksperckich. Jednak istotną rolę odgrywa tutaj także technika, która ogranicza znacznie możliwości, ponieważ przewaga takiego typu możliwa jest tylko wtedy, kiedy wysoka technika nie jest wymagana, między innymi w branżach takich jak:

• branża rolno- spożywcza
• branża wydobywcza
• branża przetwórcza

O atrakcyjności rynków wschodzących jako importera i eksportera BIZ (Bezpośrednich inwestycji zagranicznych) decyduje:

• niższy poziom zadłużenia,
• większa dyscyplina fiskalna,
• większe stopy zwrotu z papierów wartościowych,
• wyższe stopy procentowe niż w krajach rozwiniętych,
• tempo wzrostu PKB,
• niższy poziom zadłużenia.

Rynki wschodzące a kryzys finansowy

Chiny oraz inne kraje realizowały strategię wzrostu opartą na eksporcie bądź też prowadziły politykę makroekonomiczną ukierunkowaną na gromadzenie rezerw walutowych. Spowodowało to silny wzrost nadwyżki na rachunku bieżącym, co przy wyraźnie spowolnionym wzroście krajowego popytu niżeli dochodu oznaczało silny wzrost oszczędności. Z kolei te były następnie transferowane do krajów wysoko rozwiniętych. Powyższe zależności doprowadziły do spadku światowych realnych stóp procentowych, co wpłynęło na spadek skłonności do oszczędzania w krajach wysoko rozwiniętych i podsycało konsumpcjonizm właśnie na rynku nieruchomości. Kryzys finansowy znacznie osłabił wzrost w krajach rozwiniętych na korzyść gospodarek wschodzących i rozwijających się. Kapitał odpłynął częściowo z krajów rozwiniętych tak samo w formie inwestycji bezpośrednich, jak i portfelowych, jednocześnie napływając do krajów wschodzących (szczególnie azjatyckich).

Przemysł wysokich technologii na rynkach wschodzących

Obecnie rozwój przemysłu high-tech na rynkach wschodzących przebiega znacznie szybciej. Szczególne znaczenie ma tutaj globalizacja gospodarki, która stworzyła nowe możliwości rozwojowe. Towarzyszące jej procesy, do których należy zaliczyć intensywny przepływ usług, kapitału oraz towarów, a także rozwój nowoczesnych środków komunikacji odegrały szczególną rolę w zmianach struktur przemysłu. Dzięki globalizacji rozpoczęto nową organizację działalności produkcyjnej, a tradycyjne ścieżki wytwarzania takie jak produkcja pionowa czy oddzielanie poszczególnych etapów produkcji odeszły na dalszy plan. Dzięki temu każdy kraj ma możliwość wyspecjalizowania się w wybranej, wąskiej części procesu wytwórczego i czerpać z tego ogromne korzyści.

Absorpcja nowych technologii na rynkach wschodzących zależy od czynników takich jak:

• poziom wykształcenia społeczeństwa i czynników kulturowych,
• polityka inwestycyjnej (np. tworzenie klastrów itd.),
• mechanizm rozwoju i wsparcia (m.in. finansowego, prawnego itd.) rodzimych firm funkcjonujących w przemysłach high-tech,
• potencjał danego rynku (wyrażany poprzez zgłaszany popyt), a także przewagi lokalizacyjne (posiadane zasoby naturalne, istniejąca infrastruktura).

Bibliografia

• Harasim J.(2012).Finanse w niestabilnym otoczeniu- dylematy i wyzwania. Rynki finansowe,"Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach"
• Łasak P.(2016).Rola rodzimych korporacji wielonarodowych w rozwoju przemysłu wysokich technologii na rynkach wschodzących, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", nr 271
• Piasecki R. (2015).Determinanty bezpośrednich inwestycji zagranicznych przedsiębiorstw pochodzących z rynków wschodzących,"Journal of Modern Science", nr 1
• Wojtyna A.(2010).Gospodarki wschodzące w obliczu kryzysu finansowego: duża odporność czy podatność?,"Gospodarka Narodowa"
• Zielińska-Głębocka A. (2012). Współczesna gospodarka światowa., Wolters Kluwer Polska

Autor: Natalia Nowak