Patent europejski

Patent europejski - patent udzielany przez Europejski Urząd Patentowy (EUP) będący organem Europejskiej Organizacji Patentowej (EOP). Główna siedziba EUP-u znajduje się w Monachium. Od 1 lipca 2018 roku prezesem organizacji jest António Campinos.

TL;DR

Patent europejski to patent udzielany przez Europejski Urząd Patentowy. Organizacja ta, mająca swoją siedzibę w Monachium, reguluje kwestie patentów w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz innych krajach europejskich. Jednolity patent europejski, wprowadzony w 2012 roku, umożliwia stosowanie patentu automatycznie, bez konieczności walidacji. Wybór języka obowiązującego w patentach wywołał problem językowy, a brak tłumaczenia na język urzędowy państwa może ograniczać ochronę patentową. Jednolity Sąd Patentowy został powołany w 2013 roku i ma jurysdykcję nad patentami europejskimi.

Historia

Idea ochrony patentowej w Europie powstała w latach 50. i 60. XX wieku. Pierwszy akt prawny regulujący kwestię patentu europejskiego został spisany w 1973 roku. Konwencja Patentów Europejskich (KPE) zrzesza wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej oraz kraje nienależące do Unii, ale znajdujące się w granicach Europy. Jak zaznacza Aurelia Nowicka, ochrona patentów europejskich może obowiązywać wyłącznie w państwach stron KPE (2013, s. 19). Kolejnym działaniem organów było uchwalenie dwóch rozporządzeń w 2012 roku. Akty te pozwoliły na stosowanie jednolitego patentu europejskiego (European patent with unitary effect) dla wszystkich zgłoszeń. W porównaniu z patentem europejskim, jednolity patent europejski nie wymaga walidacji. Oznacza to, że może działać automatycznie. W skład tego patentu wchodzi:

• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1257/2012 z dnia 17 grudnia 2012 roku wprowadzającego wzmocnioną współpracę w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej,
• Rozporządzenia Rady nr 1260/2012 z dnia 17 grudnia 2012 roku wprowadzającego wzmocnioną współpracę w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej w odniesieniu do mających zastosowanie ustaleń dotyczących tłumaczeń,
• Umowy o Jednolitym Sądzie Patentowym.

Jak twierdzi N. Niklińska oraz H. Wnorowski "Wymienione regulacje dotyczą w szczególności przedsiębiorstw oraz wynalazców, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową czy innowacyjną" (2015, s. 89).

Państwa członkowskie

Do 2018 roku do Europejskiej Organizacji Patentowej należy 38 państw. Są to: Albania Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Macedonia, Malta, Monako, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, San Marino Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Węgry oraz Włochy. Kraje nie będące członkami organizacji, jednakże udzielające na ich terenie patentu europejskiego to Bośnia i Hercegowina oraz Czarnogóra. Porozumienia zostały także zawarte między członkami EOP-u a Kambodżą, Mołdawią, Marokiem i Tunezją.

Problem językowy

Początkowo wraz z wprowadzeniem jednolitego patentu dla wszystkich państw członkowskich EOP-u pojawił się dylemat z wyborem obowiązującego języka. Nadrzędnym celem wydania patentu było przyspieszenie procedur, dlatego też zdecydowano się na wybór trzech języków obowiązujących w Europejskim Urzędzie Patentowym: angielskiego, francuskiego i niemieckiego (N. Niklińska, H. Wnorowski 2015, s. 96). Następnie osoba zgłaszająca miała obowiązek dostarczenia tłumaczenia patentu na język urzędowy do urzędu patentowego w danym państwie. Aktualne informacje na temat tłumaczenia patentu europejskiego zostały poruszone w Rozporządzeniu Rady UE nr 1260/2012 z dnia 17 grudnia 2012 roku:

art. 3 ust.1

Bez uszczerbku dla art. 4 i 6 niniejszego rozporządzenia, w przypadku opublikowania zgodnie z art. 14 ust. 6 konwencji o patencie europejskim opisu patentu europejskiego mającego jednolity skutek, nie wymaga się żadnych dalszych tłumaczeń.

Rozwiązanie to miało na celu zredukowanie kosztów wydania patentu. Wartym uwagi w tej sytuacji jest fakt, iż brak tłumaczenia na język urzędowy danego państwa może nieść za sobą poważne konsekwencje. W opisie patentowym w większości przypadków użyte zostaje fachowe słownictwo techniczne. Brak wystarczającej znajomości języka angielskiego, francuskiego czy niemieckiego może spowodować ograniczenie ochrony patentowej. Jak podaje M. Malaga koszty systemu ochrony patentowej mogą wbrew pozorom diametralnie wzrosnąć. W obecnej sytuacji to zgłaszający są obarczeni ciężarem kosztów tłumaczenia, aby wiarygodnie i maksymalnie wyznaczyć zakres swego patentu. W przypadku jego braku, naruszenie obowiązującego patentu może doprowadzić do konsekwencji prawnych, czego następstwem jest wzrost kosztów (M. Malaga 2016, s. 85-86).

Jednolity Sąd Patentowy

Dnia 19 lutego 2013 roku zostało zawarte porozumienie, na mocy którego powołano Jednolity Sąd Patentowy (Unified Patent Court) z siedzibą w Paryżu. Każde państwo członkowskie, będące w Unii Europejskiej, ma możliwość utworzenia na terenie kraju lokalnych placówek Sądu. Sąd apelacyjny mieści się w Luksemburgu. Mimo całkowitej niezależności od Unii, JSP powstał z propozycji rozporządzenia Parlamentu Europejskiego oraz Rady Unii Europejskiej. A. Nowicka podkreśla, że w zakresie swoich uprawnień JSP posiada całkowitą jurysdykcję nad: patentem europejskim, jednolitym patentem europejskim, oraz świadectwami ochronnymi (2013, s. 21).

Patent europejski — artykuły polecane

Komitet Regionów — Traktat z Lizbony — Zielona karta — Traktat Nicejski — Traktat z Schengen — Rada Europy — IEA — Organizacja Narodów Zjednoczonych — Jednolity Akt Europejski

Bibliografia

• Kotarba W. (2008), Patent europejski w Polsce, Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie, nr 1
• Malaga M. (2016), Trolle na podzielonym rynku. Patent europejski o jednolitym skutku a rynek wewnętrzny i prawo konkurencji, Studia Oeconomica Posnaniensia, vol. 4, nr 6
• Niklińska N., Wnorowski H. (2015), Jednolity patent europejski i jego gospodarcze konsekwencje, Optimum: studia ekonomiczne, nr 2 (74)
• Nowicka A. (2013), Patent europejski o jednolitym skutku - konstrukcja prawna i treść, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 4
• Rozporządzenie Rady (UE) nr 1260/2012 z dnia 17 grudnia 2012 r. wprowadzające wzmocnioną współpracę w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej w odniesieniu do mających zastosowanie ustaleń dotyczących tłumaczeń Document 32012R1260
• Strona internetowa: Member states of the European Patent Organisation, European Patent Office

Autor: Marta Zachariasz

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.