Ocena konsumencka

Ocena, sąd wartościujący […] wyrażająca dodatnie lub ujemne ustosunkowanie się oceniającego do przedmiotu oceny; konsumpcja [łac.], spożycie dóbr materialnych i usług w procesie bezpośredniego zaspokajania potrzeb ludzkich [[[Praca]] Zbiorowa, Encyklopedia powszechna PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1975, s. 108 t. III, s. 29 t. IV].

Ocena konsumencka - ma na celu poznanie opinii jak najszerszej opinii konsumentów o ocenianym towarze. Ocena taka umożliwia określenie stopnia akceptacji, preferencji lub porządności produktu przez konsumentów. Stosuje się dwa typu ocen (wyrażania opinii) konsumenckich: za pomocą metod sensorycznych i za pomocą metod ankietowych. Należy jednak zaznaczyć, że ocena konsumencka tylko wówczas daje obraz odczuć konsumentów w stosunku do ocenianego wyrobu, gdy zespół oceniający spełnia podstawowe warunki reprezentatywności, a mianowicie jest wybrany losowo i jest odpowiednio duży pod względem liczebności [Sikora T., Giemza M., Elementy towaroznawstwa: Obsługa klienta, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa, 2003, s. 15-16].

Oceną konsumencką mogą też być badania akceptacji i porządności, gdy konsument wyraża swój stosunek do ocenianego produktu. Odnoszą się do właściwości cech sensorycznych ocenianych produktów, przechowalniczej trwałości produktu, łatwości i wygody przygotowania do spożycia, jego ceny, opakowania, jednorodności, bezpieczeństwa, wartości odżywczej i in. Jest stosowana przez producentów w celu uzyskania informacji o pozycji produktów różnych firm na rynku; kierunku doskonalenia produktów; reakcji konsumentów na nowe produkty; potencjale konsumpcyjnym rynku; oczekiwaniach, upodobaniach i preferencjach i zmianach jakościowych produktu podczas przechowywania [dr hab. Lesiów T., pod redakcją Piotra P. Lewickiego, Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2008, s. 296-297].

Oceny konsumenckiej dokonuje zespół (200-500 osób) reprezentatywny dla badanej populacji konsumentów. Ze względu na miejsce dokonywania ocen dzieli się je na stacjonarne (w laboratoriach lub miejscach największego skupienia, np. szkoły, sklepy) oraz domowe (w warunkach normalnej konsumpcji). Wyniki oceny konsumenckiej zależą od czynników psychologicznych, fizjologicznych, socjalnych oraz ekonomicznych [Duda I., Słownik pojęć Towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, 1994, s. 110].

W zależności od celu, w jakim podjęte zostają badania, oraz od stopnia dokładności określenia poszczególnych właściwości i wskaźników stosowane są różne metody badania jakości towarów. Do najważniejszych należą:

• Metody organoleptyczne,
• Metody laboratoryjne,
• Metody doświadczalnego użytkownika.

Konsumencka akceptacja jakości towarów to pozytywna ocena ich jakości, umiejscowiona w czasie, powiązana z istniejącymi uwarunkowaniami i uwzględniająca występujące zakłócenia z jednej strony a stymulatory z drugiej. Konsumencka akceptacja jakości towarów dokonywana jest najczęściej w sposób bardzo uproszczony, głównie intuicyjny.

Akceptacja jakości towaru przez konsumenta ma miejsce co najmniej dwukrotnie, tj. przy podejmowaniu decyzji kupna towaru i w czasie użytkowania nabytego towaru. Akceptacja jakości towar następuje w wyniku konfrontacji obiektywnych informacji o towarze z oczekiwaniami konsumenta. Na oczekiwania te składają się głównie trzy elementy:

• zdolność towaru do zaspokojenia odczuwanych potrzeb (wartość użytkowa),
• uzyskanie osobistej satysfakcji z posiadania tego, a nie innego wyrobu (wartość emocjonalna),
• cena nadająca się do zaakceptowania.

Nabywca w podświadomości "sumuje" niejako wartości użytkowe oraz kojarzone z nimi wartości emocjonalne i koreluje je z ceną,. Jeżeli wynik tej korelacji jest korzystnym, dokonuje zakupu. Jeżeli jest odwrotnie - poszukuje innego towaru [Karpiel Ł., Skrzypek M., Towaroznawstwo ogólne, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków, 2009, s. 96, 106].

Ocena konsumencka — artykuły polecane

Ocena subiektywna — Testowanie produktów — Ocena organoleptyczna — Akceptacja konsumencka — WTP — Towaroznawstwo przemysłowe — Towar — Lojalność klienta — Próg absolutny

Bibliografia

• Duda I. (red.) (1995), Słownik pojęć towaroznawczych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Karpiel Ł., Skrzypek M. (2000), Towaroznawstwo ogólne. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
• Lewicki P. (2008), Leksykon nauki o żywności i żywieniu człowieka oraz polsko-angielski słownik terminów, Wydawnictwo SGGW, Warszawa
• PWN (1975), Encyklopedia Powszechna PWN, PWN, Warszawa
• Sikora T., Giemza M. (2003), Elementy towaroznawstwa: Obsługa klienta, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa

Autor: Chyb Grzegorz