Funkcje pieniądza

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 18:11, 18 lis 2023 autorstwa Sw (dyskusja | edycje) (Pozycjonowanie)

Na przestrzeni lat powstało wiele powszechnie używanych definicji pieniądza. Według Mishkin’a[1]za pieniądz można uznać wszystko, co jest powszechnie przyjmowaną formą zapłaty za dobra i usługi. Na nieco inną definicję pieniądza wskazuje Mankiw[2], który mówi iż pieniądz jest to zbiór aktywów służący ludziom do kupowania dóbr i usług od innych podmiotów gospodarczych.

TL;DR

Pieniądz można definiować jako powszechnie akceptowaną formę zapłaty za dobra i usługi. Ma trzy podstawowe funkcje: środek wymiany, środek tezauryzacji i jednostka rachunkowa. Istnieją dwa rodzaje pieniądza: pieniądz towarowy (np. złoto) i pieniądz symboliczny (np. euro).

Funkcje pieniądza

Istotą pieniądza jest wieloraki obszar i możliwości jego zastosowania. Obecnie pieniądz jest powszechnym środkiem wymiany. Za jego pomocą możemy nabyć wszystkie dobra i usługi na jakie Nas stać. Do podstawowych funkcji pieniądza należy więc zaliczyć pełnienie roli:

  • środka wymiany
  • środka tezauryzacji
  • jednostki rachunkowej[3].

Pieniądz jako środek wymiany jest pośrednikiem we wszelkich transakcjach handlowych. W przeszłości ludzie posługiwali się wymianą barterową, a więc towary i usługi były wymieniane na inne towary i usługi[4].Obecnie pieniądze umożliwiają zawarcie transakcji sprzedaży i kupna. Idąc do sklepu wiemy, ze będziemy mieli możliwość zakupu potrzebnych rzeczy, ponieważ pieniądz jest powszechnie znany i akceptowany jako środek wymiany[5].Aby jednak jakiś przedmiot mógł stać się powszechnie używanym i akceptowanym pieniądzem musi spełniać kilka kryteriów. Mishkin zalicza do nich m.in.:

  • łatwość standaryzacji
  • rozległa akceptacja danej formy płatności
  • podzielność rozumiana jako możliwość rozmieniania
  • łatwość przechowywania i noszenia
  • odporność na psucie[6].

W historii znane są takie środki wymiany jak: sznury paciorków, tytoń, whisky czy też papierosy[7].

Rola środka tezauryzacji to inaczej rola pieniądza jako środka przechowywania wartości i tworzenia rezerw. Po otrzymaniu wypłaty większość ludzi nie chce od razu wydać całego swojego dochodu. Odkładamy posiadane środki, tak, aby w odpowiednim dla Nas czasie i momencie móc je wykorzystać na zakup dóbr i usług. Do środków tezauryzacji poza pieniądzem można zaliczyć grunty, domy, obrazy czy biżuterię czy też papiery wartościowe. Ze względu na dużą płynność, a więc szybkość z jaką dana rzecz może być przemieniona w środek płatności, pieniądz jest bardziej wartościowy niż np.: papiery wartościowe. Jest to spowodowane głównie tym, iż pieniądz to powszechnie znany środek wymiany. Aby dokonać zakupów nie trzeba go na nic zamieniać[8].Jedynym zagrożeniem w tezauryzacji pieniędzy jest jednak spadek wartości gotówki[9].

Pieniądz pełni również funkcję miernika wartości, a więc jednostki rachunkowej. Innymi słowy jest to swego rodzaju miernik pomagający ludziom w informowaniu się wzajemnie o cenach, zyskach czy stratach. Dokonując zakupów czy też zaciągając kredyt nie porównujemy ich wartości do innych rzeczy obecnych w obiegu lecz użyjemy do tego obowiązującej w danym kraju waluty[10].

Rodzaje pieniądza

Wyróżnić można 2 główne rodzaje pieniądza:

  • pieniądz towarowy
  • pieniądz symboliczny[11]

Pieniądz towarowy jest to inaczej pieniądz pod postacią towaru. Ważną cechą tego rodzaju pieniądza jest posiadanie wartości samoistnej. Chodzi tutaj o to, iż dany towar posiadałby wartość nawet w momencie, kiedy nie byłby używany jako środek zapłaty. Przykładem takiego rodzaju pieniądza jest złoto, ponieważ jest powszechnie wykorzystywane np.: do produkcji biżuterii. W dawnych czasach było ono używane jako środek płatniczy głównie ze względu na łatwość transportu, mierzenia ilości oraz możliwość określenia jego jakości. Przeciwieństwem pieniądza towarowego będzie więc pieniądz symboliczny, który jest pozbawiony wartości samoistnej[12].

Pieniądz symboliczny nosi w j. angielskim nazwę fiat money. Słowo fiat oznacza dekret, a więc dana rzecz może pełnić funkcję pieniądza tylko i wyłącznie na podstawie dekretu. Oznacza to, iż pieniądz symboliczny może być środkiem wymiany tylko wtedy, kiedy zostanie to ustanowione rozporządzeniem rządu. Przykładem pieniądza symbolicznego jest euro. Kraje, które zadeklarowały chęć wprowadzenia wspólnej waluty zgodziły się, iż banknoty euro będą ich obowiązującym środkiem płatności[13].

Przypisy

  1. ↑ Mishkin F.S.(2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 40
  2. ↑ Mankiw N.G., Taylor M.P. (2009), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s. 185
  3. ↑ Mishkin F.S. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 86
  4. ↑ Mishkin F.S. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 87
  5. ↑ Mankiw N.G., Taylor M.P. (2009), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s. 185
  6. ↑ Mishkin F.S. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 87
  7. ↑ Mishkin F.S. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 87
  8. ↑ Mishkin F.S. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 89
  9. ↑ Komar A. (1995), Finanse publiczne, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 32
  10. ↑ Mankiw N.G., Taylor M.P. (2009), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s. 185
  11. ↑ Mankiw N.G., Taylor M.P. (2009), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s. 186
  12. ↑ Mankiw N.G., Taylor M.P. (2009), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s. 186-187
  13. ↑ Mankiw N.G., Taylor M.P. (2009), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s. 186-187


Funkcje pieniądza — artykuły polecane
Pieniądz — Środek wymiany — Rynek giełdowy — Transakcja barterowa — Wymiana walutowa — Wirtualna karta kredytowa — Dobro rzadkie — Emisja pieniądza — Arbitraż

Bibliografia

  • Knakiewicz Z. (1978), Pieniądz wewnętrzny a wymiana z zagranicą, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny nr.40, z.2, s. 111-129
  • Komar A. (1995), Finanse publiczne, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
  • Lewiński J.S. (1930),Powstanie pieniądza, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 10(1)
  • Mankiw N., Taylor M. (2016), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
  • Mishkin F.S. (2002), Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Piotrowska A. (2014),Bitcoin a definicja i funkcje pieniądza, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, VOL.XLVIII,3


Autor: Dominika Dobrowolska


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Funkcje_pieniądza&oldid=187296”