Analiza dyskryminacyjna

Charakterystyka

Analiza dyskryminacji jest metodą oceny sytuacji ekonomiczno - finansowej, wykorzystywaną zarówno we własnej firmie, jak i w celach porównawczych pomiędzy przedsiębiorstwami. Ma ona duże znaczenie przy wyborze partnerów do współpracy - dostawców i usługodawców, jest także stosowana przez banki w zakresie kredytowania i wyłaniania kredytobiorców o dobrej i złej kondycji finansowej. W odróżnieniu od innych, licznych wskaźników służących do oceny kondycji przedsiębiorstwa, które nie informują o występujących związkach przyczynowo - skutkowych i przez to utrudniają precyzyjną i obiektywną ocenę, analiza dyskryminacji jest łatwym i szybkim sposobem na identyfikację ewentualnych zagrożeń i barier rozwoju firmy. Z tego powodu jest ona wykorzystywana jako system wczesnego ostrzegania przedsiębiorstwa, tak by odpowiednio wcześnie dysponować informacjami o zagrożeniach efektywnego funkcjonowania firmy. Wczesne ostrzeganie jest niezbędne do podejmowania racjonalnych, zarówno bieżących, jak i długookresowych decyzji.

Metoda analizy dyskryminacji została wypracowana poprzez szereg badań przeprowadzonych w przedsiębiorstwach o różnej branży, począwszy od tych o bardzo dobrej kondycji, do tych zagrożonych upadłością. Na ich podstawie określono typowe poziomy wskaźników dla przedsiębiorstw o dobrej i złej sytuacji ekonomicznej.

Uproszczona analiza dyskryminacji stosowana jest głownie w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej, przede wszystkim w krajach Europy Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych.

W metodzie tej znajduje zastosowanie funkcja (W), będąca sumą sześciu wskaźników. Są to:

1. relacja nadwyżek pieniężnych (zysku brutto Wb i amortyzacji Am, tj.net cash - flow) do zobowiązań krótko - i długo terminowych (kapitału obcego Kob)
2. stosunek sumy bilansowej (aktywa A) do zobowiązań krótko - i długoterminowych Kob
3. relacja wyniku finansowego brutto Wb do majątku A (zyskowność brutto majątku)
4. relacja wyniku finansowego brutto Wb do sprzedaży O (rentowność brutto obrotów)
5. relacja zapasów Zap do obrotów O
6. relacja sprzedaży O do aktywów A (rotacja aktywów)

Poszczególnym wskaźnikom zostały przyporządkowane wagi, określone z uwzględnieniem znaczenia wskaźników dla ogólnej kondycji przedsiębiorstwa. Jednak największe znaczenie mają wskaźniki zyskowności aktywów i obrotów, dlatego to one mają największe wagi.

Formuły wskaźników oraz ich wagi przedstawiono w tabeli.

Tab.1 Wskaźniki i odpowiadające im wagi

Wskaźnik	Waga
1. $Rnp={\frac {(Wb+Am)}{Kob}}$	1,50
2. $Ra={\frac {A}{Kob}}$	0,08
3. $Zm={\frac {Wb}{A}}$	10,00
4. $Rb={\frac {Wb}{0}}$	5,00
5. $Rz={\frac {Zap}{O}}$	0,30
6. $Roa={\frac {O}{A}}$	0,10

Obliczone na podstawie sprawozdań finansowych wskaźniki mnoży się przez wagi, a następnie sumuje. Suma sześciu wskaźników ważonych (W) wyznacza ocenę przedsiębiorstwa. Skala ocen kondycji przedsiębiorstwa przedstawia się następująco:

W < 0 przedsiębiorstwo zagrożone upadłością W = 0 przedsiębiorstwo bardzo słabe 0 < W < 1 przedsiębiorstwo średnie (o słabym wyniku) 1 < W < 2 przedsiębiorstwo o dobrej kondycji finansowej W ≥ 2 przedsiębiorstwo o bardzo dobrej kondycji

Analiza dyskryminacji, jak wynika z powyższego opisu, jest więc łatwą i niezbyt pracochłonną metodą na uzyskanie szybkiej informacji na temat sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz pozwalającą na wyciągnięcie właściwych wniosków i w konsekwencji na uniknięcie nietrafnych decyzji.

W Polsce metoda ta nie jest jeszcze zbyt szeroko stosowana, aczkolwiek badania przeprowadzone na grupie 52 polskich przedsiębiorstw z różnych branż potwierdziły jej niezaprzeczalną użyteczność.

Analiza dyskryminacyjna — artykuły polecane

Wskaźnik Altmana — System wczesnego ostrzegania W. H. Beavera — System wczesnego ostrzegania — Analiza finansowa — System wczesnego ostrzegania R. Van. Frederikslusta — System wczesnego ostrzegania E. I. Altmana — Analiza sytuacji ekonomicznej — System wczesnego ostrzegania D. Hadasik — Metody analizy strategicznej

Bibliografia

• Mączyńska, E., & Zawadzki, M. (2006). Dyskryminacyjne modele predykcji bankructwa przedsiębiorstw. Discriminant models of prediction of corporate bankruptcy, Ekonomista, 2
• Mączyńska E.: Ocena kondycji przedsiębiorstwa, "Życie Gospodarcze" 1994, nr 38
• Rolbiecki R.: Analiza dyskryminacji w ocenie sytuacji finansowej przedsiębiorstw, "Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa" 2000, nr 9
• Sidorowicz A.: Uproszczone metody oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, "Gospodarka Materiałowa i Logistyka" 1998, nr 7-8

Autor: Katarzyna Morąg