Glass Steagall Act
| Glass Steagall Act |
|---|
| Polecane artykuły |
Glass-Steagall Act - to ustawa, która została uchwalona przez Kongres USA w 1933 r. Jako ustawa bankowa, która zabraniała bankom komercyjnym uczestnictwa w bankowości inwestycyjnej. Glass-Steagall był sponsorowany przez senatora Cartera Glassa oraz Henry'ego Steagalla, członka Izby Reprezentantów oraz Przewodniczącego Komisji Bankowości i Waluty. Ustawa została uchwalona jako środek nadzwyczajny w celu przeciwdziałania upadłości prawie 5000 banków w czasie Wielkiego Kryzysu. Było to przełomowe zdarzenie w rozwoju bankowości inwestycyjnej w Stanach Zjednoczonych, a także w rozwoju bankowości w skali światowej Before the Glass-Steagall Act: An Analysis of the Investment Banking Activities of National Banks (White N. E. 1989 s. 33).
TL;DR
Glass-Steagall Act to ustawa bankowa, która została uchwalona w 1933 roku w USA w celu oddzielenia bankowości komercyjnej od bankowości inwestycyjnej. Ustawa została uchwalona w odpowiedzi na Wielki Kryzys w celu zapobieżenia kolejnym bankructwom. Glass-Steagall Act stał się stałym środkiem regulacyjnym aż do 1999 roku, kiedy to został uchylony przez ustawę o modernizacji usług finansowych.
Historia
Wielki Kryzys przyniósł krach na giełdzie, destrukcję aktywów finansowych, 8000 bankructw instytucji finansowych od 1929 do 1933r. i utratę oszczędności tysięcy obywateli. Po tym tragicznym dla rynku finansowego okresie, Senacka Komisja Bankowości Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki szukała rozwiązania problemów amerykańskiego systemu finansowego. Stworzono federalny system ubezpieczeń oszczędności, ustanowiono górny pułap oprocentowania depozytów, umocniono rezerwę federalną, a co najważniejsze, podzielono świat finansów na dwie części, separując bankowość inwestycyjną od komercyjnej.
Glass-Steagall został przyjęty przez Izbę Reprezentantów 23 maja 1933 r. Został przyjęty przez Senat 25 maja 1933 r. Został on podpisany przez prezydenta Roosevelta 16 czerwca 1933 r. W ramach Nowego Ładu. Stał się stałym środkiem w 1945 roku.
Po uchwaleniu ustawy banki miały rok na podjęcie decyzji, czy staną się bankami inwestycyjnymi czy komercyjnymi. Od 1934 roku banki komercyjne nie mogły posiadać udziałów w firmach inwestycyjnych działających jako operatorzy na rynku kapitałowym. Niektóre firmy zbankrutowały. Inne natomiast, włącznie z małymi, regionalnymi domami maklerskimi rozwinęły się w znane do dziś banki inwestycyjne. Wiele nowych firm pojawiło się zajmując powstałe nisze rynkowe. Mimo rewolucji instytucjonalnej, nie zmienił się zakres usług bankowości inwestycyjnej. Banki inwestycyjne przestały konkurować z bankami komercyjnymi na rynku finansowym. Glass-Steagall Act wymusił proces substytucji produktów bankowych produktami rynków finansowych.
Po II wojnie światowej banki inwestycyjne wkroczyły w okres niespotykanej dotąd stabilizacji. Działo się tak z dwóch powodów. Po pierwsze, Glass-Steagall Act, który wyłączył banki komercyjne z partycypacji w gwarantowaniu emisji, stworzył bariery wejścia dla potencjalnej konkurencji. Po drugie, przez długi okres po wojnie, wolumen gwarancji emisji oraz innych usług finansowych był relatywnie stały. Okres stabilizacji rynków finansowych trwający od połowy lat sześćdziesiątych pozwolił dostosować się instytucjom amerykańskim do zasad wprowadzonych przez Glass-Steagall Act. Pod koniec lat 60 amerykański system regulacji prawnych Wall Street wraz z jego całym otoczeniem nie sprzyjał innowacjom technologicznym, ani odpowiadał kondycji ekonomicznej kraju. W poszukiwaniu większej efektywności, po 1965r. pożyczkodawcy i kredytobiorcy zaczęli rezygnować z tradycyjnych usług bankowych. Wolumen transakcji na rynku bankowości inwestycyjnej zaczął wzrastać. Zaczęła też wzrastać konkurencja pomiędzy bankami inwestycyjnymi. Jednak instytucje bankowe, które nie próbowały ominąć restrykcji, zaczęły upadać i od wczesnych lat '70 rozgorzała dyskusja o zasadności wprowadzenia Glass-Steagall Act.
Postanowienia
Ustawa Glass-Steagall zakazała łączenia działalności depozytowo-kredytowej z usługami bankowości inwestycyjnej. Oprócz oddzielenia bankowości komercyjnej i inwestycyjnej, ustawa Glass-Steagall stworzyła także Federalną Korporację Ubezpieczeń Depozytów (FDIC), która gwarantowała depozyty bankowe do określonego limitu. Ustawa stworzyła także Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC) i wprowadziła Rozporządzenie Q, które zabraniało bankom płacenia odsetek od depozytów na żądanie i ograniczonych stóp procentowych od innych produktów depozytowych. Główne postanowienia Glass-Steagall Act to:
- oddzielenie operacji bankowych - handlowych (commercial banking) od inwestycyjnych (investment banking
- zakazanie bankom płacenia odsetek od wkładów bieżących (płatnych na życzenie)
- uzyskanie przez FED uprawnienia do określenia maksymalnego poziomu oprocentowania depozytów bankowych (interest rate ceilings)
- podniesienie minimalnego wkładu wymaganego do założenia banku
- zakazanie bankom - członkom Systemu Rezerwy Federalnej - gwarantowania emisji papierów wartościowych, kupowania ich na własny rachunek, rachunek także przyjmowania do grona członków organizacji przeprowadzających transakcje z wykorzystaniem papierów wartościowych
- przyznanie zarządowi Systemu Rezerwy Federalnej prawa zakazywania bankom wykorzystania kredytu otrzymanego od Systemu Rezerwy Federalnej do celów spekulacyjnych Kierunki ewolucji systemu bankowego Stanów Zjednoczonych (Jachimiak K. 2004 s. 3-5).
Uchylenie ustawy
12 listopada 1999 r. Prezydent Clinton podpisał ustawę o modernizacji usług finansowych, która uchyliła Glass-Steagall. Kongres uchwalił tzw. Ustawę Gramma-Leacha-Blileya wzdłuż linii partyjnych, prowadzonych przez republikańskie głosowanie w Senacie. Rezerwa Federalna nadzorowała nowe podmioty. Z tego powodu kilka banków skorzystało z uchylenia Glass-Steagall. Jako ciekawostę można dodać iż większość banków na Wall Street nie chciało dodatkowego nadzoru i wymogów kapitałowych.
Bibliografia
- Heffernan S. (2007), Nowoczesna bankowość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Jachimiak K. (2004), Kierunki ewolucji systemu bankowego Stanów Zjednoczonych, Warszawa (s. 3-5)
- Owsiak S. (2012), Społeczny wymiar kryzysu - lekcja dla przyszłości
- Walkiewicz R. (2001),Bankowość Inwestycyjna, Warszawa
- White N. E. (1989), Before the Glass-Steagall Act: An Analysis of the Investment Banking Activities of National Banks, New York (s. 33)
Autor: Dariusz Grzybowski, Monika Tarapacka
