Strategie postępowania z ryzykiem
Strategie postępowania z ryzykiem |
---|
Polecane artykuły |
Strategie postępowania z ryzykiem - wskazuje cel zarządzania ryzykiem, a także opis procedury, które obejmują przyjęte role, obowiązki, tolerancje dla ryzyka, ramy czasowe podejmowanych działań. Oprócz tego uwzględnia się wymagania dotyczące raportów, a także stosowane narzędzia i techniki. Strategia postępowania z ryzkiem szerok ujmując stanowi metody obchodzenia się z ryzykiem, będące sumą doświadczeń człowieka w tej dziedzinie zdobytych w przeszłości.
Postępowanie z ryzykiem to zbiór czynności, które dąża do dwóch główych celów. Pierwszym celem jest skłonienie menedżera projektu do zorganizowania i przygotowania procesu zarządzania ryzykiem. Drugim celem jest doprowadzenie do powstania infrastruktury organizacyjnej, której zadaniem będzie podjęcie działań, które prowadzą do następujących efektów:
- izolowanie i zmniejszenie ryzyka,
- eliminowania ryzyka (jeśli jest to możliwe i uzasadnione),
- przygotowania alternatywnych sposobów działania oraz określenia rezerw czasowych i pieniężnych w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami mogącymi pojawić się podczas planowania i wykonywania prac projektowych.
Analiza źródeł ryzyka przedsięwzięcia
W ryzyku projektowym dokonuje się klasyfikacji według jego przyczyn, i tak wyróżniamy przyczyny zewnętrzne oraz wewnętrzne.
- Przyczyny zewnętrzne - zalicza się do nich globalne warunki, jakie występują w sferze politycznej i prawnej. Oprócz tego wymienia się warunki panujące na danym rynku, a także wymagania insytucji finansowych i agencji zajmującujących się regulacją obrotu rynkowego. Przyczyny zewnętrzne najczęściej znajdują się poza kontrolą menedżera.
- Przyczyny wewnętrzne - obejmują sposób zaplanowania projektu wraz z występującymi czynnikami ludzkimi. Spośród głównych przyczyn jakie zagrażają realizacji projektu wymienia się spory na tle biznesowym, problemy z komunikacją czy też zawodność technologii. Z drugiej strony głównymi składowymi przyczyniającymi się sukcesu projektu są umiejętności, zdolności oraz motywacja pracowników, które przekładają się bezpośrednio na ich wyniki.
Sposoby prowadzenia analizy ryzyka
- Obserwacja - polega na obserwacji otoczenia zarówno zarówno bezpośrednio, jak też też z pewnego dystansu. Dobrym przykładem jest analiza funkcjonującego systemu w oparciu o obserwacje pozytywnych bądź negatywnych aspektów gospoarczych.
- Prowadzenie dokumentacji dotyczącej przeszłości - korzystanie z wcześniej zgromadzonego materiału, tj. bazy danych, akta oraz sprawozdania przedsiębiorstw, raporty sporządane przez firmy zewnętrzne.
- Wywiad - celem lepszego zrozumienia natury oraz zasięgu ryzyka można skorzystać z formy wywiadu, który należy przeprowadzać z praktymi biznesu, którzy cechują się największym doświadczeniem w obrębie badanego zakresu.
- Modelowanie - polega na tworzeniu modeli za pomocą symulacji komputerowych czy też rozpowszechnionych modelach ułatwiających przedstawienie rzeczywistego stanu panującej sytuacji.
TL;DR
Artykuł omawia strategie postępowania z ryzykiem, wskazując cele zarządzania ryzykiem oraz procedury i narzędzia stosowane w tym procesie. Analizuje źródła ryzyka projektów i sposoby ich identyfikacji oraz analizy. Przedstawia materiały wyjściowe potrzebne do planowania zarządzania ryzykiem i opisuje postępowanie z ryzykiem, które może obejmować unikanie, zatrzymywanie, kontrolę, transfer, dystrybucję ryzyka oraz ubezpieczenie.
Materiały wyjściowe potrzebne do planowania procesu zarządzania ryzykiem
Materiałami wejściowymi do planowania procesu zarządzania ryzykiem są:
- karta projektu,
- polityka organizacji w zakresie zarządzania ryzykiem,
- ewidencja ról i obowiązków pracowników,
- wytyczne dotyczące tolerancji interesariuszy (udziałowców projektu) wobec możliwych ryzyk,
- szablony planu zarządzania ryzykiem w firmie (jeżeli takie istnieją),
- struktura podziału pracy.
Materiały te powinny być wykorzystane podczas spotkań, których celem będzie stworzenie planu zarządzania ryzykiem. Plan taki powinien zawierać:
- Metodykę określającą sposoby.
- Narzędzia i źródła danych, które należy wykorzystać w zarządzaniu ryzykiem.
- Opis ról i obowiązków poszczególnych zespołów roboczych jak i indywidualnych pracowników organizacji względem procesu zarządzania ryzykiem.
- Całkowity budżet projektu oraz kwotę przeznaczoną na proces zarządzania ryzykiem.
- Listę terminów określających wszystkie działania związane z procesem zarządzania ryzykiem na wszystkich etapach projektu.
- System oceny i interpretacji zdarzeń mogących wywołać niepożądany przebieg projektu.
- Progi akceptacji, czyli kryteria określające, kiedy powinny zostać podjęte działania będące odpowiedzią na zaistniałe ryzyko.
- Sposoby tworzenia dokumentacji procesu zarządzania ryzykiem
- Charakterystykę procesu śledzenia ryzyka w czasie realizacji projektu.
Postępowanie z ryzykiem
Postępowanie z ryzkiem może uwzględniać następujące działania:
- unikanie ryzyka poprzez decyzję o nierozpoczynaniu lub niekontynuowaniu działań powodujących ryzyko,
- podjęcie lub zwiększenie ryzyka w celu wykorzystania szansy,
- usunięcie źródła ryzyka,
- zabezpieczenie ryzyka,
- zmianę prawdopodobieństwa,
- zmianę następstw,
- dzielenie ryzyka wraz z i inna stroną lub stronami (łącznie z umowami i finansowaniem ryzyka),
- retencję ryzyka na podstawie świadomej decyzji.
Postępowanie z ryzykiem może doprowadzić do powstania nowych ryzyk lub modyfikacji już istniejących.
Podejście do identytyfikacji i analizy ryzyka obejmuje następujące etapy:
- Stworzenie listy zadań i celów do realizacji.
- Klasyfikacja ryzyka dokonana na podstawie wyznaczonych zadań i celów.
- Przeprowadzenie analizy ryzyka celem oszacowania istotności w drodze określenia prawdopodobieństwa oraz stopnia skutków występienia.
- Uporządkowanie ryzyka w sposób malejący.
- Określenie akceptowalnego poziomu ryzyka.
Rodzaje
{{#ev:youtube|5t9jJO2M7Go|480|right|Zarządzanie ryzykiem (Sławomir Wawak)|frame}} Wyróżnia się 6 metod postępowania z ryzykiem:
- Unikanie ryzyka - określana jako metoda negatywna, ponieważ w większości przypadków jej stosowanie wiąże się z negatywnymi konsekwencjami dla ludzi, którzy ją stosują. Unikanie ryzyka jest to indywidualna i świadoma odmowa akceptacji nawet chwilowego ryzyka. Właściwym przykładem ilustrującym negatywny charakter tej metody jest unikanie ryzyka utonięcia poprzez niewchodzenie do wody.
- Zatrzymanie ryzyka - jedna z najczęściej spotykanych metod manipulacji ryzyka. W praktyce możemy wyróżnić aktywne i pasywne zatrzymanie ryzyka. Aktywne zatrzymanie ryzyka jest to świadoma decyzja o zatrzymaniu ryzyka w części lub w całości poprzez np. nieopłacenie składki. Pasywne zatrzymanie ryzyka następuje w sytuacji gdy osoba lub firma podejmuje decyzję o zachowaniu danego ryzyka w pełni nieświadomie najczęściej wskutek ignorancji, obojętności, lenistwa lub arogancji.
- Kontrola ryzyka - działanie podejmowane w celu obniżenia częstości występowania strat, jak i ich potencjalnych następstw. W efekcie metoda kontroli ogranicza się do dwóch głównych aspektów: zapobiegania stratom poprzez działanie prewencyjne oraz redukcji strat po zaistnieniu zdarzenia, któremu nie dało się zapobiec.
- Transfer ryzyka - przeniesienie ryzyka na inny podmiot przy wykorzystaniu mechanizmów prawnych (umowa ubezpieczenia, umowa przechowania, umowa o dozór obiektu) oraz działań o charakterze organizacyjnym czy zabezpieczającym. Przykładem stosowania tej metody jest przykład dzierżawcy, który zawarł długoterminową umowę dzierżawy z klauzulą stałego czynszu przenosząc ryzyko inflacji na właściciela nieruchomości.
- Dystrybucja ryzyka - metoda polegająca na podzieleniu skutków finansowych danego ryzyka na grupę (między uczestników wspólnego konsorcjum, wspólnego funduszu). Typowym przykładem jest ryzyko związane z działalnością spółki. Ryzyko to rozkłada się na udziałowców spółki lub jej akcjonariuszy.
- Ubezpieczenie - metoda najbardziej powszechna, a zarazem uznawana za kombinację wcześniejszych metod manipulacji, która polega na transferze ryzyka, jego dystrybucji oraz kontroli ryzyka rozumianej jako oddziaływanie prewencyjne ubezpieczenia na postawę ubezpieczonego.
Bibliografia
- Czajkowska K. (2017).Metody identyfikacji ryzyka w zarządzaniu ryzykiem w przedsiębiorstwie, Journal of Modern Management Process. nr 2 (1)
- Damodaran A. (2009) Ryzyko strategiczne. Podstawy zarządzania ryzykiem. Wydawnictwo Przedsiębiosrtwo i Zarządzanie. Koźmiński. Warszawa. 381
- Jaruga K. (2009). Zarządzanie ryzykiem wydawnictwo PWN, Warszawa
- Jedynak P.(2001). Ubezpieczenia gospodarcze, Księgarnia Akademicka, Kraków
- Monkiewicz J. (red.) (2000) praca Podstawy Ubezpieczeń wydawnictwo POLTEXT, Warszawa
- Siewiera A. (2016). Efektywne zarządzanie ryzykiem w projektach inwestycyjnych, Rynek kapitałowy i wycena przedsiębiorstw. nr4 (82). s. 606-615
- Staniec I. Zawiła-Niedźwiecki J. (red.). (2015). Ryzyko operacyjne w naukach o zarządzaniu wydawnictwo, C.H. Beck, Warszawa, 73-75
- Szlachcic B. Analiza ryzyka i zarządzania ryzykiem jako element systemu zarządzania kryzysowego w organizacji, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, nr 103
- Trocki M. Grucza B.(2007). Zarządzanie projektem europejskim, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
Autor: Robert Staniszewski