Inflacja kredytowa
| Inflacja kredytowa |
|---|
| Polecane artykuły |
Inflacja kredytowa - jest drugim rodzajem inflacji pieniężnej. Wywołuje ją nadmierna kreacja pieniądza żyrowego (pochodzącego z kredytów i pożyczek) przez system bankowy, która nie jest dostosowana do poziomu produkcji oraz dostaw dóbr i usług na rynek. Każde uruchomienie kredytu powoduje wzrost ilości pieniądza w obiegu, co - przy innych czynnikach nie zmienionych prowadzi do wzrostu globalnego popytu i uruchamia mechanizm transmisji impulsów monetarnych w inflacyjne.
Inflacja kredytowa charakteryzuje się wyższymi cenami na towary i usługi, co wynika z nieuzasadnionej ekspansji kredytowej. Takie zjawisko można zaobserwować, gdy państwo często bierze fundusze kredytowe na pokrycie niedoborów w budżecie państwa. W rzeczywistości zjawisko to charakteryzuje się ukryciem emisji pieniądza. Prowadzi to do złych relacji między podmiotami relacji kredytowych, a za tym - do negatywnych konsekwencji w gospodarce (A. Polok 1996, s. 24-25).
Przyczyny i skutki
Inflacja pojawia się wtedy, kiedy podaż pieniądza rośnie szybciej od podaży dóbr na rynku. Gdy rządy zaczynają udawać się do pras drukarskich dla stworzenia pieniądz do pokrycia kosztów biurokracji i robót publicznych, istnieje dwie opcji rozwoju zdarzeń: inflacja, tak jak ilość pieniędzy na rynku przewyższa podaż dóbr oraz ekspansja kredytowa, ponieważ roboty publiczne powodują do wzrostu i rozwoju potrzeb normalnych kraju, a także do rozwoju branż realizujących programy rządowe, które potrzebują finansowania niemożliwego bez kredytu (F. Ballve 2017, s. 101-102).
Ekspansja kredytowa występuje wtedy, gdy przez rząd zostaje przyjęta polityka przyspieszenia produkcji, mająca zamiar zwiększyć normalne tempo krajowej produkcji gospodarczej. Wszystko sprowadza się do tego, że pieniądze zostają udostępnione osobom, dążącym do założenia oraz rozwinięcia korzystnych dla danego kraju przedsiębiorstw, działających w sferze produkcji (F. Ballve 2017, s. 102).
Efektem tego jest boom gospodarczy, który charakteryzuje się wzrostem biurokracji, budowaniem fabryk, magazynów, organizacją siły roboczej. Podczas tego procesu pieniądze trafiają na rynek dóbr konsumenckich, przy czym podaż oferowanych towarów nie wzrasta w tym samym stopniu. W rezultacie to powoduje wzrost cen, a za tym i podniesienie płac, co później prowadzi do iluzji prosperity. Ale w momencie, kiedy fundusze dla ekspansji produkcji są zużyte, przedsiębiorstwa zaczynają utrzymywać się z własnych finansów. Niektóre z nich w końcu bankrutują, inne zajmują się produkcją już niepopytowych dóbr. Z tego zaczyna się kryzys: wzrastają ceny, spada sprzedaż i wartość waluty, wzrasta bezrobocie (F. Ballve 2017, s. 103).
Ekspansja kredytowa
Ekspansja kredytowa jest jednym z rodzajów polityki pieniężnej, której istotą jest zwiększenie rentowności poprzez aktywizację działalności bankowej i rozszerzenie stref wpływów. Głównym jej celem jest walka o najbardziej dochodowe rynki, sferę nakładów kapitałowych i źródła surowców. Najczęściej - jest to wynik polityki państwa, które stara się w taki sposób wpłynąć na gospodarkę kraju dla zysku (M. Czaplicki 2012).
Ekspansja kredytowa dzieli się na dwa typy:
- Zewnętrzna odbywa się za pomocą państwowych inwestycji i prywatnych kapitałów za granicą, kredytów i składek eksportowych, wsparcia finansowego krajów rozwijających się, a także ubezpieczenia operacji eksportowych prywatnych jednostek instytucjonalnych.
- Wewnętrzna ma na celu przyspieszenie tempa rozwoju gospodarczego oraz uregulowanie gospodarki. Obejmuje ona zmniejszenie liczby funkcjonariuszy, stawki Banku Centralnego i rozszerzenie limitów operacji księgowych i lombardowych, zakup papierów wartościowych, ekspansję zakupów z banków komercyjnych waluty.
Dzięki sprawnemu użyciu tej dźwigni gospodarka może zrobić krok naprzód. Przykładem tego jest boom przemysłowy Ameryki XIX wieku i Niemcy lat 70. XX wieku. Zaledwie kilka lat ekspansji kredytowej wystarczyło, aby gospodarka tych krajów wzrosła 2-krotnie.
Bibliografia
- Battaglia R. (1933), Kryzys i metakryzys, Wydział Prawa i Administracji UAM, Poznań, s. 37-47.
- Ballve F. (2017), Elementarz ekonomii. Zwięzłe omówienie podstawowych reguł i doktryn, przeł. K. Zuber, Fijorr Publishing, Wrocław.
- Czaplicki M. (2012), Boomy kredytowe w gospodarkach wschodzących. Przyczyny i sposoby przeciwdziałania, Materiały i studia, nr 284, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
- Dach Z., Szopa B. (2004), Podstawy makroekonomii, PTE, Kraków, s. 178 -179.
- Heydel A. (1931), Kryzys, interwencja, etatyzm, Ekonomista, t. I, s. 3–19.
- Polok A. (1996), Inflacja w teorii ekonomii - pomocnicze materiały dydaktyczne, AE, Kraków, s. 24-25.
- Taylor E. (1923), Zagadnienia polskiej polityki emisyjnej, Wydział Prawa i Administracji UAM, Poznań, s. 29-51.
- Zajda J. (1968), Kryzys dolara i międzynarodowego systemu płatniczego w kapitalizmie, Wydział Prawa i Administracji UAM, Poznań, s. 345-369.
Autor: Karol Jabłoński, Kateryna Viatkina
