Rynek regulowany
| Rynek regulowany |
|---|
| Polecane artykuły |
Rynek regulowany to dopuszczony do obrotu system obrotu instrumentami finansowymi. Każdy z inwestorów ma równy dostęp do rynku i informacji związanych z tym rynkiem. Każdy może nabywać i zbywać instrumenty finansowe. Rynek regulowany musi być zorganizowany. Organ właściwy wyszczególniony w ustawie pełni nadzór nad danym rynkiem. Rynek regulowany zostaje wskazany Komisji Europejskiej, natomiast państwa członkowie powinny zatwierdzać jego warunki. (art. 14 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi)
Warunki jakie powinien spełni rynek regulowany zostają wydane przez ministra poprzez rozporządzenie. (art. 17 Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi)
Na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej na rynek regulowany składają się:
- rynek giełdowy - organizowany przez spółkę, która prowadzi giełdę, silnie regulowany przepisami, dużą rolę odgrywają na nim inwestorzy, [przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]], które emitują swoje akcje, obligacje należą do grup przedsiębiorstw uznawanych na rynku. Na tym rynku pojawiają się również obligacje rządowe i bankowe. Rynek giełdowy można podzielić na podstawowy i równoległy (Dębski W. 2014, s. 158)
- rynek pozagiełdowy - organizowany przez spółkę, która prowadzi rynek pozagiełdowy, transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych mają miejsce poza giełdą. Zawierane w ten sposób transakcje nazywa się również nieregulowany obrót wolny. Zarówno papiery dopuszczone do obrotu giełdowego jak i te niedopuszczone są przedmiotem transakcji. W praktyce oznacza to, że giełdy nie są zainteresowane tymi operacjami, nie biorą za nie odpowiedzialności. Handel ten odbywa się pomiędzy bankami, firmami maklerskimi i klientami. (Dębski W. 2014, s. 154)
- towarowy rynek instrumentów finansowych - organizowany jest przez giełdę towarową, na rynku tym handluje się np. metalami szlachetnymi, ropą naftową, gazem, kawą, soją, ryżem itp. (Dębski W. 2014, s. 150)
Rynek regulowany w Polsce
Zgodnie z Narodowym Bankiem Polskim obejmuje on:
- rynek giełdowy - Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
- rynek pozagiełdowy - Regulowany Rynek Pozagiełdowy prowadzony przez BondSpot
Rynek giełdowy jest silnie regulowany wieloma przepisami w celu ochrony interesów inwestorów. Można go podzielić na podstawowy i równoległy.
Na rynku podstawowym dochodzi do podstawowego handlu papierami wartościowymi dopuszczonego do publicznego obrotu papierami wartościowymi. Wysoka płynność i obrót to dwie najważniejsze cechy tego rynku. Firmy, które są tu notowane należą do grona najbardziej uznanych, posiadających stabilna kondycję.
Rynek równoległy pozwala na udział podmiotów, które nie są w stanie spełnić wszystkich wymogów dopuszczenia do rynku podstawowego. (Dębski W. 2014, s. 158) Giełda Papierów Wartościowych oferuje szeroki wachlarz zleceń. Są to zlecenia z limitem ceny oraz te bez limitu ceny (po każdej cenie, po cenie rynkowej, zlecenie PEG). (Zaremba A. 2014, s. 39)
Rynek pozagiełdowy posiada bardzo liberalne prawa. Wszystkie transakcje są gwarantowane przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Emitenci muszą dokonywać raportów bieżących oraz okresowych. (Zaremba A. 2014, s. 42)
Wymogi
Wymogi formalne rynku regulowanego:
- Chcąc uczestniczyć w przedsięwzięciach rynku regulowanego należy sporządzić prospekt emisyjny, który jest bardzo kosztownym dokumentem. Następnie Komisja Nadzoru Finansowego musi go zatwierdzić (Kordela D. 2010, s. 474):
- spółka ma obowiązek publikacji raportu półrocznego za pierwsze półrocze; sprawozdanie to jest sprawdzane przez biegłego rewidenta (Kordela D. 2010, s. 474):
- forma spółki dopuszczona do tego obrotu to spółka akcyjna
- działalność spółki musi być związana z prowadzeniem rynku regulowanego, organizowaniem alternatywnego systemu obrotu, prowadzeniem platformy aukcyjnej lub prowadzeniem innej działalności w zakresie obrotu papierami wartościowymi (art. 21 Ustawy o finansach publicznych)
- akcje spółki mogą być jedynie imienne (art. 22 Ustawy o finansach publicznych)
- pozwolenie Komisji na prowadzenie rynku regulowanego (art. 25 Ustawy o finansach publicznych)
Warunki jakie powinien spełniać rynek regulowany (np. dotyczące upowszechniania informacji o transakcjach i obrotach na tym rynku) określa w drodze rozporządzenia właściwy minister do spraw instytucji finansowych. Zadaniem spółki prowadzącej rynek regulowany jest zapewnienie warunków koniecznych do bezpiecznego i sprawnego obrotu na tymże rynku.
Korzyści wejścia na rynek regulowany
Do korzyści związanych z wejściem na rynek regulowany możemy zaliczyć (Masionek- Schweda M. 2012, s. 140-143):
- prestiż
- pozyskanie kapitału
- wzrost płynności akcji
- większa rozpoznawalność
- spełnienie wszelkich warunków utwierdza w przekonaniu, że dane przedsiębiorstwo posiada stabilną pozycję na rynku
- poprawa wyników finansowych
- dostęp do inwestorów instytucjonalnych
- możliwość przeprowadzenia większych emisji
Bariery wejścia na rynek regulowany
Do barier wejścia na rynek regulowany możemy zaliczyć(Masionek- Schweda M. 2012, s. 140-143):
- wysokie koszty dopuszczenia (0,03% kosztów emisji)
- wysokie wymagania regulacyjne, formalne
- wysokie wydatki spowodowane realizacją polityki informacyjnej
W przypadku obrotu instrumentami finansowymi innymi niż akcje spółka prowadząca rynek ujawnia informacje, które powinny zawierać przynajmniej dane na temat:
- pięciu najlepszych ofert kupna i ofert sprzedaży w stosunku do ofert zamieszczonych w arkuszu zleceń (upowszechnienie ma miejsce w czasie rzeczywistym),
- wielkości obrotów, cenę i czas zawarcia transakcji (upowszechnienie następuje po zawarciu transakcji),
- kursów otwarcia i zamknięcia, jeśli taki obowiązek wynika z regulacji na rynku regulowanym, kursy minimalne i maksymalne oraz wielkość obrotów w ujęciu wartościowym i ilościowym (notowania w systemie ciągłym),
- kursów jednolite oraz wielkość obrotów w ujęciu wartościowym i ilościowym (w systemie notowań jednolitych),
- wartości indeksów obliczanych przez spółkę,
- cen rozliczeniowych (w przypadku instrumentów pochodnych).
Spółka, która prowadzi rynek regulowany może w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa obrotu na tymże rynku oraz interesu inwestorów wstrzymać dopuszczenie do obrotu papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, jednakże na okres nie dłuższy niż 10 dni. Spółka ta także ujawnia i przekazuje do opinii publicznej informacje o wstrzymaniu, zawieszeniu lub wykluczeniu z obrotu określonych instrumentów finansowych za pomocą agencji informacyjnej i nie ponosi opłat za czynności tej agencji. Każda spółka, która prowadzi rynek regulowany zobowiązana jest do uiszczania opłaty z tytułu nadzoru (podobnie jak Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych). Wysokość tej opłaty nie może by większa niż 0,03% wartości umów pozwalających na przenoszenie prawa, które są zawierane na rynku regulowanym.
Ciekawostki
- Spółka prowadząca rynek regulowany ma obowiązek by poinformować Komisję, że zamierza prowadzić alternatywny system obrotu instrumentami. Obowiązek ten ma zostać zrealizowany min. 30 dni przed rozpoczęciem organizacji alternatywnego systemu. Art 16 & 4
- Chcąc przejść z rynku NewConnect na Rynek regulowany należy spełnić dwa podstawowe warunki (Kordela D. 2010, s. 474):
- kapitalizacja min 12 mln euro oraz free float na poziomie 25%
- sporządzenie prospektu emisyjnego.
Bibliografia
- Brodzki Z. (2004). Finanse, LexisNexis, Warszawa
- Buszko M., Kołosowska B. (2013). Przechodzenie spółek z alternatywnego systemu obrotu NewConnect na rynek regulowany GPW - cele, uwarunkowania, efekty, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług", nr 102
- Dębski W. (2014). Rynek finansowy i jego mechanizmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Dobosiewicz Z. (2013). Giełda. Zasady działania, inwestorzy, rynki giełdowe, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Kordela D. (2011). Przejścia z NewConnect na rynek regulowany - nowy trend czy naturalna droga rozwoju spółki?, ""Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 37", nr 637
- Mosionek-Schweda M. (2012). Koszty i korzyści transferu spółki z NewConnect na Rynek Regulowany GPW SA, "Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 55", nr 736
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 października 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełniać rynek regulowany
- Zaremba A. (2014). Giełda. Podstawy inwestowania, Wydawnictwo HELION, Gliwice
Autor: Karina Wojewódka, Gabriela Wlezień
