Notariusz

Notariusz
Polecane artykuły
Radca prawny Komornik Rzecznik konsumentów Doradztwo podatkowe Makler Rzecznik ubezpieczonych Komisja Papierów Wartościowych i Giełd Biegły rewident Postępowanie sądowe

Notariusz - (z łac. notarius) pisarz, w dawnej Polsce urzędnik sprawujący pieczę nad kancelarią królewską oraz archiwum. Aktualnie to osoba sporządzająca akty prawne na żądanie stron. Jest to zawód zaufania publicznego, a osoba go sprawująca korzysta z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.

Z uwagi na odpowiedzialność i powagę zawodu notariusz bez zgody rady właściwej izby notarialnej nie może podjąć innego zatrudnienie (z wyjątkiem pracy dydaktyczno - naukowej), nie może też wykonywać żadnych zadań, które w jakikolwiek sposób przeszkadzałyby w pełnieniu obowiązków albo godziły w powagę zawodu - mowa tu o handlu, przemyśle, doradztwie i pośrednictwie w interesach.

Podstawowym aktem prawnym określającym sposób działania notariuszy jest ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie.

Rola notariusza

Do najważniejszej roli notariusza należy zabezpieczenie części stref obrotu cywilnoprawnego. Do takich stref należą np. umowy sprzedaży. Wszystkie czynności których dokonuje notariusz zgodnie z prawem posiadają charakter dokumentów urzędowych. Notariusz nie świadczy usług adwokackich ani porad prawnych. Dokonuje on czynności notarialnych analogicznie do sądów.

Powołanie notariusza

Aby zostać notariuszem należy spełnić określone kryteria:

• posiadać obywatelstwo Polskie i korzystać w pełni z praw cywilnych i obywatelskich,
• mieć nieskazitelny charakter i dawać rękojmie prawidłowego wykonywania zawodu notariusza,
• ukończyć wyższe studia prawnicze w RP i uzyskać tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w RP,
• odbyć aplikację notarialną,
• złożyć egzamin notarialny,
• pracować w charakterze asesora notarialnego co najmniej 3 lata,
• mieć ukończone 26 (po przekroczeniu 70 rż notariusz jest odwoływany).

Notariusza powołuje i wyznacza miejsce jego kancelarii Minister Sprawiedliwości po zasięgnięciu opinii rady właściwej izby notarialnej. Podczas powoływania notariusz składa przyrzeczenie: "Ślubuję uroczyście jako notariusz powierzone mi obowiązki wypełniać zgodnie z prawem i sumieniem, dochować tajemnicy państwowej i zawodowej, w postępowaniu swym kierować się zasadami godności, honoru i uczciwości

Miejscem pracy notariusza jest kancelaria notarialna, ale w wyjątkowych sytuacjach akty notarialne mogą zostać sporządzone w innym miejscu.

Obowiązki notariusza

Do obowiązków notariusza należy:

• sporządzanie aktów notarialnych,
• sporządzanie aktów poświadczeń dziedziczenia,
• sporządzanie poświadczeń,
• doręczanie oświadczeń,
• spisywanie protokołów,
• sporządzanie protestów weksli i czeków,
• przyjmowanie na przechowanie dokumentów, pieniędzy i papierów wartościowych,
• sporządzanie wypisów, odpisów i wyciągów dokumentów,
• sporządzanie na żądanie stron, projektów aktów, oświadczeń i innych dokumentów,
• sporządzanie innych czynności wynikających z odrębnych przepisów.

Akty sporządzane przez notariusza są traktowane jako dokumenty urzędowe - zasadniczo spisywane w języku polskim, jednak na żądanie strony - w języku obcym. Ich treść objęta jest tajemnicą obowiązującą także po odwołaniu notariusza.

Obowiązki dla sądów powszechnych

Oprócz obowiązków wymienionych wyżej, notariusz może realizować pewne czynności przypisane dla sądów powszechnych:

• sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia
• sporządzanie postanowień sądu w sprawie stwierdzenia nabycia spadku.

Wybrane ograniczenia

Dotyczą one brania dodatkowych czynności oraz zrzeszania się w postaci spółek.

• kategoryczne-podejmowanie zajęć mogących prowadzić do przeszkadzania w wykonywaniu swoich obowiązków lub mogłoby uchybiać ważności wykonywanego zawodu, w szczególności zajmowanie się handlem, przemysłem i doradzaniem w interesach,
• względne-podejmowanie się pracy bez otrzymania wcześniejszej zgody rady właściwej izby notarialnej, wyjątek stanowi zatrudnienie o charakterze pracownika naukowo dydaktycznego lub jednego z tych,
• dopuszcza się prowadzenie działalności dwóch lub kilku notariuszy w ramach jednej firmy w spółce cywilnej lub partnerskiej, jednak z ograniczeniem do możliwości kształtowania odpowiedzialności.

Taksa notarialna

Za wykonaną pracę notariuszowi przysługuje wynagrodzenie, zwykle określone na podstawie umowy z klientem. Minister Sprawiedliwości określa maksymalne stawki taksy notarialnej, i tak nie może ona przekroczyć 6 - krotności przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku.

Bibliografia

• Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o notariacie oraz ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2016 poz. 1358,
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji i przebiegu aplikacji notarialnej , Dz.U.z 2017r. poz. 2457,
• Prawo o notariacie, Dz.U. 1991 Nr 22 poz. 91 z późn. zm.,
• Wrzecionek R.(2012) "Czynności notarialne w prawie spółek" Wydawnictwo Wolters Kluwer, Polska.

Autor: Małgorzata Krzemińska, Karolina Bednarczyk