Popyt sztywny

Popyt sztywny to zapotrzebowanie na dobro, na którego cenę konsumenci nie zwracają uwagi, nie mogą oni z nich zrezygnować, dotyczy to towarów o fundamentalnym znaczeniu dla człowieka np. leków, często używek na skutek nałogu, wody, benzyny i innych podobnych. Sytuacja ta odnosi się zazwyczaj do dóbr, które nie mają substytutów (zamienników).

Charakterystyka

Aby określić jaki popyt występuje na określony produkt, niezbędna jest interpretacja cenowej elastyczności popytu.

W zależności od wyniku, popyt możemy różnie charakteryzować. W tym przypadku jego wartość jest równa zero.

$Edp=0$

$Edp={{procentowa\ zmiana\ wielkosci\ popytu} \over procentowa\ zmiana\ ceny}$

Określenie z jakim rodzajem popytu mamy do czynienia jest niezwykle ważne w ustaleniu jak zmiany ceny wpływają na zmiany całkowitego utargu, uzyskanego w sprzedaży danego dobra. Utarg całkowity jest określany jako iloczyn ceny oraz wielkości sprzedaży (P. Krugman, R. Wells, 2012, s. 265).

Jeśli popyt na dane dobro jest sztywny, wówczas wzrost ceny skutkuje wzrostem utargu całkowitego. W tym przypadku efekt cenowy (jednostka sprzedawanego dobra jest sprzedawana drożej) jest silniejszy od efektu ilościowego (mniej sprzedawanych jednostek danego dobra). Cenowa elastyczność popytu określa także zmiany utargu całkowitego dla obniżki ceny produktu. Jeśli chodzi o popyt sztywny spadek cen powoduje spadek utargu całkowitego (P. Krugman, R. Wells, 2012, s. 270).

Popyt o zerowej cenowej elastyczności, przy której zmiana procentowa wielkości popytu przy każdej zmianie ceny wynosi zero nazywamy również popytem doskonale sztywnym (doskonale nieelastycznym). W ogóle nie reaguję on na zmiany ceny, jest to sytuacja doskonała dla przedsiębiorców, gdyż mogą oni podnosić ceny swoich produktów, wiedząc że ich dochód podniesie się o tyle samo (P. Krugman, R. Wells, 2012, s. 262).

Popyt ten jest także nazywany popytem nienaturalnie elastyczny.

Czynniki, które decydują o intensywności reakcji nabywców

Cenowa elastyczność popytu jest również często określana jako intensywność reakcji konsumentów. Jej określenie jest niezbędne do ustalenia rodzaju popytu. Wpływają na nią: (G. Wolska, 2014, s. 88-90)

• poziom ceny danego dobra (niski bądź wysoki),
• udział wydatków na dobro w całych wydatkach danego gospodarstwa domowego,
• możliwość wprowadzenia substytutów czyli zamienników dóbr i usług,
• panująca w obecnym czasie moda, gusta oraz przyzwyczajenia konsumentów,
• różnorodność asortymentu, wielkość kategorii danego dobra.

Czynniki te mają jedną wspólną cechę tj. wszystkie powodują zachowanie nabywców zgodne z prawem popytu rynkowego.

Opis wykresu

Wykres przedstawia pionową krzywą popytu sztywnego, która jest prostopadła do osi poziomej. Niezależnie od zmiany ceny danego dobra, wielkość popytu nie ulega modyfikacji. W przypadku zmiany ceny w kierunku rosnącym, wielkość popytu będzie pozostawać na tym samym poziomie. W przypadku zmiany ceny w kierunku malejącym, wielkość popytu będzie nadal pozostawać na niezmieniającej się wielkości (G. Wolska, 2014, s. 92-94)

Wykres:

• P - cena
• Q - ilość
• P1 - cena dobra 1
• P2 - cena dobra 2
• Q1 - krzywa popytu

Inne możliwe wykresy popytu

Popyt sztywny jest czymś innym niż popyt elastyczny, lub popyt nieelastyczny, bądź popyt doskonale elastyczny. Występuje jeszcze jedno pojęcie takie jak popyt proporcjonalny, którego wartość wynosi 1 (-1, w zależności od reprezentowanej postaci rozumowania). Popyt elastyczny wzorem reprezentuje wartość większą od jeden, natomiast doskonale elastyczny reprezentuje wartość dążącą do nieskończoności. Popyt nieelastyczny przedstawia wartość, która ma przedział od jeden do zera, wartość reprezentowana bliżej zera jest już bardziej określana nazwą popytu doskonale nieelastycznego, czyli popytu sztywnego.

Popyt sztywny — artykuły polecane

Dobra komplementarne — Dobro substytucyjne — Elastyczność popytu — Elastyczność cenowa popytu — Elastyczność podaży — Popyt — Mieszana elastyczność cenowa popytu — Krańcowa stopa substytucji — Elastyczność łukowa popytu

Bibliografia

• Balińska A. (2009), Struktura popytu turystycznego i czynniki kształtujące ten popyt, Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, Warszawa, nr 74
• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Krugman P., Wells R. (2020), Mikroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Niezgoda A. (2012), Popyt turystyczny - uwarunkowania i perspektywy rozwoju, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 697
• Samuelson P., Nordhaus W., (2007), Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Wicka A. (2015), Popyt przedsiębiorstw na ubezpieczenia, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia, Szczecin, nr 855
• Wolska G. (red.) (2014), Mikroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Aleksiej Mamaj, Karolina Krzystanek