Polipol
Polipol - struktura rynku, w której występuje wielu małych sprzedawców oraz wielu małych nabywców. Największą konkurencję wśród innych struktur rynkowych, wywołuje jej wielka liczba producentów, jednak polipol nadal jest rynkiem małych producentów. Wbrew pozorom duża liczba małych producentów, ze względu na relatywnie niewielki ich potencjał finansowy, kadrowy i produkcyjny, nie jest czynnikiem sprzyjającym rozwojowi przedsiębiorstw. Prawia to, że konkurencja między tymi producentami jest "śpiąca", ponieważ brak jest zdecydowanych innowatorów.
(Zeszyty naukowe nr 120, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu)
"Konkurencja polipolistyczna ma miejsce w przypadku wysokiego stopnia zatomizowania podaży, swobody wejść i wyjść oraz wysokiego stopnia homogeniczności przedmiotów wymiany, jak również braku preferencji nabywców wobec sprzedawców. Podstawowym kryterium jej wyróżnienia jest jednak duża liczba sprzedawców, co determinuje niezależność jednego sprzedawcy od działań drugiego, przy jednoczesnej zależności każdego z nich od działań ogółu sprzedawców na rynku". czytamy w artykule o Strukturach rynku pod redakcją doktora Mariusza Hamulczuka.
("Struktury rynku i kierunki ich zmian w łańcuchu marketingowym żywności w Polsce i na świecie", Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy)
TL;DR
Polipol to struktura rynku, w której jest wielu małych sprzedawców i nabywców. W polipolu występuje konkurencja doskonała, gdzie cena rynkowa jest wyznacznikiem ilości zakupów. Oferenci muszą dostosować swoją produkcję do krańcowych kosztów, aby maksymalizować zysk. Polipol charakteryzuje się łatwym dostępem do rynku, co powoduje, że zyski są ograniczone, ale można pokryć koszty. Długoterminowo oferenci nie osiągają zysku, a nawet ponoszą straty.
Polipol jako konkurencja doskonała
Model konkurencji doskonałej odpowiada strukturze rynku doskonałego. Teoria ekonomiczna mówi o rynku, na którym panuje konkurencja doskonała, względnie o polipolu na rynku doskonałym, jeżeli spełnia on następujące warunki:
- Łatwe wejście na rynek jak również łatwe wyjście z rynku.
- Produkt jest jednorodny i homogeniczny (rynek doskonały), często taki sam produkt oferują inni producenci.
- Uczestnicy rynku posiadają pełny zasób informacji na temat konkurencji.
- Na rynku spotyka się bardzo wielu małych oferentów z bardzo wieloma małymi nabywcami.
- Liczba konkurujących ze sobą firm jest bardzo duża. Sprzedający i kupujący są cenobiorcami, nie mają wpływu na cenę podaży i popytu. Te czynniki reguluje sam rynek, ponieważ każdy indywidualny oferent i nabywca ma zbyt mały potencjał, aby móc wpływać na cenę.
- Przedsiębiorstwa ze sobą nie konkurują.
- Celem sprzedających jest dążenie do maksymalizacji zysku ekonomicznego, a kupujących zaś dążenie do maksymalizacji użyteczności.
(Analiza otoczenia konkurencyjnego, Uniwersytet Szczeciński)
Zachowanie uczestników rynku przy konkurencji doskonałej
W polipolu nie ma możliwości, aby produkt został sprzedany po cenie niższej niż cena rynkowa. Dlatego też cena rynkowa jest wyznacznikiem ile nabywca zakupi danego produktu lub towaru. Sprzedawca ma możliwość sprzedania na rynku całej ilości swojego dobra za podaną cenę; z drugiej strony za wyższą cenę, nie może on sprzedać nic. Oferent w polipolu (polipolista) napotyka krzywą popytu rynkowego, która przebiega poziomo. Oferenci są cenobiorcami, wynika to z konkurencji doskonałej gdzie wszyscy uczestnicy rynku akceptują podaną cenę rynkową, a co za tym idzie dopasowują wielkość swoich zakupów do ceny rynkowej.
Jaka ilość powinien zaoferować polipolista, aby zmaksymalizować zysk na rynku doskonałym (ilość produkcji maksymalizująca zyk)? Jest jedna prosta zasada, którą musi przestrzegać oferent, aby zmaksymalizować swój zysk. Zasada ta jest uniwersalna i pasuje do każdej formy rynku, dla osób chcących maksymalizować swoje zyski. Oferuj taką wielkość produkcji, przy której przychód krańcowy równy jest krańcowym kosztom (ogólny warunek maksymalizacji zysku). Polipol jest to konkurencja doskonała przy której przychód krańcowy jest zawsze równy cenie rynkowej, dlatego dla tej oferentów z tego rynku, którzy chcą zmaksymalizować swój zysk obowiązuje specjalna zasada: koszty krańcowe równe cenie rynkowej.
(Instrumenty ekonomiczne w prawie konkurencji, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów)
Łatwy dostęp do rynku
Polipol oferuje nam bardzo łatwy dostęp do rynku, jaki dzięki temu uzyskamy wynik rynkowy? Podczas gdy dotychczasowi oferenci będą generować dodatnie zyski, w międzyczasie będą pojawiać się nowi oferenci, zachęceni zyskami do wejścia na rynek, a dotychczasowi oferenci, którzy generują straty będą wychodzić z rynku. Taka swoboda wejścia na rynek ogranicza oferentów w generowaniu zysków długofalowo, jednak będą mieli możliwość pokryć koszty. Istnieje również możliwość uzyskania zysku równy zeru. Taka sytuacja zdarza się gdy gdy cena równa jest jego średnim kosztom całkowitym. Oferent, który przestrzega zasady "cena równa kosztom krańcowym" produkuje po kosztach krańcowych, które równe są jego przeciętnym kosztom całkowitym. Krzywa kosztów krańcowych przecina się z krzywą średnich kosztów całkowitych w punkcie minimum, tak więc wszyscy oferenci produkują przy efektywnej wielkości produkcji, czyli tzw. minimum przeciętnych kosztów całkowitych (równowaga długookresowa). W długim czasie minimum przeciętnych kosztów całkowitych równa się cenie rynkowej. W takiej sytuacji oferenci nie osiągają zysku, a przy każdej, nawet najmniejszej obniżce ceny zaczną ponosić straty.
(Instrumenty ekonomiczne w prawie konkurencji, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów)
| \/Sprzedawcy \ Nabywcy> | Wielu małych | Kilku średnich | Jeden duży |
|---|---|---|---|
| Wielu małych | Polipol | Oligopson | Monopson |
| Kilku średnich | Oligopol | Oligopol bilateralny | Monopson ograniczony |
| Jeden duży | Monopol | Monopol ograniczony | Monopol bilateralny |
(Analiza otoczenia konkurencyjnego, Uniwersytet Szczeciński)
| Polipol — artykuły polecane |
| Monopol, oligopol, konkurencja — Rodzaje dystrybucji — Kalkulacja cen w monopolu — Dyskryminacja cenowa — Konkurencja doskonała — Oligopol — Konkurencja monopolistyczna — Monopol naturalny — Duopol Cournot |
Bibliografia
- Gabrusewicz W. (1992), Rozwój przedsiębiorstw przemysłowych i jego one w gospodarce rynkowej, Zeszyty naukowe, nr 120
- Hamulczuk M. i in (2015) Struktury rynku i kierunki ich zmian w łańcuchu marketingowym żywności w Polsce i na świecie Warszawa, s. 10
- Marek R. (2018), Koncentracja i centralizacja kapitału w Sektorze operatorów terminali morskich
- Ropuszyńska-Surma E. (2017) Struktury rynku i ich regulacje Politechnika Wrocławska, Wrocław
- Strona internetowa: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- Sztucki T. (2018) Analiza otoczenia konkurencyjnego Uniwersytet Szczeciński, Szczecin
- Ślusarczyk B., Ślusarczyk S. (2011), Podstawy mikro - i makroekonomii, Politechnika Lubelska, Lublin
Autor: Gabriela Słabniak
