System wczesnego ostrzegania K. Beermanna
Metodologia Beermanna będąca wieloczynnikową analizą dyskryminacyjna prognozowania upadłości przedsiębiorstw zaliczana jest do europejskiego dorobku tej grupy metod. Rozwój jej przypada na lata 60-70. Jest to pionierska w swojej klasie metoda, której funkcja dyskryminacyjna szacowana jest odrębnie dla każdego roku poprzedzającego bankructwo przedsiębiorstwa.
K. Beermann poddał analizie 42 przedsiębiorstwa prowadzące działalność w Niemczech (21 wypłacalnych i 21 niewypłacalnych) bazując na 10 wskaźnikach. Podał też do każdego z nich parametry krytyczne w 4 kolejnych latach analizy. W odróżnieniu od prac Altmana ta metodologia charakteryzuje się dokładniejszym doborem wskaźników z przypisanymi im wagami w kolejnych latach w tym sensie jest dokładniejsza przez uwzględnienie zmienności parametrów statystycznych w czasie. Ich wartości otrzymane w wyniku oszacowania funkcji przedstawia tabela.
| Nazwa wskaźnika | Konstrukcja wskaźnika | Wagi przypisywane wskaźnikom wskaźnikom w kolejnych latach przed strata kapitału | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | ||
| X1 | Amortyzacja / Stan początkowy aktywów trwałych + ich przyrost | 0,21705 | -0,11899 | 0,04155 | 0,14874 |
| X2 | Nadwyżka finansowa / Zobowiązania ogółem | -0,06276 | 0,17767 | 0,06143 | -0,13853 |
| X3 | Przyrost aktywów trwałych / amortyzacja | 0,01218 | 0,00114 | -0,00227 | 0,00383 |
| X4 | Zobowiązania ogółem / Suma bilansowa | 0,07741 | -0,06090 | -0,03870 | -0,008804 |
| X5 | Wynik finansowy netto + podatki+ zyski nadzwyczajne / Aktywa ogółem | -0,10477 | 0,31465 | 0,90910 | -0,12545 |
| X6 | Wynik finansowy netto +podatki +zyski nadzwyczajne / Aktywa ogółem | -0,81270 | -1,00694 | -1,52824 | -0,28069 |
| X7 | Zobowiązania wobec banków / Zobowiązania ogółem | 0,16454 | 0,07427 | 0,05731 | 0,06122 |
| X8 | Przychody ze sprzedaży / Aktywa ogółema | 0,06135 | 0,07427 | 0,03751 | -0,01123 |
| X9 | zapasy / Przychody ze sprzedaży | 0,26832 | 0,19390 | 0,05573 | -0,11443 |
| X10 | Wynik finansowy netto +podatki +zyski nadzwyczajne / Zobowiązania ogółem | 0,12368 | -0,12903 | -0,02717 | 0,15961 |
Metoda ta może być tylko stosowana w odniesieniu do przedsiębiorstw produkcyjnych. Nie jest efektywna w przypadku przedsiębiorstw handlowych. Tu w wieloczynnikowej analizie dyskryminacji, inaczej niż w uproszczonej, im większa wartość wskaźnika tym gorzej. Wartość graniczna pomiędzy sfera niewypłacalności i wypłacalności wynosi 0,31
Oparcie analizy na zmiennych, którym przypisano różne wagi w kolejnych latach przed strata kapitału w badaniu pozwoliło zmniejszyć łączny błąd prognozy na rok przed zajściem bankructwa do 7,1% z 14,3% w najlepszym pojedynczym wskaźniku.2 Zestawienie błędów prognozy dla kolejnych lat prezentuje tabela (dane w %)
| Kolejne lata przed strata kapitału | Łączny błąd prognozy | Błąd pierwszego rodzaju | Błąd drugiego rodzaju |
| 1 | 7,1 | 9,5 | 4 |
| 2 | 11,9 | 4,8 | 19,1 |
| 3 | 21,4 | 9,5 | 33,3 |
| 4 | 28,6 | 14,3 | 42,9 |
Bibliografia
- Maczyńska E., Systemy wczesnego ostrzegania
- Rogowski W. K.. Możliwości wczesnego rozpoznawania symptomów zagrożenia zdolności płatniczej przedsiębiorstwa
- Zelek A. (2003), Zarządzanie kryzysem w przedsiębiorstwie: perspektywa strategiczna, Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle, Orgmasz, Warszawa
Autor: Jadwiga Dudzińska
