Inflacja tłumiona
| Inflacja tłumiona |
|---|
| Polecane artykuły |
Inflacja to zjawisko wzrostu ogólnego poziomu szeroko pojętych cen. W literaturze możemy spotkać różne kryteria podziału inflacji. Wg kryterium przejawiania się inflacji i jej skutków, dzielimy ją na:
- tłumioną
Podział ten powstał ze względu na to, czy ceny w gospodarce kształtują się pod wpływem działania mechanizmu rynkowego, czy też bez jego dominującego udziału. Jest on więc zdeterminowany stopniem sprawowanej kontroli administracyjnej cen.
Istota inflacji tłumionej
W przypadku inflacji tłumionej administracyjna kontrola cen uniemożliwia swobodne regulowanie procesów rynkowych przez mechanizm cenowy. Wzrost cen jest hamowany odgórnie, co powoduje wiele negatywnych skutków. Między innymi zwiększa się popyt, który, przy danym poziomie cen, nie może zostać zaspokojony. W efekcie zasoby pieniężne, które były początkowo przeznaczone na zakup danego dobra, zostają odłożone. Stąd też inna nazwa inflacji tłumionej – zasobowa.
Terminologia
Literatura bogata jest w określenia tego typu inflacji. Poza wspomnianymi – tłumioną i zasobową – spotyka się także odroczoną, odłożoną czy też zawieszoną. Terminologia ta ma podkreślić, że, w sytuacji przymusowego odkładania się oszczędności, wzrost cen jest nieuchronny. Z kolei przesuwanie go w czasie prowadzi do coraz większej akumulacji środków. Skutkiem tego jest coraz głębszy stan nierównowagi pieniężno-rynkowej.
Etapy inflacji tłumionej
- Przyspieszone uszczuplanie poziomu zapasów na rynku.
- Poszukiwanie dóbr substytucyjnych.
- Przymusowe oszczędności (luka inflacyjna) – brak możliwości nabycia danych dóbr, rezygnacja ze "stania w kolejce” ze względu na brak gwarancji zdobycia dóbr oraz niechęć do marnowania wolnego czasu.
- Powstanie czarnego rynku – wzrost rzeczywistych cen płaconych przez nabywców przy stałym oficjalnym poziomie cen.
- Dezorganizacja rynku (masowy wykup towarów).
- Reglamentacja sprzedaży
Inflacja tłumiona i otwarta
Możemy się spotkać z sytuacją, w której będzie miało miejsce jednoczesne występowanie inflacji tłumionej z otwartą. Jest to charakterystyczna cecha inflacji w reformowanej gospodarce centralnie planowanej. Zdarzenie to przejawia się w równoczesnym występowaniu niedoborów (gospodarka nakazowo-rozdzielcza) i wzrostu ogólnego poziomu cen (gospodarka rynkowa). Takie zjawisko określane jest mianem syndromu shortageflation (inflacji cenowo-zasobowej).
Zwalczanie inflacji
Działania antyinflacyjne są wdrażane zarówno przez rząd jak i przez bank centralny.
W zakresie polityki fiskalnej (rząd) są to:
- obniżenie deficytu budżetowego
- redukcja zadłużenia
- ograniczenie wydatków
Z kolei przez bank centralny prowadzona jest restrykcyjna polityka pieniężna, do której można zaliczyć:
- podwyżkę stóp procentowych
- zwiększenie wskaźnika rezerw obowiązkowych
- sprzedaż lub emisję papierów wartościowych
Odpowiednie zastosowanie zarówno polityki pieniężnej jak i fiskalnej, skutkujące w ich wzajemnym uzupełnianiu się, nosi miano tzw. policy mix. Taka kombinacja pozwala na trwałe obniżenie inflacji, a także stworzenie podwalin do wzrostu gospodarczego.
Bibliografia
- Charemza W. (2000). Inflacja bazowa i metody jej szacowania. Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa
- Kołodko G.W. Polska w świecie inflacji, Książka i Wiedza, Warszawa
- Luszniewicz J. (2014). Procesy inflacyjne w Polsce w latach 1945-1955. Przejawy, fazy, uwarunkowania, konsekwencje. Przyczynek do badań nad inflacją w PRL. Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace/Szkoła Główna Handlowa, (2)
- Noga M. (2012). Makroekonomia ze szczególnym uwzględnieniem polityki pieniężnej, CeDeWu, Warszawa
- Pollok A. (2000). Inflacja w teorii ekonomii, AE, Kraków
- Stachowiak Z., Stachowiak B. (2015). Ekonomia gospodarki rynkowej. Ujęcie instytucjonalne, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa
- Włudyka T., Smaga M. (2015). Instytucje gospodarki rynkowej, Wolters Kluwer, Warszawa
Autor: Monika Sobczyk, Gabriela Wróbel
