Franszyza redukcyjna
| Franszyza redukcyjna |
|---|
| Polecane artykuły |
Franszyza redukcyjna jest jednym z instrumentów ograniczających odpowiedzialność ubezpieczyciela. Ma ona wpływ na wysokość składki w ubezpieczeniach majątkowych oraz osobowych. W chwili zawarcia umowy ubezpieczenia oznacza się na polisie franszyzę oznaczającą wartość szkody obciążającą ubezpieczonego. Nazywa się ją inaczej franszyzą bezwarunkową, ponieważ ma zawsze wpływ na wysokość w której wypłaca się odszkodowanie. Wartość ta pomniejsza kwotę uznaną w roszczeniu ubezpieczeniowym i jest wyrażona kwotowo lub procentowo. Spełnia ona funkcje dyscyplinujące, ponieważ osoba ubezpieczona bardziej chętnie unika sytuacji mogących zagrażać jej mieniu mając świadomość, że w części musi pokryć koszt szkody, mimo posiadanego ubezpieczenia, szczególnie że jej poziom może okazać się znaczny. Technicznie rzecz biorąc, działa ona w taki sposób jak samoubezpieczenie i umożliwia pozytywną selekcję przyjętego ryzyka ubezpieczeniowego. W niektórych Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) ubezpieczyciele dopuszczają wykupienie franszyz (A. Panasiuk, G. Rosa, S. Flejterski, J. Perenc 2008, s. 401-402).
Uzasadnieniem franszyzy redukcyjnej stała się konieczność wyłączenia ubezpieczyciela z odpowiedzialności za drobne szkody, nie będące szkodami losowymi, ale wynikające z przyczyn dotyczących:
- ubytków naturalnych - parowanie lub wysychanie ubezpieczonych towarów,
- różnic wagowych - występują przy ładunkach masowych.
Jej istota zakłada zwolnienie zakładu ubezpieczeń z odpowiedzialności za małe szkody o wątpliwym charakterze. Często jest ona mylona z udziałem własnym ubezpieczonego, którego celem jest uświadomienie ubezpieczonemu, że będzie partycypował w określonej szkodzie w wyniku realizacji ryzyka objętego polisą (R. Dankiewicz, M. Ossowski 2006, s. 29).
Odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego
Franszyza redukcyjna i inne inne elementy ograniczające odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń, takie jak: suma gwarancyjna, sublimity do poszczególnych klauzul czy udział własny, na tle zdarzenia wywołującego szkodę, indywidualnej charakterystyki danej szkody i innych okoliczności mają decydujący wpływ na zakres kompensacji z odpowiedzialności cywilnej ubezpieczenia. Za szkody, które nie podlegają kompensacji ze względu na umowne ustalenia lub kształt produktu jest odpowiedzialny sprawca odpowiadający za powstanie szkody, dlatego prawdopodobieństwo otrzymania zaspokojenia staje się mniejsze, szczególnie przy dużych szkodach i długookresowych świadczeniach. Ryzyko niedopasowania zakresu ochrony z punktu widzenia osoby ubezpieczonej może zostać zniwelowane za pomocą takich instrumentów, jak:
- "ubezpieczenie parasolowe",
- ubezpieczenie nadwyżkowe.
"Ubezpieczenie parasolowe" ma za zadanie w zakresie przedmiotowym i kwotowym wypełnić lukę z zakresu ochrony w podstawowych polisach OC. Taki rodzaj polisy jest często stosowany na rynku amerykańskim, zarówno przez osoby fizyczne, jak i podmioty prowadzące działalność gospodarczą i ma wysokie sumy gwarancyjne.
Ubezpieczenie nadwyżkowe jest uruchamiane w momencie wyczerpania ubezpieczenia podstawowego i niweluje ryzyko nieodpowiedniego ustalania sum gwarancyjnych, a czasami również klauzul przedmiotowych. W Polsce polisy tego rodzaju można spotkać w obszarach ryzyka zawodowego, który jest objęty obowiązkiem ubezpieczenia i w programach dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Ostateczna jakość świadczonej kompensacji i produktu jest wyznaczona w pierwszej kolejności w zakładzie ubezpieczeń przez jakość w procesie likwidacji szkody, w którego skład wchodzi: interpretacja umownych zapisów, podstawa roszczenia oraz wysokość i terminowość wypłaty odszkodowania zależne od aktualnej polityki ubezpieczyciela. Ewentualny spór pomiędzy stronami rozstrzyga sąd, w wyniku którego ponownie interpretuje się warunki ubezpieczenia i ocenę roszczeń (I. Kwiecień 2015, s. 225-229).
Bibliografia
- Dankiewicz R., Ossowski M. (2006), Ograniczanie ryzyka prowadzenia działalności za pomocą franczyzy i franszyzy, "Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego", nr 4
- Kostecka-Jurczyk, Jakubowski S. (red.) (2017), Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za szkody wyrządzone przez agenta ubezpieczeniowego, "Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne", Wrocław
- Krotoska M. (1973), Geneza oraz główne kierunki działalności zakładu ubezpieczeń wzajemnych w Poznaniu, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", nr 2
- Kwiecień I. (2015), Ekonomiczna analiza dochodzenia roszczeń o zadośćuczynienie za szkody na osobie z ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
- Panasiuk A., Rosa G., Flejterski S., Perenc J. (2008), Współczesna ekonomika usług, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Sulewski P., Majewski E., Meuwissen M. (2014), Fundusze ubezpieczeń wzajemnych jako forma ograniczania ryzyka w rolnictwie, " Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 2
Autor: Dominika Magusiak
