Deprecjacja

Deprecjacja
Polecane artykuły
Dewaluacja Nadwyżka Popyt zagregowany Realny kurs walutowy Stopa inflacji Rewaluacja Nominalny kurs walutowy Optymalna opłata celna Siła nabywcza pieniądza

Deprecjacją nazywamy spadek wartości pieniądza i dobra. Terminu tego używa się głównie w odniesieniu do spadku wartości waluty krajowej względem zagranicznej w systemie płynnych kursów walutowych. Jeżeli kurs jednej waluty wyrażonej za pomocą drugiej spada, wówczas możemy mówić o deprecjacji. (Begg D., 1998, s. 296)

Podobną definicję proponuje Samuelson i Nordhaus: "O deprecjacji waluty danego kraju mówi się wtedy, gdy jej wartość spada w stosunku do innych walut. Na przykład, gdy kurs wymiany dolara na franka spada z 6 do 4, to wartość dolara spada i dolar ulega deprecjacji. Przeciwieństwem deprecjacji jest aprecjacja, występująca wtedy, gdy kurs wymiany rośnie." (Samuelson. P. A., Nordhaus W. D., 2004, s. 578)

Jeżeli spadek wartości pieniądza wywołany został decyzją rządu stosowany jest termin dewaluacja. W przypadku kwotowania bezpośredniego kursu walutowego oznacza to, że kurs walutowy rośnie, czyli płaci się więcej jednostek waluty krajowej za jedną jednostkę waluty obcej niż poprzednio. Na przykład deprecjacja złotego względem dolara oznaczałaby wzrost kursu z 3,9zł na 4 zł. (Jajuga K. 2009, s. 31)

Deprecjacja waluty krajowej (złotego) oznacza aprecjację waluty zagranicznej (dolara), jednak stopa deprecjacji złotego nie równa się stopie deprecjacji dolara.

Przykład:

E - oznaczenie kursu walutowego, kwotowanie bezpośrednie

Kurs dolara zmienia się z 3,8 do 4, oznacza to, że dolar aprecjonuje się w tym okresie o 2,63%

O ile deprecjonuje się złoty?

Kurs złotego: w okresie pierwszym wynosi 1/E1 = 0,2632, zaś w okresie drugim 1/E2 = 0,25. (Wincenciak L. 2014, s. 4)

Stopa deprecjacji złotego wyniosła zatem ok. 2,25%, oznacza to, że aprecjacja dolara była większa niż deprecjacja złotego (2,63%>0,25%).

Skutki deprecjacji waluty krajowej

Rośnie relatywna cena dóbr zagranicznych, co powoduje spadek krajowego popytu na dobra zagraniczne, który przekłada się bezpośrednio na spadek importu.

Krajowe dobra w cenach zagranicznych stają się tańsze, co zwiększa popyt na dobra krajowe za granicą. Deprecjacja waluty krajowej powoduje jednostkowy spadek przychodów z eksportu wyrażany w walucie krajowej, co powoduje zwiększenie wolumenu eksportu. (Grotkowska G. 2013, s. 10)

Deprecjacja a bilans handlowy

W sytuacji, gdy zmniejsza się elastyczność cenowa popytu na eksport pochodzący z danego kraju i popytu na import, istnieje możliwość automatycznego przywrócenia równowagi. Warunkiem jest istnienie deficytu bilansu płatniczego w punkcie wyjścia. Powoduje to znaczną deprecjację waluty. (Budnikowski A., 2003, s. 310-311)

Według warunku Marshalla-Lernera równowaga bilansu handlowego może być osiągnięta dzięki deprecjacji waluty jedynie w sytuacji, gdy suma absolutnych wielkości cenowej elastyczności popytu na eksport i popytu na import jest większa od jedności. W momencie, gdy suma tych elastyczności wyniesie jeden deprecjacja nie wpływa na bilans handlowy. Natomiast, jeżeli jest ona mniejsza od jedności to deprecjacja waluty spowoduje pogorszenie się bilansu handlowego. (Budnikowski A., 2003, s. 310-311)

Deprecjacja waluty a inflacja

Wpływ deprecjacji na inflację:

• Istnieją takie dobra i usługi zagraniczne (np. dobro inwestycyjne, surowce potrzebne do produkcji), które mimo deprecjacji zostaną importowane. Ich ceny na rynku wewnętrznym wyrażone w złotówkach po deprecjacji będą wyższe. Inflacja przeniesie się na całą gospodarkę.
• Wzrost cen dóbr i usług zagranicznych wywołuje tendencję do zastępowania części importu produkcją krajową, która staje się opłacalna z reguły dopiero w momencie, gdy cena sprzedaży jest wyższa od ceny dóbr importowanych przed deprecjacją wyrażonej w złotówkach.
• Rośnie popyt na eksport, co powoduje potrzebę przesunięcia środków produkcji z produkcji przeznaczonej na rynek krajowy. Tym samym ceny czynników produkcji związane z produkcją na eksport muszą być wyższe niż przed deprecjacją.

(Budnikowski A., 2003, s. 311-312)

Bibliografia

• Begg D. (1998), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 296
• Budnikowski A. (2003), Międzynarodowe stosunki gospodarcze, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 310-312
• Grotkowska G. (2013), [1], Elastycznościowe podejście do bilansu płatniczego. Warunek Marshalla-Lernera s. 10
• Jajuga K. (2009), [2], Wprowadzenie do inwestycji finansowych. Depozyty i instrumenty rynku pieniężnego, KNF, Warszawa, s. 31
• Samuelson P. A., Nordhaus W. D. (2004), Ekonomia tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 578
• Wincenciak L. (2014), [3], Makroekonomia Gospodarki Otwartej, Wykład 4, Kurs walutowy i stopy procentowe w krótkim okresie – parytet stóp procentowych, s. 4

Autor: Sawicka Karolina, Dawid Skwarek