Modelowanie

Modelowanie jest doświadczalną metodą badania i poznawania złożonych układów, zjawisk oraz procesów poprzez tworzenie ich modeli, jest ono stałym elementem pracy projektanta bez względu na dziedzinę którą się zajmuje. Proces modelowania zjawiska rozpoczyna się od dokładnego zrozumienia, czym jest dane zjawisko.

TL;DR

Modelowanie jest metodą badania i poznawania zjawisk poprzez tworzenie ich modeli. Modele są uproszczeniem rzeczywistości i służą do ukrywania szczegółów, dostosowania do potrzeb odbiorcy oraz lepszego zrozumienia systemu. Modelowanie biznesowe służy do zrozumienia zasad działania przedsiębiorstwa i tworzenia oprogramowania. Modele biznesowe pozwalają na odwzorowanie zależności i identyfikację niedoskonałości. Modelowanie procesów jest podstawą do wdrożenia controllingu zarządczego i zarządzania procesowym. Procesy i procedury muszą być dynamiczne i dostosowywać się do potrzeb rynku. Każda organizacja ma indywidualną mapę procesów.

Czym są modele i po co je budujemy?

Modele są wszechobecne w naszym życiu, pomimo iż nie zdajemy sobie z tego sprawy. Jednym z przykładów modelu jest model terenu czyli każdemu dobrze znana mapa. Niejednokrotnie z niej korzystamy podczas dalszych podróży czy to w formie papierowej czy elektronicznej. Przykładem łatwego i prostego modelu jest plan pomieszczenia. Podczas planów umeblowania np. pokoju staramy się wcześniej rozrysować układ pomieszczenia oraz rozstawienie mebli, pomoże nam to w zakupie mebli i dodatkowych akcesoriów.

Możemy stwierdzić, że model jest uproszczeniem rzeczywistości, obrazuje on wybrane cechy i zasady działania wybranego przez nas zjawiska lub przedmiotu. Należy jednak zwrócić uwagę, że model nie jest dokładnym odwzorowaniem modelowanego systemu czy obiektu. W przypadku gdy obiekt jest odwzorowany identycznie mamy do czynienia z jego kopią a nie modelem.

Przyczyn budowania modeli jest bardzo wiele, zazwyczaj buduje się je w celu:

• ukrycia rzeczywistych szczegółów skomplikowanego systemu - w ten sposób projektanci systemów podczas ich tworzenia walczą ze znaczną złożonością tych systemów
• dostosowania poziomu abstrakcji do możliwości i potrzeb odbiorcy
• lepszego zrozumienia i poznania tworzonego systemu
• obserwacji i wnioskowania pracy, funkcjonowania rzeczywistego systemu badając jego model.

Modelowanie Biznesowe

Modelowanie biznesowe jest to jedna z pierwszych użytych technik podczas procesu tworzenia oprogramowania, gdyż model biznesowy to opis rzeczywistej instytucji lub firmy; jest to zestawienie czynności, których celem jest zrozumienie zasad działania przedsiębiorstwa.

W książce pod tytułem "Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1" ze względu na notacje i metodyki modele zostały podzielone na

• "Modelowanie do prowadzenia analiz i optymalizacji procesów i zdarzeń gospodarczych (procesów biznesowych)".
• "Modelowanie do celów tworzenia oprogramowania". (A. Stasiak i in. 2009, s. 32)

Procesy biznesowe są modelowane, aby określić cel projektu reorganizacyjnego oraz jego zakres. Modele biznesowe będą również przydatne podczas określania wymagań wobec tworzonego oprogramowania, ponieważ wskażą jak działa przedsiębiorstwo. Pozwala nam to stworzyć obraz interakcji firmy z jej otoczeniem biznesowym, co oznacza obraz interakcji budowanego systemu z otoczeniem firmy. Zasadniczym celem budowy modelu biznesowego jest utworzenie obrazu przedsiębiorstwa, takiego który będąc opisem rzeczywistości stanie się podstawą szkieletu aplikacji.

Modele biznesowe pozwalają na odwzorowanie zależności które zachodzą pomiędzy poszczególnymi fragmentami biznesu. Ułatwiają określenie roli jaką pełnią poszczególni pracownicy w danej firmie. Umożliwia to znalezienie wąskich gardeł oraz innych niedoskonałości, które mogą utrudniać działalność przedsiębiorstwa lub ograniczać swobodny przepływ wiedzy i informacji (A. Stasiak i in. 2009, s. 31-32)

Modelowanie Procesów

Modelowanie procesów stanowi przede wszystkim podstawowy fundament do wdrożenia controllingu zarządczego. Na jego podstawie można stworzyć opisy stanowisk pracy, które oparte są na procesach, stworzyć procedurę obiegu dokumentów zarządczych oraz księgowych, a także ocenić efektywność poszczególnych komórek organizacyjnych. Jak podaje w swojej książce Janusz Nesterak "Moduł Modelowanie Procesów (BMP) pozwala nie tylko modelować procesy, ale także skutecznie nimi zarządzać". Zarządzanie w sposób procesowy jest dynamiczne i musi bardzo szybko dostosowywać się do potrzeb rynku.

Procesy i procedury nie są stałe, zmieniają się wraz z rynkiem, w związku z czym modyfikacjom ulegają zakresy kompetencji oraz obowiązków poszczególnych komórek, obieg dokumentów. Każda organizacja ma indywidualny zestaw procesów, który jest zwany mapą procesów. Mapa procesów pozwala na określenie kolejności działań, które składają się na proces oraz określenie ich rodzaju i wpływu na wartość przedsiębiorstwa. Istotnym jest dostosowanie struktury do procesów a nie odwrotnie (J. Nesterak 2015, s. 222)

Modelowanie — artykuły polecane

Modelowanie procesów — Baza danych — System zarządzania przebiegiem procesów — Identyfikacja procesów — Planowanie zasobów ludzkich — Przetwarzanie informacji — Informacja — Projektowanie systemów informatycznych — Identyfikacja

Bibliografia

• Kotłowska M. (2014), Finansowe aspekty modelowania procesów w przedsiębiorstwie, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 335
• Nesterak J. (2015), Controlling zarządczy. Projektowanie i wdrażanie, Wolters Kluwer, Warszawa
• Nowosielski S. (2009), Modelowanie procesów gospodarczych w literaturze i praktyce, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 52
• Stasiak A. (red.) (2009), Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Wieczorkowski J. (2014), Ewolucja metod i notacji modelowania procesów biznesowych, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 340

Autor: Małgorzata Wielgus